Ceel Buur
ceelbuur waa magaalo ey u xiisaan dadka bartay ku noolaashadeeda jawiga fiican aawgii From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ceel Buur (Soomaali: Ceelbuur) waa magaalo ku taal gobolka Galguduud ee bartamaha Soomaaliya waxaana dega inta badan beesha Murusade ee Hawiye.
Remove ads
Taariikhda
Ceel Buur waxa deggenaa beesha Murusade ilaa ugu yaraan qarnigii 13aad. Intii lagu jiray Sultanate Ajuran waxay u adeegtay sidii xarun ganacsi oo maxalli ah. Meesha waxaa si gaar ah loogu xusay inay tahay xarun laga sameeyo dhagaxa . Halkan, meeerschaum ( sepiolite ), ayaa laga samayn jiray sumcadda dadka Soomaaliyeed ee Dabqaad ee fooxa, laga soo qodo. Ceel Buur sidoo kale waa goobta laga sameeyo wershadaha tuubooyinka gudaha. Waagii hore ee gumaystaha , Ceel Buur waxa ay noqon doontaa mid ka mid ah toddobada deegaan ee gobolka Shabeellaha Sare oo ay ka mid yihiin Balcad, Villagio Duca Degli Abruzzi, Buuloburti, Bugda, Bud-Bud iyo Guddoomiye Mahaddai. Kuwaasi waxay samaysteen qayb ka mid ah afarta qaybood ee maamulka oo ay ku nool yihiin toddoba qof oo midkiiba hoos imanayay koonfurta Soomaaliya oo la odhan jiray Gumaysiga Banaadir. Waxay noqotay goobtii ay ku dagaalameen jabhado daacad u ah Sheekh Maxamed Faarax Raage oo ka soo jeeda qabiili Maxamed Murusade iyo Sheekh Xasan Barsane iyo ciidamo Talyaani ah. 1926-kii markii Aagga Ceel-buur loo magacaabay degmadii ugu horreysay ee Gobolka Mudug ee dhawaan la dhisay, Captain Franco Carolei, oo loo magacaabay guddoomiyaha Talyaaniga, waxaa dilay wiil yar oo Cabdulle Cirro, Gelle Galaal iyo dhowr jabhadood oo ka mid ahaa jabhadihii geesinimada lahaa ee ka soo horjeeday gumeysiga. Dhaqan ahaan inta badan waxaa dega beesha Murusade oo ka mid ah beel weynta Hawiye . Sannadkii 1975kii, dhismaha garoonka diyaaradaha ee CEEL Buur ' wuxuu ku bilaabmayaa gargaarka farsamoyaqaanno ka socda Midowga Soofiyeeti .
Dagaal sokeeye
Sanadkii 1990-kii ayaa isbitaal laga dhisay Ceel Buur, balse waligiis si buuxda uma howlgalin dagaaladii sokeeye ee bilowday wax yar ka dib. 23kii Luulyo 1990kii, Ceel Buur waxaa qabsaday United Somali Congress (USC) waxayna magaaladu noqon doontaa xarun jabhadda. Bishii Noofambar 1990-kii, laba duuliye oo ka tirsan Ciidanka Cirka ee Soomaaliya ayaa duuli doona Marchetti SF.260 waxayna u goosteen USC-dii saldhigga jabhadda ee Ceel Buur. Bishii Disembar 1990kii magaaladu waxa ay xarun u noqotay Maxamed Qanyare Afrax iyo USC markii ay weerar ku qaadeen dawladii Siyaad Barre . Ka dib faragelintii baaxada lahayd ee Itoobiya dabayaaqadii 2006 iyo burburkii Midowga Maxkamadaha Islaamiga ah (ICU), dadka deegaanka Ceel Buur waxay samaysteen guddi maamul oo ka kooban dhammaan dadka si ay wax uga qabtaan sharci-darrada. August 25, 2023, Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed oo ay wehliyaan maleeshiyaad deegaanka ah oo uu hoggaaminayo Gaashaanle Sare Ismaaciil Cabdi Maalik ayaa ku guuleystay in kooxda Al-Shabaab ay ka saaraan magaalada Ceelbuur. Qabsashada CEEL Buur ee Maamul Goboleedka Galmudug ayaa ka dhigan mid ka mid ah guulihii ugu muhiimsanaa ee laga gaaray wejigii koowaad ee duulaanka dowladda. Tan waxaa u sabab ah magaalooyinka istaraatiijiga ah ee bartamaha Soomaaliya iyo muhiimada ay u leedahay kooxda argagixisada ah. Guusha weerarka ayaa ka dhalatay wadashaqeyn naadir ah oo dhexmartay ciidanka iyo maleeshiyada Macawisley. . “Guul Soomaali oo dhan ayaa u soo hoyatay, degmada CEEL-BUUR oo xarun weyn u ahayd Al-Shabaab waxay saacaddan gacanta u gashay ciidamada Soomaaliya, ciidamadu hadda waxay ku sugan yihiin gudaha magaalada,” ayuu yiri Ibraahim Sheekh Muxyadiin, taliyaha ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed oo si toos ah Facebook-ga uga hadlay.
Remove ads
Xiriirinta dibadda
Tixraac
"Afar Arimood oo ay caan ku noqotay Ceelbuur - magaalada Shabaab laga qabsaday galabta"
https://arcadia.sba.uniroma3.it/handle/2307/5458
Buugga Sannadka Dawlad-goboleedka
Maqaalkan waa la bilaabay. Hadii aad wax ka taqaanid fadlan ka caawi Wikipedia in aad Wax ku dartid. Qoraalkaagu ha noqdo mid faa'iido leh oo dhexdhexaad ah.
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads