คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
ปักกิ่ง
เมืองหลวงของประเทศจีน จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
ปักกิ่ง ในภาษากวางตุ้ง (จีน: 北京; ยฺหวิดเพ็ง: ) หรือ เป่ย์จิง ในภาษาจีนกลาง (พินอิน: ) เป็นเมืองหลวงของประเทศจีน และเป็นเมืองหลวงที่มีประชากรมากที่สุดในโลก ด้วยจำนวนประชากรมากกว่า 22 ล้านคน ณ วันที่ 13 มีนาคม 2024[8] และเป็นนครที่มีประชากรมากเป็นอันดับสองของจีนรองจากเซี่ยงไฮ้[9] ตั้งอยู่ในภูมิภาคตอนเหนือของจีน อยู่ในฐานะนครที่อยู่ภายใต้การปกครองโดยตรงโดยรัฐบาลกลาง แบ่งการปกครองออกเป็น 16 เขต[10] นครปักกิ่งถูกล้อมรอบด้วยมณฑลเหอเป่ย์เกือบสมบูรณ์ ยกเว้นทางตะวันออกเฉียงใต้ที่ติดกับนครเทียนจิน ทั้งหมดถูกรวมเรียกเป็นเขตมหานครจิงจินจี ปักกิ่งได้รับการจัดอันดับโดยไนท์แฟรงค์ ผู้ให้บริการด้านอสังหาริมทรัพย์ชั้นนำให้เป็นหนึ่งในสิบเมืองที่มีความสำคัญที่สุดของโลก[11]
.jpg)
_(cropped).jpg)
.svg)
กรุงปักกิ่งเป็นหนึ่งในเมืองหลวงเก่าของจีน และเป็นหนึ่งในเมืองที่เก่าแก่ที่สุดในโลก[12] ด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนานซึ่งสืบย้อนหลังไปมากกว่าสามพันปี มีประวัตินับตั้งแต่สมัยราชวงศ์หยวน สืบทอดมาถึงปัจจุบัน ปักกิ่งเป็นศูนย์กลางทางการเมืองของประเทศมาเป็นเวลาเกือบแปดศตวรรษ[13] และเคยเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลกโดยจำนวนประชากรในช่วงสหัสวรรษที่สองของคริสตศักราช[14] ปักกิ่งมีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 13 จักรพรรดิหย่งเล่อ ได้ก่อสร้างและออกแบบผังเมืองใหม่ และย้ายฐานราชการชั่วคราวในขณะนั้นจากเมืองหนานจิงมายังปักกิ่งในปัจจุบัน และด้วยทำเลที่ตั้งที่เหมาะสม มีภูเขาล้อมรอบเมืองทั้งสามด้าน นอกเหนือจากกำแพงเมืองเก่าด้านใน และด้านนอกแล้ว ปักกิ่งยังมีความสำคัญทางยุทธศาสตร์สงครามตั้งแต่สมัยโบราณ และใช้เป็นที่ประทับของจักรพรรดิจีน จึงเป็นสถานที่อันสมบูรณ์แบบสำหรับเมืองหลวงของจักรวรรดิจีน เมืองนี้มีชื่อเสียงในด้านพระราชวัง, วัดจีน, สวนสาธารณะ, สวนหย่อม, สุสาน, กำแพง และประตูเมือง ปักกิ่งได้รับการยอมรับได้ด้านการผสมผสานสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ และสถาปัตยกรรมดั้งเดิม โดยฟากหนึ่งของเมืองได้รับการตกแต่งตามแบบสถาปัตกรรมสมัยใหม่ ในขณะที่อีกด้านหนึ่งยังคงความเป็นเอกลักษณ์ดั้งเดิมด้วยสถาปัตยกรรมหู่ท่ง
ปัจจุบันปักกิ่งมีฐานะเป็นเมืองระดับโลก (Global City) และเป็นหนึ่งในผู้นำโลกทางเศรษฐกิจ, วัฒนธรรม, การทูต, การเมือง, การค้าและการลงทุน, การศึกษา, นวัตกรรม, วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, การคมนาคม และ ศิลปะ ปักกิ่งเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของบริษัทตา่ง ๆ ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในจีน รวมทั้งเป็นที่ตั้งของบริษัทชั้นนำของโลกโดยฟอร์จูน โกลบอล 500 มากที่สุดในโลก และมีจำนวนสถาบันการเงินที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 4 ของโลกวัดตามมูลค่าทรัพย์สินโดยรวม[15] และเป็นที่ตั้งของทางหลวงแผ่นดิน, รถไฟ และระบบขนส่งมวลชนเร็วชั้นนำของประเทศ และเป็นเวลากว่าหนึ่งทศวรรษก่อนการระบาดทั่วของโควิด-19 ที่ท่าอากาศยานนานาชาติกรุงปักกิ่งมีสถานะเป็นท่าอากาศยานที่พลุกพล่านที่สุดในทวีปเอเชีย (ค.ศ. 2009–2019) และใน ค.ศ. 2020 รถไฟใต้ดินปักกิ่ง เป็นรถไฟใต้ดินที่พลุกพล่านเป็นอันดับสี่และมีเส้นทางการบริการยาวเป็นอันดับสองของโลก ท่าอากาศยานนานาชาติเป่ย์จิงต้าซิง ซึ่งเป็นท่าอากาศยานนานาชาติแห่งที่สองของปักกิ่ง มีอาคารผู้โดยสารเดี่ยวที่มีโครงสร้างอาคารขนาดใหญ่ที่สุดในโลก[16][17] เมืองนี้ได้รับเลือกให้เป็นเจ้าภาพงานสำคัญระดับนานาชาติ และการแข่งขันกีฬาระดับโลกหลายครั้ง รวมถึงโอลิมปิกฤดูร้อน 2008 และ พาราลิมปิกฤดูร้อน 2008 โดยใน ค.ศ. 2022 ปักกิ่งกลายเป็นเมืองแรกของโลกที่ได้เป็นเจ้าภาพครบทั้งโอลิมปิกฤดูร้อน และโอลิมปิกฤดูหนาว
สถาบันอุดมศึกษาของรัฐในปักกิ่งคิดเป็นจำนวนมากถึงหนึ่งในห้ามหาวิทยาลัยชั้นหนึ่งของโลก (Double First-Class Construction) และหลายแห่งได้รับการจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในสถานศึกษาที่ดีที่สุดในเอเชียแปซิฟิก และของโลกอย่างต่อเนื่อง[18][19] และเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยชิงหฺวา และ มหาวิทยาลัยปักกิ่ง มหาวิทยาลัยวิจัยชั้นนำที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของจีน[20][21][22] ย่านศูนย์กลางธุรกิจของปักกิ่งเป็นหนึ่งในศูนย์กลางการขยายตัวทางเศรษฐกิจของภูมิภาค โดยมีการก่อสร้างตึกระฟ้าหลายแห่งที่กำลังดำเนินการ และที่เพิ่งสร้างแล้่วเสร็จเมื่อไม่นานมานี้ พื้นที่ย่านจงกวนชุนของปักกิ่งถือเป็นศูนย์กลางชั้นนำของโลก ด้านนวัตกรรม ตลอดจนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และการลงทุนจากผู้ประกอบการทั่วโลก ปักกิ่งได้รับการจัดอันดับให้เป็นเมืองที่มีผลงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่ใหญ่ที่สุดโดย Nature Index นับตั้งแต่เริ่มจัดอันดับใน ค.ศ. 2016[23] ปักกิ่งมีสถานทูตต่างชาติมากถึง 175 แห่ง ตลอดจนสำนักงานใหญ่ขององค์กรต่าง ๆ รวมถึง ธนาคารเพื่อการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานแห่งเอเชีย, องค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้, กองทุนเส้นทางสายไหม, สถาบันการศึกษาแห่งชาติ, สถาบันการศึกษาแห่งชาติด้านวิศวกรรมแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน, สถาบันสังคมศาสตร์แห่งประเทศจีน, วิทยาลัยศิลปกรรมกลาง, โรงเรียนการละครกลาง, วิทยาลัยดนตรีกลาง และ สภากาชาดจีน
ปักกิ่งเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของโลก ใน ค.ศ. 2018 เป็นเมืองท่องเที่ยวที่มีรายได้สูงเป็นอันดับสองของโลกรองจากเซี่ยงไฮ้[24] มีสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย เช่น จัตุรัสเทียนอันเหมิน, กำแพงเมืองจีน, พระราชวังฤดูร้อน และ พระราชวังต้องห้าม สถานที่อื่น ๆ ที่สำคัญได้แก่ หอสักการะฟ้า, มหาศาลาประชาชน และ โรงละครแห่งชาติ สนามกีฬาแห่งชาติปักกิ่งเป็นสนามกีฬาหลักที่ใช้ในการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อน 2008 ปักกิ่งยังเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณธ์ และภัตตาคารที่มีชื่อเสียง โดยหลายแห่งได้รับการยกย่องโดยมิชลินไกด์[25] ปักกิ่งมีแหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโกจำนวน 8 แห่ง ซื่อเหอหยวนซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยที่พบได้ทั่วไปทั่วประเทศจีน ยังพบเห็นได้มากที่สุดในปักกิ่ง
Remove ads
ที่มาของชื่อ
ตลอด 3,000 ปีที่ผ่านมา ปักกิ่งมีชื่อเรียกอื่น ๆ จำนวนมาก ชื่อในภาษาจีนกลางคือ เป่ย์จิง (พินอิน: ) แปลว่า "เมืองหลวงทางทิศเหนือ" (จากอักษรจีน 北 běi ที่แปลว่า "ทิศเหนือ" และ 京 jīng ที่แปลว่า "เมืองหลวง") ซึ่งถูกนำมาใช้เมื่อ ค.ศ. 1403 ในสมัยราชวงศ์หมิง เพื่อแยกความแตกต่างจากหนานจิง ("เมืองหลวงทางทิศใต้")[26] ส่วนคำว่า ปักกิ่ง ที่นิยมเรียกในภาษาไทยเป็นชื่อเรียกในภาษากวางตุ้งมาตรฐาน (ยฺหวิดเพ็ง: ; ปั๊กกิ๊ง)
การสะกดด้วยอักษรโรมัน Beijing มาจากการถอดอักษรจีนเป็นอักษรโรมันอย่างเป็นทางการของรัฐบาล (นำมาใช้ในคริสต์ทศวรรษ 1980) ตามที่ออกเสียงในภาษาจีนกลางมาตรฐาน การสะกดคำด้วยอักษรโรมันแบบเก่าคือ Peking ถูกใช้โดยมิชชันนารีนิกายเยซุอิตที่ชื่อ มาร์ติโน มาร์ตินี ในแผนที่ที่ใช้แพร่หลายที่ตีพิมพ์ในอัมสเตอร์ดัมใน ค.ศ. 1655[27] แม้ว่าคำว่า Peking จะไม่ใช่ชื่อที่ใช้กันอย่างทั่วไปแล้ว แต่สถานที่และสิ่งอำนวยความสะดวกที่เก่าแก่ของเมืองบางแห่ง เช่น ท่าอากาศยานนานาชาติกรุงปักกิ่ง ซึ่งยังใช้รหัส IATA เป็น PEK และมหาวิทยาลัยปักกิ่ง (อังกฤษ: Peking University) ก็ยังคงรักษาการใช้อักษรโรมันแบบเดิมไว้
ตัวย่ออักษรจีนตัวเดียวสำหรับปักกิ่งคือ 京 (จิง) ซึ่งปรากฏบนป้ายทะเบียนรถยนต์ในปักกิ่ง และตัวย่ออักษรละตินอย่างเป็นทางการของปักกิ่งคือ "BJ"[28]
Remove ads
ประวัติศาสตร์
สรุป
มุมมอง
ปักกิ่งมีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 3,000 ปี เป็นเมืองหลวงโบราณของจีน ตั้งแต่สมัยราชวงศ์เหลียว ราชวงศ์จิน ราชวงศ์หยวน ราชวงศ์หมิง และราชวงศ์ชิง รวม 5 ราชวงศ์ และเมื่อสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนใน ค.ศ. 1949 ก็ได้ตั้งให้ปักกิ่งเป็นเมืองหลวงของประเทศ
ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ พื้นที่กรุงปักกิ่งในปัจจุบัน เมื่อ 110 ปีก่อนคริสต์ศักราชเป็นที่ตั้งของแคว้นจี้ ซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์ซีโจว ต่อมาเมื่อถึงกลางของยุคชุนชิว (770–476 ปีก่อนคริสต์ศักราช) แคว้นเยียนได้รวมดินแดนของแคว้นจี้เข้าไว้ด้วยกัน หลังจากนั้นแคว้นฉินก็ได้ตีเอาดินแดนมาเป็นของตนเมื่อ 226 ปีก่อนคริสต์ศักราช ถึง ค.ศ. 1481 ดินแดนของแคว้นจี้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของเมืองหลวงของแคว้นเหลียวซึ่งก่อตั้ง ขึ้นโดยชนชาติชี่ตัน และตั้งชื่อใหม่ว่าหนานจิง หรือเยียนจิง
ในเวลาต่อมาได้มีการสถาปนาราชวงศ์จิน และได้ย้ายเมืองหลวง มาอยู่ที่เยียนจิงใน ค.ศ. 1696 โดยเปลี่ยนชื่อเรียกเป็น จงตู ต่อมาราชวงศ์จินถูกรุกรานโดยชาวมองโกล จึงได้ย้ายเมืองหลวงไปที่เปี้ยนจิง (เมืองไคฟง มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน) หลังจากนั้น ราชวงศ์หยวนก็ได้สถาปนาขึ้นภายใต้การปกครองของชาวมองโกล และตั้งให้ปักกิ่งเป็นเมืองหลวงใน ค.ศ. 1810 จากนั้นปักกิ่งก็ถูกตั้งให้เป็นเมืองหลวงเรื่อยมาในสมัยราชวงศ์หมิง และชิง จนถึงวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 1949 เมื่อจีนเปลี่ยนระบอบการปกครองเป็นสาธารณรัฐประชาชนจีน ก็ได้กำหนดให้ปักกิ่งเป็นเมืองหลวงของประเทศจนถึงปัจจุบัน โบราณสถานในปักกิ่งที่ตกทอดสืบต่อมาและมีปรากฏให้เห็นจนถึงทุกวันนี้มีมากมาย เช่น พระราชวังต้องห้าม กำแพงเมืองจีน หอบูชาฟ้า พระราชวังฤดูร้อน สุสานสิบสามกษัตริย์ เป็นต้น สถานที่เหล่านี้ล้วนเป็นมรดกทางประศาสตร์อันสำคัญทั้งของจีนและของโลก
ประวัติศาสตร์ยุคแรก
ร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ในยุคแรกสุดในเขตนครปักกิ่งถูกพบในถ้ำเขากระดูกมังกร หรือหลงกู่ชาน (龙骨山) บริเวณพื้นที่โจวโข่วเตี้ยน ในเขตฝางชาน ซึ่งเป็นถ้ำที่มนุษย์ปักกิ่งอาศัยอยู่ ฟอสซิล Homo erectus จากถ้ำนี้มีอายุ 230,000 ถึง 250,000 ปี Homo sapiens ในยุคหินเก่าก็อาศัยอยู่ที่นั่นเช่นกันเมื่อประมาณ 27,000 ปีก่อน[29] นักโบราณคดีได้ค้นพบการตั้งถิ่นฐานในยุคหินใหม่ทั่วทั้งเขตนครปักกิ่ง แม้แต่ในหวางฝูจิ่ง ซึ่งตั้งอยู่ในใจกลางปักกิ่ง
เมืองที่มีกำแพงเมืองล้อมรอบแห่งแรกในปักกิ่งคือ จี้เฉิง เมืองหลวงของรัฐจี้ ซึ่งสร้างขึ้นเมื่อ 1,045 ปีก่อนคริสต์ศักราช เมื่อเทียบกับปักกิ่งในปัจจุบัน จี้เฉิงจะตั้งอยู่รอบ ๆ พื้นที่กว่างอันเหมิน ทางตอนใต้ของเขตซีเฉิง[30] จี้เฉิงถูกยึดครองโดยรัฐยานในเวลาต่อมาและได้รับการสถาปนาเป็นเมืองหลวง[31]
จักรวรรดิจีนตอนต้น
![[icon]](#/media/ไฟล์:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ราชวงศ์หมิง
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ราชวงศ์ชิง
ตัวเอ๋อร์กุ่นได้สถาปนาราชวงศ์ชิงในฐานะที่เป็นราชวงศ์ที่ปกครองแผ่นดินจีนต่อจากราชวงศ์หมิง (ลดความชอบธรรมของหลี่ จื้อเฉิง และเหล่าผู้ติดตาม)[32] และปักกิ่งก็กลายเป็นเมืองหลวงเพียงแห่งเดียวของจีน[33] จักรพรรดิราชวงศ์ชิงทรงได้ทำการปรับเปลี่ยนที่ประทับของจักรพรรดิบางส่วน แต่อาคารส่วนใหญ่และการวางผังทั่วไปที่มีมาตั้งแต่ราชวงศ์หมิงยังคงไม่เปลี่ยนแปลง มีการนำสิ่งของและประเพณีต่าง ๆ ตามแบบวัฒนธรรมของชาวแมนจูมาใช้ แต่ก็ยังคงประเพณีของชาวฮั่นไว้บางส่วน มีการเขียนป้ายทั้งแบบภาษาจีนและแบบสองภาษา ปักกิ่งในยุคราชวงศ์ชิงตอนต้นนี้ในเวลาต่อมาได้มาเป็นฉากท้องเรื่องในนวนิยายจีนเรื่อง ความฝันในหอแดง จักรพรรดิราชวงศ์ชิงทรงสร้างสวนขนาดใหญ่หลายแห่งทางตะวันตกเฉียงเหนือของเมือง เช่น พระราชวังฤดูร้อนเดิม และพระราชวังฤดูร้อน
ในช่วงสงครามฝิ่นครั้งที่สอง กองกำลังทหารอังกฤษและฝรั่งเศสยึดครองพื้นที่ชานเมือง โดยได้ทำการปล้นสะดมและเผาพระราชวังฤดูร้อนเดิมใน ค.ศ. 1860 เพื่อในการยุติสงครามดังกล่าว มหาอำนาจตะวันตกจะได้รับสิทธิเป็นครั้งแรกในการสถาปนาสถานทูตถาวรภายในเมืองภายใต้อนุสัญญาปักกิ่ง (Convention of Peking)[b] ตั้งแต่วันที่ 14 ถึง 15 สิงหาคม ค.ศ. 1900 ยุทธการที่ปักกิ่งได้เกิดขึ้น ซึ่งการสู้รบครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของเหตุการณ์กบฏนักมวย เป็นความพยายามของเหล่านักมวยที่จะกำจัดการเข้ามาอยู่ของต่างชาติ รวมถึงชาวจีนที่เปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์ ในระหว่างการสู้รบ มีสิ่งก่อสร้างที่สำคัญหลายแห่งที่ถูกทำลาย เช่น สถาบันฮั่นหลิน และพระราชวังฤดูร้อน (แห่งใหม่) ท้ายที่สุดนำไปสู่การยึดครองปักกิ่งโดยพันธมิตรแปดชาติ[36] ได้มีการลงนามพิธีสารนักมวย ซึ่งเป็นข้อตกลงระงับความวุ่นวายที่ลงนามกันระหว่างพันธมิตรแปดชาติ กับตัวแทนของรัฐบาลจีน หลี่ หงจาง และอี้ควาง เมื่อวันที่ 7 กันยายน ค.