ఆర్టెమిస్ ఒప్పందాలు
From Wikipedia, the free encyclopedia
ఆర్టెమిస్ ఒప్పందాలు అనేవి అంతరిక్ష పరిశోధనకు సంబంధించి అమెరికా ప్రభుత్వానికి, వివిధ దేశాల ప్రభుత్వాలకూ మధ్య జరిగిన బహుళపక్ష ఒప్పందాలు. ఇవి తప్పనిసరిగా కట్టుబడి ఉండాల్సిన అవసరం లేని ఒప్పందాలు. 2025 నాటికి మానవులను తిరిగి చంద్రునిపైకి పంపడానికి అమెరికా నేతృత్వంలో చేసే ప్రయత్నం, అంగారక గ్రహానికి, దానికి ఆవలకూ అంతరిక్ష పరిశోధనను విస్తరించడం వీటి అంతిమ లక్ష్యం. [8] 2023 జూన్ 29 నాటికి, యూరప్లో పది, ఆసియాలో ఎనిమిది, ఉత్తర అమెరికాలో మూడు, దక్షిణ అమెరికాలో మూడు, ఓషియానియాలో రెండు, ఆఫ్రికాలో రెండు - మొత్తం ఇరవై ఏడు దేశాలు, ఒక భూభాగం ఈ ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి.
ఆర్టెమిస్ ఒప్పందాలు: చంద్రుడు, అంగారకుడు, తోకచుక్కలు, గ్రహశకలాల శాంతియుత, పౌర అంవేషణలో సహకారానికి సూత్రాలు | |
---|---|
రకం | అంతరిక్ష చట్టం |
సంతకించిన తేదీ | 2020 అక్టోబరు 13 |
కక్షిదారులు | |
భాషలు | ఇంగ్లీషు |
నాసా, US డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ స్టేట్లు రూపొందించిన ఈ ఒప్పందాలు చంద్రుడు, అంగారక గ్రహం, తదితర ఖగోళ వస్తువుల పౌర అన్వేషణ లోను, శాంతియుత వినియోగాల్లోనూ వివిధ దేశాలతో సహకారం కోసం ఒక ఫ్రేమ్వర్కును ఏర్పాటు చేశాయి. [9] అవి 1967 నాటి ఐక్యరాజ్యసమితి ఔటర్ స్పేస్ ట్రీటీలో స్పష్టంగా నిర్వచించబడ్డాయి. ఒప్పందాలపై సంతకం చేసినవారు ఈ ట్రీటీని సమర్థించవలసి ఉంటుంది. అంతరిక్ష చట్టాన్ని రూపొందించే అత్యంత ప్రధానమైన ఐరాస విధానాలను ఈ ఒప్పందాల్లో ఉదహరించారు. [10] [11] [12] [13] [note 1]
2020 అక్టోబరు 13న ఎనిమిది దేశాల జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థల ప్రతినిధులు ఈ ఒప్పందాలపై సంతకం చేశారు. అవి ఆస్ట్రేలియా, కెనడా, ఇటలీ, జపాన్, లక్సెంబర్గ్, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, యునైటెడ్ స్టేట్స్.[10] సంతకం చేసిన ఇతర దేశాలలో ఉక్రెయిన్, దక్షిణ కొరియా, న్యూజిలాండ్, బ్రెజిల్, పోలాండ్, మెక్సికో, ఇజ్రాయెల్, రొమేనియా, బహ్రెయిన్, సింగపూర్, కొలంబియా, ఫ్రాన్స్, సౌదీ అరేబియా, రువాండా, నైజీరియా, చెక్ రిపబ్లిక్, స్పెయిన్, ఈక్వెడార్, భారతదేశం ఉన్నాయి. మరిన్ని దేశాలను చేర్చుకోవాలని నాసా ఎదురుచూస్తున్నందున ఈ ఒప్పందాలు సంతకం కోసం తెరిచే ఉన్నాయి.[14] అదనపు సంతకాలు చేసినవారు నేరుగా ఆర్టెమిస్ కార్యక్రమ కార్యకలాపాలలోపాల్గొనవచ్చు లేదా ఒప్పందాలలో పేర్కొన్న విధంగా చంద్రునిపై బాధ్యతాయుతమైన అన్వేషణ సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉండటానికి అంగీకరించవచ్చు.[15]
2020 మే 5న డోనాల్డ్ ట్రంప్ ప్రభుత్వం చంద్రునిపై గనుల తవ్వకం కోసం ఒక కొత్త అంతర్జాతీయ ఒప్పందాన్ని రూపొందిస్తోందని, ఇది 1967 ఔటర్ స్పేస్ ట్రీటీ నుండి తీసుకోబడిందనీ రాయిటర్స్ ఒక ప్రత్యేక నివేదికను ప్రచురించింది.[16][17] పది రోజుల తరువాత అప్పటి నాసా అడ్మినిస్ట్రేటర్ జిమ్ బ్రిడెన్స్టైన్ చంద్రుడిని అన్వేషించడానికి, త్రవ్వడానికీ ఒక విధాన చట్రాన్ని ఏర్పాటు చేయాలనే లక్ష్యంతో భాగస్వామి దేశాలతో ఆర్టెమిస్ ఒప్పందాలను అధికారికంగా ప్రకటించాడు.[18]
ఈ ఒప్పందాలు ఆర్టెమిస్ కార్యక్రమం అనే పేరుతో ఉద్భవించాయి. 2024 నాటికి చంద్రుని పైకి తొలి మహిళను, తదుపరి పురుషుడినీ పంపడానికి 2017 లో ప్రారంభించిన అమెరికా ప్రణాళిక ఇది.[19] ఒప్పందాలపై సంతకం చేసే ప్రభుత్వాలు అధికారికంగా ఆర్టెమిస్ కార్యక్రమంలో పాల్గొనవచ్చని, భవిష్యత్ అంతరిక్ష పరిశోధనా కృషిలో సంఘర్షణలు, అపార్థాలను నివారించేందుకు గాను ఏకరీతి మార్గదర్శకాలను రూపొందించడానికి ఈ ఒప్పందాలు ఉద్దేశించబడ్డాయనీ బ్రిడెన్స్టైన్ పేర్కొన్నారు.[19]
ఈ ఒప్పందాలను నాసా, యుఎస్ డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ స్టేట్, కొత్తగా తిరిగి నెలకొల్పబడిన నేషనల్ స్పేస్ కౌన్సిల్లు కలిసి రూపొందించాయి. తుది పత్రాన్ని 2020 మేలో వెలువరించటానికి ముందు సంప్రదింపుల కోసం అనేక ప్రభుత్వాలకు దాని ముసాయిదాను పంపారు.[18][16]
2020 అక్టోబరు 13న రికార్డ్ చేసిన, ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేసిన వేడుకలో, అమెరికా, ఆస్ట్రేలియా, కెనడా, జపాన్, లక్సెంబర్గ్, ఇటలీ, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ ల జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థల డైరెక్టర్లు ఒప్పందాలపై సంతకం చేశారు.[10][20] సరిగ్గా ఒక నెల తరువాత ఉక్రేనియన్ జాతీయ అంతరిక్ష సంస్థ అధిపతి కూడా ఈ ఒప్పందాలపై సంతకం చేశారు.[21][22]
2021 మే 22న దక్షిణ కొరియా ఈ ఒప్పందాలపై సంతకం చేసంది. [23] [24] ఒక వారం తర్వాత న్యూజిలాండ్ చేరింది. [25] 2020 లోనే సంతకం చేయాలనే ఉద్దేశాన్ని సూచించిన బ్రెజిల్, [26] 2021 జూన్లో ఆర్టెమిస్ ఒప్పందాల్లో చేరింది. ఒప్పందాల్లో సంతకం చేసిన మొట్టమొదటి లాటిన్ అమెరికా దేశం బ్రెజిల్.[27]
2021 అక్టోబరు 26న దుబాయ్లో జరిగిన 72వ అంతర్జాతీయ ఆస్ట్రోనాటికల్ కాంగ్రెస్ (IAC)లో పోలండు స్పేస్ ఏజెన్సీ అధిపతి, స్వదేశీ పోలిష్ స్పేస్ టెక్నాలజీని అభివృద్ధి చేయాలనే కోరికను వ్యక్తం చేస్తూ, ఈ ఒప్పందాలపై సంతకం చేసారు. [28] 2021 డిసెంబరు 9 న మెక్సికో కూడా చేరింది.
2022లో, ఒప్పందాలపై సంతకం చేసిన వారి సంఖ్య మునుపటి సంవత్సరం కంటే రెట్టింపు అయింది. 2022 జనవరి 26న ఇజ్రాయెల్ ఒప్పందాలపై సంతకం చేసింది, [29] తర్వాత రొమేనియా, [30] బహ్రెయిన్, [31] సింగపూర్లు [32] మార్చిలోను, కొలంబియా మే లోను, [33] ఫ్రాన్స్ 2022 జూన్ 7న దాని అంతరిక్ష కార్యక్రమ 60 వ వార్షికోత్సవం నాడు చేరాయి. [34] 2022 జూలై 14 న సౌదీ అరేబియా ఒప్పందాలపై సంతకం చేసింది. [35] 2022 డిసెంబరు 13 న, అమెరికా-ఆఫ్రికా నాయకుల సమావేశంలో రువాండా, నైజీరియాలు సంతకం చేసాయి. [36] [37]
2022 సెప్టెంబరు 19 న, ఈ ఒప్పందాల గురించి, అంతరిక్షంలో సహకారం గురించీ మరింత విస్తృతంగా చర్చించడానికి, సంతకాలు చేసిన దేశాల ప్రతినిధులు IACలో తమ మొదటి సమావేశాన్ని నిర్వహించారు. [38] [39]
2023 మేలో, చెక్ రిపబ్లిక్ [40] [41] స్పెయిన్లు అధికారికంగా ఒప్పందాలపై సంతకం చేశాయి. [42]
2023 జూన్ 22 న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అమెరికా పర్యటన సందర్భంగా, భారతదేశం అధికారికంగా ఒప్పందాలపై సంతకం చేసింది. [43] భారతదేశం ఈ ఒప్పందాలపై సంతకం చేస్తుందని, ఆర్టెమిస్ కార్యక్రమంలో అమెరికాతో సహకరిస్తుందనీ అమెరికా 2021 లోనే సూచించింది. [44] ఈ ఒప్పందాలపై సంతకం చేసినవారిలో భారతదేశమే అతిపెద్ద అంతరిక్ష శక్తి. దాని సభ్యత్వంతో అంతరిక్ష అన్వేషణ, పరిశోధనలలో సరసమైన ఆవిష్కరణలకు మార్గం పడినట్లైంది. [45]