ศ. 1901 พิธีสารดังกล่าวกำหนดให้จีนต้องชดใช้ค่าปฏิกรรมสงคราม 335 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (มากกว่า 4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปัจจุบัน) พร้อมดอกเบี้ยตลอดระยะเวลา 39 ปี และต้องมีการประหารชีวิตหรือเนรเทศผู้สนับสนุนนักมวยและต้องรื้อถอนป้อมปราการและการป้องกันอื่น ๆ ในพื้นที่ส่วนใหญ่ทางตอนเหนือของจีน สิบวันหลังจากการลงนามในพิธีสาร กองทัพต่างประเทศได้ถอนออกไปจากปักกิ่ง แต่หน่วยคุ้มกันคณะทูตยังคงอยู่ที่นั่นจนถึงสงครามโลกครั้งที่สอง[37]
หลังจากการลงนามในพิธีสาร ซูสีไทเฮาเสด็จกลับปักกิ่งเมื่อวันที่ 7 มกราคม ค.ศ. 1902 หลังจากทรงลี้ภัยที่ซีอาน และดำเนินการปฏิรูปการเมืองการปกครองของราชวงศ์ชิง แม้ว่าจะอ่อนแอลงมากจากความพ่ายแพ้ที่ได้รับหลังจากเหตุการณ์กบฏนักมวยและจากการชดใช้ตามข้อกำหนดของข้อตกลงสันติภาพ[38] พระนางสวรรคตเมื่อ ค.ศ. 1908 และราชวงศ์ชิงล่มสลายลงเมื่อ ค.ศ. 1911
สาธารณรัฐจีน
ผู้ก่อการปฏิวัติซินไฮ่ใน ค.ศ. 1911 พยายามเปลี่ยนการปกครองของจักรวรรดิชิงเป็นสาธารณรัฐ และผู้นำอย่างซุน ยัตเซ็น เดิมตั้งใจที่จะย้ายเมืองหลวงไปที่หนานจิง หลังจากที่แม่ทัพราชวงศ์ชิง ยฺเหวียน ชื่อไข่ บังคับจักรพรรดิชิงองค์สุดท้ายสละราชสมบัติและรับรองความสำเร็จของการปฏิวัติ เหล่านักปฏิวัติก็ยอมรับเขาในฐานะประธานาธิบดีของสาธารณรัฐจีน ยฺเหวียนรักษาเมืองหลวงของเขาไว้ที่ปักกิ่งและรวมอำนาจอย่างรวดเร็วแล้วสถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิใน ค.ศ. 1915 การเสียชีวิตของเขาในอีกไม่ถึงหนึ่งปีต่อมา[39] ทำให้จีนตกอยู่ภายใต้การควบคุมของขุนศึกที่สั่งการกองทัพตามภูมิภาคต่าง ๆ หลังจากความสำเร็จของการกรีธาทัพขึ้นเหนือของพรรคก๊กมินตั๋ง เมืองหลวงก็ถูกย้ายไปที่หนานจิงอย่างเป็นทางการใน ค.ศ. 1928 และในวันที่ 28 มิถุนายน ปีเดียวกันนั้น ชื่อของปักกิ่งก็ถูกเปลี่ยนกลับไปเป็นชื่อ "เป่ย์ผิง" (ในขณะนั้นเขียนว่า "Peiping")[40][41]
ในวันที่ 7 กรกฎาคม ค.ศ. 1937 กองพลที่ 29 ของจีนและกองทัพญี่ปุ่นในจีนได้ยิงปะทะกันที่สะพานมาร์โก โปโล ใกล้กับป้อมหว่านผิง ทางตะวันตกเฉียงใต้ของปักกิ่ง เหตุการณ์สะพานมาร์โก โปโลนี้กระตุ้นให้เกิดสงครามจีน–ญี่ปุ่นครั้งที่สอง และสงครามโลกครั้งที่สองตามที่รับรู้ในประเทศจีน[40] ระหว่างสงคราม ปักกิ่งพ่ายแพ้ต่อญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม ค.ศ. 1937[42] และปักกิ่งก็กลายเป็นฐานที่ตั้งของรัฐบาลชั่วคราวแห่งสาธารณรัฐจีน ซึ่งเป็นรัฐหุ่นเชิดของจักรวรรดิญี่ปุ่นที่ปกครองพื้นที่ทางตอนเหนือของจีน[43] ต่อมารัฐบาลนี้ก็ถูกรวมเข้ากับรัฐบาลวาง จิงเว่ย์ที่ใหญ่กว่าซึ่งมีฐานที่ตั้งอยู่ในหนานจิง[44]
สาธารณรัฐประชาชนจีน
ในช่วงสุดท้ายของสงครามกลางเมืองจีน กองทัพปลดปล่อยประชาชนเข้ายึดควบคุมเมืองอย่างสันติเมื่อวันที่ 31 มกราคม ค.ศ. 1949 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายของยุทธการผิงจิน ในวันที่ 1 ตุลาคม ปีเดียวกัน เหมา เจ๋อตงได้ประกาศสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนบนเทียนอันเหมิน เขาได้เปลี่ยนชื่อเมืองซึ่งเป็นเมืองหลวงใหม่ของจีนให้กลับมาชื่อปักกิ่งดังเดิม[45] ซึ่งเป็นการตัดสินใจของสภาที่ปรึกษาทางการเมืองประชาชนจีนเมื่อไม่กี่วันก่อนหน้านี้
ในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1950 ตัวเมืองเริ่มขยายตัวเกินกว่าเมืองที่มีกำแพงล้อมรอบเก่าและบริเวณใกล้เคียง โดยมีอุตสาหกรรมหนักทางตะวันตกและย่านที่อยู่อาศัยทางตอนเหนือ กำแพงเมืองปักกิ่งหลายแห่งถูกทำลายลงในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1960 เพื่อเปิดทางให้มีการก่อสร้างรถไฟใต้ดินปักกิ่งและถนนวงแหวนรอบที่ 2
ในช่วงการปฏิวัติทางวัฒนธรรมระหว่าง ค.ศ. 1966 ถึง 1976 ขบวนการยุวชนแดงได้เริ่มขึ้นในปักกิ่ง และรัฐบาลของเมืองตกเป็นเหยื่อของการกวาดล้างครั้งแรก เมื่อถึงฤดูใบไม้ร่วง ค.ศ. 1966 โรงเรียนในเมืองทั้งหมดถูกปิดลง และยุวชนแดงกว่าล้านคนจากทั่วประเทศมารวมตัวกันในปักกิ่งเพื่อชุมนุมแปดครั้งในจัตุรัสเทียนอันเหมินกับเหมา[46] ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1976 มีการปราบปรามอย่างรุนแรงต่อประชาชนปักกิ่งที่รวมตัวกันครั้งใหญ่เพื่อต่อต้านแก๊งสี่คนและการปฏิวัติทางวัฒนธรรมในจัตุรัสเทียนอันเหมิน ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1976 แก๊งสี่คนถูกจับกุมในจงหนานไห่ และการปฏิวัติทางวัฒนธรรมก็ได้สิ้นสุดลง ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1978 ที่ประชุมเต็มคณะครั้งที่ 3 แห่งคณะกรรมการกลางพรรรคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 11 ในปักกิ่งภายใต้การนำของเติ้ง เสี่ยวผิง ได้กลับคำตัดสินต่อผู้ที่ตกเป็นเหยื่อของการปฏิวัติวัฒนธรรม และเริ่มต้น "นโยบายปฏิรูปและเปิดกว้าง"
นับตั้งแต่ต้นคริสต์ทศวรรษ 1980 ตัวเมืองปักกิ่งได้ขยายตัวอย่างมาก มีการสร้างถนนวงแหวนรอบที่ 2 แล้วเสร็จใน ค.ศ. 1981 และได้มีการเพิ่มถนนวงแหวนรอบที่ 3, 4, 5 และ 6 ในเวลาต่อมา[47][48] จากหนังสือพิมพ์ฉบับหนึ่งใน ค.ศ. 2005 รายงานว่า ขนาดของปักกิ่งที่พัฒนาใหม่นั้นใหญ่กว่าเมื่อก่อนถึงหนึ่งเท่าครึ่ง[49] ย่านหวางฝูจิ่งและซีตันได้พัฒนาจนกลายเป็นย่านช็อปปิงที่เจริญรุ่งเรือง[50] ในขณะที่ย่านจงกวนชุนกลายเป็นศูนย์กลางอิเล็กทรอนิกส์ที่สำคัญในจีน[51] ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การขยายตัวของปักกิ่งยังนำมาซึ่งปัญหาบางประการ เช่น การจราจรหนาแน่น คุณภาพอากาศไม่ดี การสูญเสียย่านประวัติศาสตร์ และการหลั่งไหลเข้ามาอย่างมีนัยสำคัญของแรงงานอพยพจากพื้นที่ชนบทของประเทศที่มีการพัฒนาน้อย[52] ปักกิ่งยังเป็นสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์สำคัญต่าง ๆ มากมายในประวัติศาสตร์จีนยุคใหม่ โดยเฉพาะเหตุการณ์การประท้วงที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน ค.ศ. 1989[53] ปักกิ่งยังเป็นเจ้าภาพจัดงานสำคัญระดับนานาชาติอีกด้วย เช่น โอลิมปิกฤดูร้อน 2008, กรีฑาชิงแชมป์โลก 2015 และโอลิมปิกฤดูหนาว 2022 ทำให้เป็นเมืองแรกที่เคยเป็นเจ้าภาพทั้งโอลิมปิกฤดูหนาวและฤดูร้อน[54]
Remove ads
ภูมิศาสตร์
สรุป
มุมมอง
ปักกิ่งตั้งอยู่ทางตอนเหนือสุดของที่ราบจีนตอนเหนือที่มีลักษณะคล้ายรูปสามเหลี่ยม ซึ่งเปิดโล่งไปทางทิศใต้และทิศตะวันออกของเมือง ภูเขาที่รายล้อมอยู่ทางทิศเหนือ ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และทิศตะวันตก เป็นปราการปกป้องตัวเมืองและพื้นที่เกษตรกรรมทางตอนเหนือของจีนจากการรุกล้ำของทะเลทรายและทุ่งหญ้าสเตปป์ พื้นที่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเมือง โดยเฉพาะเขตหยานชิ่งและเขตหฺวายโหรว เป็นพื้นที่ที่มีเทือกเขาจฺวินตูปกคลุม ในขณะที่ส่วนตะวันตกล้อมรอบด้วยซีชานหรือเนินเขาตะวันตก กำแพงเมืองจีนที่อยู่ทางตอนเหนือของเขตนครปักกิ่งถูกสร้างขึ้นบนภูมิประเทศที่ขรุขระเพื่อป้องกันการรุกรานของกลุ่มชนเร่ร่อนจากพื้นที่ทุ่งหญ้าสเตปป์ จุดที่สูงที่สุดในนครปักกิ่งอยู่ที่เขาตงหลิง ซึ่งอยู่ในพื้นที่เนินเขาตะวันตกและคาบเกี่ยวกับอาณาเขตของมณฑลเหอเป่ย์ โดยมีระดับความสูง 2,303 เมตร (7,556 ฟุต)
แม่น้ำสายสำคัญที่ไหลผ่านเขตนครปักกิ่ง ได้แก่ แม่น้ำเฉาไป๋ แม่น้ำหย่งติ้ง แม่น้ำจฺวี้หม่า ล้วนเป็นแม่น้ำสาขาในระบบแม่น้ำไห่ และไหลไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ อ่างเก็บน้ำมี่ยฺหวินที่อยู่บริเวณต้นน้ำของแม่น้ำเฉาไป๋เป็นอ่างเก็บน้ำที่ใหญ่ที่สุดในเขตนครปักกิ่ง ปักกิ่งยังเป็นที่ตั้งของจุดเริ่มต้นทางทิศเหนือของคลองใหญ่ (ต้า-ยฺวิ่นเหอ) ที่ทอดยาวไปถึงหางโจว ซึ่งสร้างขึ้นเมื่อ 1,400 ปีก่อนเพื่อใช้เป็นเส้นทางคมนาคม และโครงการผันน้ำใต้–เหนือ ซึ่งสร้างขึ้นในทศวรรษที่ผ่านมาเพื่อผันน้ำจากลุ่มแม่น้ำแยงซี
พื้นที่ตัวเมืองของปักกิ่งตั้งอยู่บนที่ราบทางตอนใต้ของเขตนครปักกิ่ง มีระดับความสูง 40 ถึง 60 เมตร (130 ถึง 200 ฟุต) ครอบครองพื้นที่ค่อนข้างเล็กเมื่อเทียบกับพื้นที่ทั้งหมดเขตนครปักกิ่งที่มีพื้นที่โดยรอบไว้เพื่อรองรับขยายตัวของเมือง ตัวเมืองแผ่กระจายออกไปตามถนนวงแหวนที่ล้อมรอบศูนย์กลางเมือง ถนนวงแหวนรอบที่สองมีเส้นทางไปตามกำแพงเมืองเก่า และถนนวงแหวนรอบที่หกเป็นเส้นทางเชื่อมต่อเมืองบริวารในแถบชานเมืองโดยรอบ ที่ใจกลางปักกิ่งเป็นที่ตั้งของเทียนอันเหมินและจัตุรัสเทียนอันเหมิน อยู่ทางทิศใต้ของพระราชวังต้องห้าม ซึ่งเป็นที่ประทับเดิมของจักรพรรดิจีน และทางทิศตะวันตกของเทียนอันเหมินคือจงหนานไห่ ซึ่งเป็นที่พำนักของผู้นำคนปัจจุบันของจีน มีถนนฉางอาน ซึ่งตัดคั่นกลางระหว่างเทียนอันเหมินกับจัตุรัสเทียนอันเหมิน เป็นแนวถนนที่ทำให้เกิดแกนหลักในแนวตะวันออก–ตะวันตกหลักของเมือง
รูปแบบการพัฒนาของปักกิ่งจากเมืองเก่าชั้นในไปจนถึงชายขอบเมืองมักถูกเรียกว่า "แพร่กระจายเหมือนแพนเค้ก" (tan da bing)[55]: 135 รูปแบบของการพัฒนาแบบนี้มักถูกอ้างถึงว่าเป็นสาเหตุของปัญหาในเมืองปักกิ่ง[55]: 135
อาณาเขตติดต่อ
นครปักกิ่งมีอาณาเขตติดต่อดังนี้
- ทิศเหนือ ทิศใต้ และทิศตะวันตก ถูกล้อมรอบด้วยมณฑลเหอเป่ย์
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับนครเทียนจิน
ภูมิอากาศ
Remove ads
การเมืองการปกครอง
สรุป
มุมมอง
องค์การที่บริหารนครปักกิ่งอยู่ภายใต้การควบคุมของคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์จีนประจำนครปักกิ่ง ซึ่งนำโดยเลขาธิการพรรคประจำนครปักกิ่ง คณะกรรมการพรรคประจำนครจะออกคำสั่งการบริหาร เก็บภาษี จัดการเศรษฐกิจ และกำกับดูแลคณะกรรมาธิการสามัญของสภาประชาชนประจำนครในการตัดสินใจเชิงนโยบายและกำกับดูแลหน่วยงานในท้องถิ่น โดยตั้งแต่ ค.ศ. 1987 เลขาธิการพรรคประจำนครปักกิ่งทั้งหมดต่างเป็นสมาชิกกรมการเมืองพรรคคอมมิวนิสต์จีนอีกด้วย
เจ้าหน้าที่ของรัฐ ได้แก่ นายกเทศมนตรี และรองนายกเทศมนตรี มีหลายหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในด้านต่าง ๆ ทั้งด้านกฎหมาย ความมั่นคงสาธารณะ และกิจการอื่น ๆ นอกจากนี้ ในฐานะเมืองหลวงของประเทศจีน ปักกิ่งยังเป็นที่ตั้งของสถาบันทางการเมืองและการปกครองระดับชาติที่สำคัญ รวมถึงสภาประชาชนแห่งชาติด้วย[58]
เขตการปกครอง
นครปักกิ่งปัจจุบันประกอบด้วยเขตการปกครองระดับอำเภอ 16 แห่ง ทั้งหมดมีสถานะเป็นเขต โดยก่อนหน้านี้ เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2010 เขตฉงเหวินและเขตเซฺวียนอู่ได้รวมเข้ากับเขตตงเฉิงและเขตซีเฉิงตามลำดับ และเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 2015 อำเภอมี่ยฺหวินและอำเภอหยานชิ่งได้รับการยกฐานะเป็นเขต
- รวมถึงตำบลชาติพันธุ์และเขตการปกครองประเภทอื่นที่อยู่ในระดับตำบล
Remove ads
ประชากรศาสตร์
สรุป
มุมมอง
ใน ค.ศ. 2021 ปักกิ่งมีประชากรในเขตนครทั้งหมด 21.89 ล้านคน โดยอาศัยอยู่ในเขตในเมืองหรือเขตชานเมือง 19.16 ล้านคน (ร้อยละ 87.5) และอาศัยอยู่ในเขตชนบท 2.73 ล้านคน (ร้อยละ 12.5)[64] OECD (องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา) ประเมินว่าใน ค.ศ. 2010 เขตมหานครที่ครอบคลุมทั้งปักกิ่งและปริมณฑลมีจำนวนประชากร 24.9 ล้านคน[65][66]
ภายในประเทศจีน ปักกิ่งมีจำนวนประชากรเฉพาะพื้นที่เมืองมากเป็นอันดับที่สองรองจากเซี่ยงไฮ้ และมีจำนวนประชากรทั้งหมดในเขตนครมากเป็นอันดับที่สามรองจากเซี่ยงไฮ้และฉงชิ่ง ปักกิ่งยังติดอันดับเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลก ซึ่งถือเป็นเมืองที่โดดเด่นตลอด 800 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงศตวรรษที่ 15 ถึงต้นศตวรรษที่ 19
ใน ค.ศ. 2013 ผู้อยู่อาศัยในเมืองประมาณ 13 ล้านคนได้รับใบอนุญาตในท้องถิ่นที่เรียกว่า ฮู่โข่ว ซึ่งให้สิทธิแก่พลเมืองในการพำนักในปักกิ่งอย่างถาวร[67] ผู้อยู่อาศัยที่เหลืออีก 8 ล้านคนได้รับใบอนุญาตฮู่โข่วในท้องที่อื่น ซึ่งจะไม่มีสิทธิได้รับผลประโยชน์ทางสังคมบางอย่างที่ทางการนครปักกิ่งมอบให้[67]
ประชากรใน ค.ศ. 2013 ได้เพิ่มขึ้นจำนวน 455,000 คนหรือประมาณร้อยละ 7 จากปีก่อนหน้า และยังคงมีแนวโน้มที่จะเติบโตอย่างรวดเร็วต่อเนื่อง[67] การเพิ่มขึ้นของประชากรเป็นผลมาจากการย้ายถิ่นเป็นส่วนใหญ่ อัตราการเพิ่มตามธรรมชาติของประชากรใน ค.ศ. 2013 อยู่ที่เพียงร้อยละ 0.441 โดยอิงจากอัตราเกิดที่ 8.93 และอัตราตายที่ 4.52[67] อัตราส่วนเพศแบ่งเป็นชายร้อยละ 51.6 และหญิงร้อยละ 48.4[67]
Remove ads
การขนส่ง
กรุงปักกิ่ง มีการจัดการขนส่งมวลชน เช่น รถไฟใต้ดินปักกิ่ง เริ่มก่อสร้างทางรถไฟใต้ดินเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 1965 แล้วเสร็จเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 1969 และเปิดบริการครั้งแรกเมื่อวันที่ 15 มกราคม ค.ศ. 1971 โดยมีสถานีรถไฟทั้งหมด 370 แห่งและมีระยะทางทั้งหมด 608 กิโลเมตร (ข้อมูลจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม ค.ศ.2017 )
การศึกษา
ปักกิ่ง ถือว่าเป็นศูนย์กลางการศึกษาของประเทศจีน โดยมีสถาบันการศึกษาชั้นนำกว่า 70 แห่ง และสถาบันวิจัยทางวิทยาศาสตร์กว่า 4,000 แห่ง[68]
ห้องแสดงภาพ
เมืองปักกิ่ง
การจราจรในปักกิ่ง
ทิวทัศน์กรุงปักกิ่ง
หมายเหตุ
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads