จักรวรรดิเยอรมัน

"จักรวรรดิเยอรมัน" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับความหมายอื่น ดูที่ จักรวรรดิเยอรมัน (แก้ความกำกวม)

จักรวรรดิเยอรมัน (เยอรมัน: Deutsches Kaiserreich)^[a] เป็นชื่ออย่างไม่เป็นทางการที่ใช้เรียกแผ่นดินของชาวเยอรมัน ตั้งแต่ที่พระเจ้าวิลเฮล์มที่ 1 แห่งปรัสเซีย ได้สถาปนาพระองค์ขึ้นเป็นจักรพรรดิเยอรมันในค.ศ. 1871 จนถึงการสละราชสมบัติของจักรพรรดิวิลเฮล์มที่ 2 ในค.ศ. 1918 ซึ่งนำไปสู่การสิ้นสุดระบอบกษัตริย์ในเยอรมัน ชื่อจักรวรรดิเยอรมันในภาษาเยอรมันอย่างเป็นทางการคือ ไรช์เยอรมัน (เยอรมัน: Deutsches Reich) อย่างไรก็ตาม แม้จักรวรรดิจะล่มสลายไปในปี ค.ศ. 1918 แต่ชื่อ ดอยท์เชิสไรช์ ก็ยังถูกใช้เป็นชื่อทางการของสาธารณรัฐไวมาร์ต่อไป

จักรวรรดิเยอรมัน Deutsches Reich ไรช์เยอรมัน
ค.ศ.1871 –1918
ธงชาติ ตราแผ่นดิน (ค.ศ. 1871–1918)
คำขวัญ: ก็อทท์มิทอุนส์[1] Nobiscum deus ("พระเจ้าสถิตกับเรา") (มัทธิว 1:23)
เพลงชาติ:  ไฮล์เดียร์อิมซีเกอร์ครันทซ์[2] "ขอพระผู้ทรงมงกุฎแห่งผู้ทรงชัยทรงพระเจริญ"
แสดงแผนที่ทวีปยุโรป แสดงแผนที่รัฐแต่ละรัฐ แผนที่ของจักรวรรดิเยอรมนีในศึกสุดท้ายของสงครามโลกครั้งที่หนึ่งในเดือนกันยายน พ.ศ. 2461 จักรวรรดิเยอรมันใน ค.ศ. 1914
ที่ตั้งของจักรวรรดิ, อาณานิคม และรัฐในอารักขา ของเยอรมัน (สีดำ)
เมืองหลวง	เบอร์ลิน 52°31′N 13°24′E
ภาษาทั่วไป	ทางการ: เยอรมัน ไม่ทางการ: เช็ก, ดัตช์, ฝรั่งเศส, ฟรีเชีย, เดนมาร์ก, คาซูเบียน, ลิทัวเนีย, เยอรมันต่ำ, โปแลนด์, ซอร์เบียน, ยิดดิช
ศาสนา	สำมะโน 1880 ส่วนใหญ่: 62.63% โปรเตสแตนต์ (ลูเทอแรน, ขนบปฏิรูป) ส่วนน้อย: 35.89% โรมันคาทอลิก 1.24% ยิว 0.17% ศาสนาคริสต์นิกายอื่น 0.07% อื่น ๆ
การปกครอง	สหพันธ์ ระบบรัฐสภา ราชาธิปไตยกึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญ (1871–1916) สหพันธ์ ระบบรัฐสภา ราชาธิปไตยกึ่งภายใต้รัฐธรรมนูญภายใต้เผด็จการทหาร (1916–1918)
จักรพรรดิ
• 1871–1888	วิลเฮล์มที่ 1
• 1888	ฟรีดริชที่ 3
• 1888–1918	วิลเฮล์มที่ 2
นายกรัฐมนตรี
• 1871–1890	ออทโท ฟอน บิสมาร์ค (คนแรก)
• 1918	เจ้าชายมัคซีมีลีอานแห่งบาเดิน (สุดท้าย)
สภานิติบัญญัติ	ไรชส์ทาค
ยุคประวัติศาสตร์	จักรวรรดินิยมใหม่ • สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
• การรวมชาติ	18 มกราคม 1871
• รัฐธรรมนูญ	16 เมษายน 1871
• การประชุมเบอร์ลิน	15 พฤศจิกายน 1884
• สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง	28 กรกฎาคม 1914
• การปฏิวัติเยอรมัน	3 พฤศจิกายน 1918
• การสละราชสมบัติของวิลเฮ็ล์มที่ 2[3]	9 พฤศจิกายน 1918
• สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง	11 พฤศจิกายน 1918
• รัฐธรรมนูญไวมาร์	11 สิงหาคม 1919
ประชากร
• 1871[4]	41,058,792
• 1900[4]	56,367,178
• 1910[4]	64,925,993
สกุลเงิน	มาร์ค
ก่อนหน้า ถัดไป สหพันธรัฐ เยอรมันเหนือ บาวาเรีย เวือร์ทเทิมแบร์ค บาเดิน เฮ็สเซิน สาธารณรัฐไวมาร์ โปแลนด์ ดินแดนซาร์ ดันซิก ฝรั่งเศส ลิทัวเนีย เชโกสโลวาเกีย
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	เยอรมนี  โปแลนด์  ฝรั่งเศส  เดนมาร์ก  รัสเซีย  เบลเยียม  ลิทัวเนีย  เช็กเกีย
พื้นที่และประชากรไม่รวมอาณานิคมในทวีปอื่นที่ยึดครอง

จักรวรรดิเยอรมันประกอบด้วย 26 ดินแดนตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ ดินแดนส่วนใหญ่ต่างถูกปกครองและมีราชวงศ์เป็นของตนเอง ดินแดนเหล่านี้ประกอบด้วย 4 ราชอาณาจักร, 6 แกรนด์ดัชชี, 5 ดัชชี (6 ก่อนปี 1876), 7 ราชรัฐ, 3 เสรีนครรัฐ และ 1 ดินแดนในพระองค์ อย่างไรก็ตาม แม้ว่าราชอาณาจักรปรัสเซียจะเป็นหนึ่งในดินแดนตามที่กล่าวมานี้ แต่ราชอาณาจักรปรัสเซียกลับเป็นดินแดนที่มีอาณาเขตและประชากรมากที่สุดและมากกว่าดินแดนอีก 25 แห่งที่เหลือรวมกัน ดังนั้นราชอาณาจักรปรัสเซียจึงเป็นดินแดนที่มีอำนาจครอบงำจักรวรรดิเยอรมัน

หลังปี 1850 ได้เกิดการพัฒนาอุตสาหกรรมขึ้นอย่างรวดเร็วในรัฐเยอรมันต่าง ๆ โดยเฉพาะอุตสาหกรรมถ่านหิน, เหล็ก (และเหล็กกล้าในกาลต่อมา), เคมีภัณฑ์ และกิจการรถไฟ เมื่อแรกสถาปนาจักรวรรดิในปี 1871 จักรวรรดิมีประชากร 41 ล้านคน และในปี 1913 ได้เพิ่มขึ้นไปเป็น 68 ล้านคน ตลอดเวลา 47 ปีที่จักรวรรดิเยอรมันคงอยู่ จักรวรรดิได้กลายเป็นมหาอำนาจด้านอุตสาหกรรม, เทคโนโลยี และวิทยาศาสตร์ของโลก โดยได้รับรางวัลโนเบลมากกว่าชาติอื่น ๆ^[6]

เยอรมันกลายเป็นมหาอำนาจจากการขยายเครือข่ายทางรถไฟอย่างรวดเร็ว, มีกองทัพบกที่ทรงแสนยานุภาพที่สุดในโลก, และเป็นฐานอุตสาหกรรมที่เติบโตอย่างรวดเร็ว ในห้วงเวลาเพียงไม่ถึงทศวรรษ กองทัพเรือเยอรมันกลายเป็นกองทัพเรือที่ทรงแสนยานุภาพเป็นลำดับสองรองจากราชนาวีอังกฤษ ในคราวที่นายกรัฐมนตรี ออทโท ฟอน บิสมาร์ค ถูกปลดโดยจักรพรรดิวิลเฮล์มที่ 2 ในปี ค.ศ. 1890 นั้น เป็นห้วงเวลาที่จักรวรรดิเยอรมันรุ่งเรืองและฮึกเหิมอย่างมาก ในวิกฤตการณ์ปี 1914 จักรวรรดิเยอรมันได้ให้การสนับสนุนแก่จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี และยังตกลงเป็นพันธมิตรกับจักรวรรดิออตโตมัน เป็นจุดกำเนิดของฝ่ายมหาอำนาจกลางในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

ระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เมื่อแผนการเข้ายึดกรุงปารีสก่อนฤดูใบไม้ร่วงประสบความล้มเหลวและแนวรบด้านตะวันตกยังคงคุมเชิงกัน เยอรมันก็ถูกกองเรือของฝ่ายสัมพันธมิตรปิดล้อมทำให้เกิดภาวะขาดแคลนเสบียงอาหาร แม้แนวรบด้านตะวันตกจะไม่คืบหน้า แต่เยอรมันกลับประสบความสำเร็จอย่างยิ่งในแนวรบด้านตะวันออก สนธิสัญญาเบรสท์-ลีตอฟสก์ในปี 1918 ทำให้เยอรมันได้ดินแดนทางตะวันออกมาอย่างมากมาย เยอรมันได้พยายามปิดล้อมเกาะอังกฤษด้วยกองเรือดำน้ำแต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จมากนักจากราชนาวีอังกฤษได้จัดเรือคุ้มกันเรือที่มาจากอาณานิคม เหตุโทรเลขซิมแมร์มันน์ในปี 1917 ได้นำพาสหรัฐอเมริกาเข้ามาสู่สงคราม ชาวเยอรมันเริ่มอ่อนล้าจากสงครามในห้วงเวลาที่ลัทธิสังคมนิยมจากการปฏิวัติรัสเซียไหลบ่าเข้ามาสู่ชาวเยอรมัน

แนวรบที่ถูกโต้กลับและสงครามตลอดสี่ปีทำให้เกิดยุคข้าวยากหมากแพงไปทั่วทำให้ประชาชนหมดศรัทธาในรัฐบาลจักรพรรดิเยอรมัน จนทำให้เกิดการลุกฮือขึ้นในปลายเดือนตุลาคม ค.ศ. 1918 รัฐบาลจักรพรรดิเยอรมันได้ประกาศสงบศึก ในวันที่ 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1918 หลังจากนั้นสองสัปดาห์ จักรพรรดิวิลเฮล์มที่ 2 ทรงประกาศสละราชสมบัติและลี้ภัยทางการเมืองไปยังเนเธอร์แลนด์ จักรวรรดิเยอรมันได้แปรเปลี่ยนสถานะเป็นสาธารณรัฐไวมาร์ภายใต้ระบอบประธานาธิบดี

ภูมิหลัง

สงครามนโปเลียนในต้นศตวรรษที่ 19 นั้น ได้ทำให้จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ของชนชาติที่พูดภาษาเยอรมันล่มสลายและแตกออกเป็นเสี่ยง ๆ เมื่อสงครามยุติ ได้มีการจัดการประชุมใหญ่แห่งเวียนนาขึ้นในปี 1815 เพื่อจัดระเบียบทวีปยุโรปเสียใหม่ การประชุมนี้ได้ทำให้เกิดสมาพันธรัฐเยอรมันขึ้นมา เป็นการรวมกลุ่มกันอย่างหลวม ๆ ของบรรดารัฐเยอรมัน ขบวนการชาตินิยมเยอรมันได้นำพาเยอรมันเข้าสู่การเป็นประเทศที่มีความเป็นเสรีและประชาธิปไตยมากขึ้น ขบวนการได้เสนอให้ผนวกแนวคิดที่เรียกว่า "อุดมการณ์รวมกลุ่มเยอรมัน" เข้าไปในนโยบาย Realpolitik ของ ออทโท ฟอน บิสมาร์ค มุขมนตรีปรัสเซีย โดยบิสมาร์คต้องการแผ่ขยายอำนาจของราชวงศ์โฮเอ็นโซลเลิร์นแห่งปรัสเซียเข้าครอบงำรัฐเยอรมันอื่น ๆ เพื่อนำไปสู่เป้าหมายอันสูงสุดคือการรวมชาติเยอรมันที่มีปรัสเซียเป็นแกนนำ และยังต้องการขจัดอิทธิพลของราชวงศ์ฮับส์บูร์กแห่งออสเตรียที่มีต่อรัฐเยอรมันเหล่านี้

บิสมาร์คได้นำปรัสเซียเข้าสู่สงครามสามครั้งและได้รับชัยชนะอย่างงดงาม คือสงครามชเลสวิชครั้งที่สองกับเดนมาร์กในปี 1864, สงครามออสเตรีย-ปรัสเซียในปี 1866 และสงครามฝรั่งเศส-ปรัสเซียในปี 1870–71

สถาปนาจักรวรรดิ

พระเจ้าวิลเฮล์มแห่งปรัสเซียประกาศตนขึ้นเป็นจักรพรรดิเยอรมัน ณ พระราชวังแวร์ซายในกรุงปารีส หลังมีชัยในสงครามฝรั่งเศส-ปรัสเซีย

บทความหลัก: การรวมชาติเยอรมัน

หลังจากที่ปรัสเซียได้ชัยชนะจากสงครามทั้งสาม ในวันที่ 10 ธันวาคม ค.ศ. 1870 รัฐสภาแห่งสมาพันธรัฐเยอรมันเหนือได้มีมติให้เปลี่ยนชื่อสมาพันธรัฐเป็นจักรวรรดิ และมีมติให้พระเจ้าวิลเฮล์มที่ 1 แห่งปรัสเซีย ดำรงตำแหน่งเป็นจักรพรรดิ และภายหลังรัฐธรรมนูญฉบับใหม่มีผลบังคับใช้เมื่อ 1 มกราคม ค.ศ. 1871 ในช่วงการปิดล้อมกรุงปารีสนั้นเอง ในวันที่ 18 มกราคม ค.ศ. 1871 พระเจ้าวิลเฮล์มก็ทรงประกาศตนขึ้นเป็นจักรพรรดิเยอรมัน ณ ห้องกระจก ในพระราชวังแวร์ซาย^[7]

หลังจากนั้นไม่กี่เดือน รัฐธรรมนูญเยอรมันฉบับที่สองก็ได้ถูกรับรองโดยไรชส์ทาค เมื่อวันที่ 14 เมษายน ค.ศ. 1871 และจักรพรรดิวิลเฮล์มก็ทรงประกาศใช้ในอีกสองวันถัดมา^[7] รัฐธรรมนูญฉบับที่สองนี้ มีเค้าโครงเดิมมาจากรัฐธรรมนูญแห่งสมาพันธรัฐเยอรมันเหนือที่ร่างขึ้นโดยบิสมาร์ค โครงสร้างทางการเมืองการปกครองยังคงเหมือนเดิม สภานิติบัญญัติของจักรวรรดิมีชื่อเรียกว่า "ไรชส์ทาค" (Reichstag) สมาชิกของไรชส์ทาคมาจากใช้สิทธิออกเสียงเลือกตั้งทั่วไปของชายชาวเยอรมัน

การตรากฎหมายต่าง ๆ ต้องผ่านมติเห็นชอบจากคณะมนตรีประเทศที่เรียกว่า "บุนเดิสราท" (Bundesrat) ประกอบด้วยผู้แทนจาก 27 รัฐในจักรวรรดิ แต่ละรัฐมีสิทธิออกเสียงไม่เท่ากัน ยิ่งเป็นรัฐที่ใหญ่และประชากรมากก็จะมีสิทธิออกเสียงมาก เช่นราชอาณาจักรปรัสเซียมีสิทธิออกเสียงถึง 17 สิทธิจากทั้งหมด 58 สิทธิ ปรัสเซียต้องการเสียงจากรัฐอื่น ๆ อีกเพียงเล็กน้อยเพื่อให้เกินกึ่งหนึ่ง ส่วนอำนาจฝ่ายบริหารเป็นของจักรพรรดิหรือที่เรียกว่าไกเซอร์ (Kaiser) ซึ่งจะทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีหนึ่งคนเพื่อเป็นหัวหน้าฝ่ายบริหาร รัฐธรรมนูญเยอรมนี้ได้ให้อำนาจจักรพรรดิไว้ค่อนข้างมาก สามารถแต่งตั้งและถอดถอนนายกรัฐมนตรีได้ตามพระราชอัธยาศัย รัฐบาลจักรวรรดินี้ไม่มีรัฐมนตรีประจำกระทรวง ดังนั้นแล้วนายกรัฐมนตรีจึงเปรียบเสมือน "รัฐบาลหนึ่งบุรุษ" รับผิดชอบและดูแลราชการแทบจะทุกอย่าง (ทั้งด้านการคลัง, การสงคราม, การต่างประเทศ ฯลฯ) แม้ว่าไรชส์ทาคจะทำหน้าที่ตรากฎหมาย, ยกเลิกกฎหมาย, ผ่านกฎหมาย ดังที่กล่าวมา แต่อำนาจที่แท้จริงทั้งปวงอยู่ที่จักรพรรดิ ซึ่งทรงใช้อำนาจผ่านทางนายกรัฐมนตรี

รัฐและดินแดนต่าง ๆ ในจักรวรรดิ ยังคงมีรัฐบาลเป็นของตนแต่มีอำนาจจำกัด ยกตัวอย่างเช่น การสแตมป์ไปรษณีย์และการผลิตเหรียญทอง 1 มาร์คนั้นเป็นหน้าที่ของรัฐบาลกรุงเบอร์ลิน ส่วนการผลิตเงินสกุลมาร์คที่มีมูลค่าเกินกว่านั้นเป็นหน้าที่ของรัฐบาลท้องถิ่น รัฐต่าง ๆ มีอำนาจสถาปนาเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นของตนเอง บางรัฐอาจมีกำลังทหารเป็นของตนเอง อำนาจทหารทั้งหมดจะถูกริบไปอยู่ที่รัฐบาลกรุงเบอร์ลินในยามศึกสงคราม

อุตสาหกรรม

โรงงานของบริษัทเหล็กครุปป์ ในเมืองเอสเซิน ค.ศ. 1890 เมืองนี้เมืองเดียวมีโรงงานตั้งอยู่ถึง 60 อาคารด้วยเครื่องจักรกว่า 8,500 เครื่อง^[8]

การพัฒนาอุตสาหกรรมในเยอรมันดำเนินไปอย่างก้าวกระโดด ผู้ผลิตสินค้าของเยอรมันสามารถแย่งชิงส่วนแบ่งตลาดภายในประเทศเพิ่มมากขึ้น ทำให้การนำเข้าสินค้าจากอังกฤษลดน้อยลง ไม่เพียงเท่านี้ ผู้ผลิตของเยอรมันยังสามารถแย่งชิงตลาดต่างประเทศจากอังกฤษไปได้อีกไม่น้อยโดยเฉพาะอย่างยิ่งในสหรัฐอเมริกา อุตสาหกรรมโลหะและสิ่งทอของเยอรมันได้แซงหน้าอังกฤษในปี 1870 ในแง่การจัดการและประสิทธิภาพการผลิตซึ่งได้ทำให้อุตสาหกรรมสิ่งทอและโลหะของอังกฤษไม่มีที่ยืนในเยอรมันอีกต่อไป เยอรมันกลายเป็นชาติมหาอำนาจทางเศรษฐกิจในยุโรป และเป็นชาติที่ส่งออกมากเป็นอันดับสองรองจากสหราชอาณาจักร

ในตอนเริ่มแรก เยอรมันต้องพึ่งพาการนำเข้าเทคโนโลยีต่าง ๆ จากอังกฤษโดยเฉพาะรถไฟ เยอรมันใช้เวลาไม่นานในการเรียนรู้จนสามารถสร้างรถไฟและขยายโครงข่ายทางรถไฟได้ด้วยตนเอง โครงข่ายทางรถไฟได้เพิ่มจาก 21,000 กิโลเมตรในปี 1871 ไปเป็น 63,000 กิโลเมตรในปี 1913 กลายเป็นชาติที่มีโครงข่ายทางรถไฟยาวรองจากสหรัฐอเมริกา

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีระหว่างการปฏิวัติอุตสาหกรรมในเยอรมนีนั้น สามารถแบ่งออกเป็น 4 ระลอก ได้แก่: การรถไฟ (1877–1886), สีย้อม (1887–1896), เคมีภัณฑ์ (1897–1902) และ วิศวกรรมไฟฟ้า (1903–1918)^[9] และเนื่องจากเยอรมันได้มีการพัฒนาอุตสาหกรรมทีหลังอังกฤษ โรงงานอุตสาหกรรมในเยอรมนีถูกออกแบบได้มีประสิทธิภาพมากกว่าโรงงานในอังกฤษ เยอรมันมีการลงทุนด้านการวิจัยอย่างหนักหน่วงมากกว่าอังกฤษ โดยเฉพาะการวิจัยด้านเคมี, มอเตอร์ และไฟฟ้า ส่งผลให้นักฟิสิกส์และนักเคมีชาวเยอรมันเป็นผู้ผูกขาดรางวัลโนเบลกว่าหนึ่งในสามของจำนวนรางวัลโนเบลที่มอบให้แก่บุคคลสัญชาติเยอรมัน การรวมกลุ่มของบริษัทในเยอรมัน ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้แต่ละบริษัทสามารถใช้ทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูง

ก่อนปี 1900 อุตสาหกรรมสีย้อมของเยอรมันได้เข้าครอบงำตลาดสีย้อมของโลก^[10] ผู้ผลิตหลักสามรายได้แก่ BASF, Bayer และ Hoechst ตลอดจนผู้ผลิตรายย่อยอีกห้ารายของเยอรมัน สามารถผลิตสีย้อมได้กว่าหลายร้อยสี ซึ่งในปี 1913 ผู้ผลิตทั้งแปดรายนี้ครองส่วนแบ่งตลาดกว่า 90% ในตลาดสีย้อมของโลก การผลิตกว่า 80% เป็นการส่งออกเพื่อป้อนตลาดโลก นอกจากนี้ ผู้ผลิตหลักสามรายยังได้ร่วมมือกับอุตสาหกรรมต้นน้ำเพื่อผลิตวัตถุดิบสำหรับอุตสาหกรรมอื่น ๆ อย่าง เวชภัณฑ์, ฟิล์มถ่ายภาพ, สารเคมีทางการเกษตร และไฟฟ้าเคมี

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง อุตสาหกรรมในเยอรมนีได้เปลี่ยนไปสู่การผลิตเพื่อป้อนสงคราม ความต้องถ่านหินและแร่เหล็กได้เพิ่มขึ้นอย่างมหาศาลเพื่อใช้ในการผลิตปืนใหญ่และต่อเรือรบ ความต้องการด้านเคมีภัณฑ์สำหรับสังเคราะห์เป็นผลิตภัณฑ์ก็เพิ่มขึ้นมากเช่นกัน เนื่องจากอังกฤษและพันธมิตรของอังกฤษได้งดส่งออกสินค้าเหล่านี้แก่เยอรมัน

อาณาเขต

รัฐและดินแดนในจักรวรรดิ

บทความหลัก: รัฐในจักรวรรดิเยอรมัน

ก่อนการรวมชาติเยอรมันในปี 1871 ชนชาติเยอรมันแบ่งออกเป็น 27 รัฐอิสระ รัฐเหล่านี้มีฐานะเป็น ราชอาณาจักร, แกรนด์ดัชชี, ดัชชี, ราชรัฐ, เสรีนคร และดินแดนในพระองค์ รัฐที่มีสถานะเป็นเสรีนคร จะถูกปกครองด้วยรัฐบาลพลเรือน ในขณะที่รัฐอื่น ๆ ของจักรวรรดิต่างมีราชวงศ์ของตนเองเป็นผู้ปกครอง ในบรรดารัฐทั้งหมดนี้ ราชอาณาจักรปรัสเซียถือเป็นรัฐที่ใหญ่ที่สุด ครอบคลุมพื้นที่สองในสามของดินแดนทั้งจักรวรรดิ และมีประชากรคิดเป็นร้อยละ 61 ของทั้งจักรวรรดิ

ดินแดน เมืองหลวง ราชอาณาจักร (Königreiche) ปรัสเซีย (Preußen) เบอร์ลิน บาวาเรีย (Bayern) มิวนิก ซัคเซิน (Sachsen) เดรสเดิน เวือร์ทเทิมแบร์ค (Württemberg) ชตุทการ์ท แกรนด์ดัชชี (Großherzogtümer) บาเดิน (Baden) คาร์ลสรูเออ เฮ็สเซิน (Hessen) ดาร์มชตัท เมคเลินบวร์ค-ชเวรีน (Mecklenburg-Schwerin) ชเวรีน เมคเลินบวร์ค-ชเตรลิทซ์ (Mecklenburg-Strelitz) นอยชเตรลิทซ์ อ็อลเดินบวร์ค (Oldenburg) อ็อลเดินบวร์ค ซัคเซิน-ไวมาร์-ไอเซอนัค (Sachsen-Weimar-Eisenach) ไวมาร์ ดัชชี (Herzogtümer) อันฮัลท์ (Anhalt) เดสเซา เบราน์ชไวค์ (Braunschweig) เบราน์ชไวค์ ซัคเซิน-อัลเทินบวร์ค (Sachsen-Altenburg) อัลเทินบวร์ค ซัคเซิน-โคบวร์คและโกทา (Sachsen-Coburg und Gotha) โคบูร์ก ซัคเซิน-ไมนิงเงิน (Sachsen-Meiningen) ไมนิงเงิน ราชรัฐ (Fürstentümer) ลิพเพอ (Lippe) เดทมอลด์ รอยส์-เกอรา (Reuss-Gera) เกรา รอยส์-ไกรซ์ (Reuss-Greiz) ไกรซ์ เชาม์บวร์ค-ลิพเพอ (Schaumburg-Lippe) บือคเคอบวร์ค ชวาทซ์บวร์ค-รูดอลชตัท (Schwarzburg-Rudolstadt) รูดอลชตัท ชวาทซ์บวร์ค-ซ็อนเดิร์สเฮาเซิน (Schwarzburg-Sondershausen) ซ็อนเดิร์สเฮาเซิน วัลเด็คและเพือร์ม็อนท์ (Waldeck und Pyrmont) อาโรลเซิน เสรีนครฮันเซอ (Freie und Hansestädte) เบรเมิน (Bremen) ฮัมบวร์ค (Hamburg) ลือเบค (Lübeck) ดินแดนในพระองค์ (Reichsländer) เอ็ลซัส-โลทริงเงิน (Elsass-Lothringen) ชตราสส์บวร์ค

อาณานิคม

ดูเพิ่ม: จักรวรรดิอาณานิคมเยอรมัน

จักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันในปี 1914

บิสมาร์คก่อตั้งอาณานิคมเยอรมันจำนวนมากระหว่างช่วงทศวรรษที่ 1880 ในแอฟริกาและแปซิฟิก แต่บิสมาร์คไม่ค่อยให้ความสำคัญในนโยบายอาณานิคมมากนัก ด้วยเพราะการต่อต้านรัฐบาลอาณานิคมเยอรมันอย่างรุนแรงจากชนพื้นเมือง แต่นโยบายอาณานิคมเป็นที่สนใจของกลุ่มผู้เคร่งศาสนาซึ่งได้ทำการสนับสนุนเหล่ามิชชันนารีอย่างกว้างขวางในดินแดนเหล่านั้น

รัฐบาลเยอรมันมีความต้องการสร้างอาณานิคมตั้งแต่ทศวรรษที่ 1848 แล้ว บิสมารค์ได้เริ่มกระบวนการก่อตั้งอาณานิคมบางส่วน เมือถึงปี ค.ศ. 1884 เยอรมนีได้ก่อตั้งอาณานิคม นิวกินีของเยอรมัน เมื่อถึงช่วงทศวรรษที่ 1890 การขยายอาณานิคมของเยอรมันในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก (ตัวอย่างเช่น อ่าวเจียวโชว และ เทียนจิน ในประเทศจีน หมู่เกาะมาเรียนา, เกาะคาโรไลน์, ซามัว) นำไปสู่การเผชิญหน้ากับสหราชอาณาจักร, รัสเซีย, ญี่ปุ่นและสหรัฐอเมริกาในการแย่งชิงอาณานิคมในทวีปแอฟริกา^[11] ทำให้เกิด สงครามเฮเรโรในดินแดน ประเทศนามิเบีย ปัจจุบัน ในช่วงปี ค.ศ. 1906-ค.ศ. 1907 ส่งผลให้เกิด การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวเฮเรโรและนามานคิว^[12]

ประชากรศาสตร์

ประชากรจักรวรรดิราว 92% พูดภาษาเยอรมันเป็นหลัก รองลงมา 5.2% พูดภาษาโปแลนด์เป็นหลัก มีประชากรราว 0.5% ที่พูดฝรั่งเศสเป็นหลัก ซึ่งกระจุกตัวอยู่ในอาลซัส-โลทาริงเกีย

สำมะโนปี 1900

ภาษาท้องถิ่นของพลเมืองในจักรวรรดิเยอรมัน
(1 ธันวาคม ค.ศ. 1900)^[13]

ภาษา	ประชากร	ร้อยละ (%)
เยอรมัน	51,883,131	92.05
ภาษาเยอรมัน และ ภาษาอื่น ๆ	252,918	0.45
โปแลนด์	3,086,489	5.48
ฝรั่งเศส	211,679	0.38
มาซูเรียน,	142,049	0.25
เดนมาร์ก	141,061	0.25
ลิทัวเนีย	106,305	0.19
คาซูเรียน	100,213	0.18
Wendish (Sorbian)	93,032	0.16
ดัตช์	80,361	0.14
อิตาลี	65,930	0.12
โมราเวีย	64,382	0.11
เช็ก	43,016	0.08
ฟรีสแลนด์	20,677	0.04
อังกฤษ	20,217	0.04
รัสเซีย	9,617	0.02
สวีเดน	8,998	0.02
ฮังการี	8,158	0.01
สเปน	2,059	0.00
โปรตุเกส	479	0.00
ภาษาอื่น ๆ	14,535	0.03
สัมมะโนประชากร เมื่อ 1 ธันวาคม ค.ศ. 1900	56,367,187	100

• 
  เดนมาร์ก
• 
  ดัตช์
• 
  ฟรีสแลนด์
• 
  โปแลนด์
• 
  เช็ก (และ โมราเวีย)
• 
  มาซูเรียน
• 
  Kashubian
• 
  Sorbian
• 
  ภาษาฝรั่งเศส
• 
  Walloon
• 
  ภาษาอิตาลี
• 
  ลิทัวเนีย
• 
  non-German

ศาสนา

จักรพรรดิวิลเฮล์มที่ 2 ในฐานะ อัครศาสนูปถัมภกแห่งคริสตจักรอีแวนเจลิคัลแห่งมณฑลเดิมของปรัสเซีย เสด็จเยือนเยรูซาเลม ค.ศ. 1898

การนับถือศาสนาในจักรวรรดิเยอรมัน ค.ศ. 1880

พื้นที่	โปรเตสแตนต์		คาทอลิก		คริสต์นิกายอื่น		ยิว		ศาสนาอื่น
	จำนวน	%	จำนวน	%	จำนวน	%	จำนวน	%	จำนวน	%
ปรัสเซีย	17,633,279	64.64	9,206,283	33.75	52,225	0.19	363,790	1.33	23,534	0.09
บาวาเรีย	1,477,952	27.97	3,748,253	70.93	5,017	0.09	53,526	1.01	30	0.00
ซัคเซิน	2,886,806	97.11	74,333	2.50	4,809	0.16	6,518	0.22	339	0.01
เวือร์ทเทิมแบร์ค	1,364,580	69.23	590,290	29.95	2,817	0.14	13,331	0.68	100	0.01
บาเดิน	547,461	34.86	993,109	63.25	2,280	0.15	27,278	1.74	126	0.01
เอ็ลซัส-โลทริงเงิน	305,315	19.49	1,218,513	77.78	3,053	0.19	39,278	2.51	511	0.03
รวมทั้งหมด	28,331,152	62.63	16,232,651	35.89	78,031	0.17	561,612	1.24	30,615	0.07

ดูเพิ่ม

• รายชื่ออดีตอาณานิคมของเยอรมัน
• ประวัติศาสตร์เยอรมนี
• จักรพรรดิเยอรมัน
• รายพระนามประมุขแห่งรัฐเยอรมันในปี ค.ศ. 1918

หมายเหตุ

1. เรียกอีกอย่างว่า

   • ไรซ์ที่สอง (เยอรมัน: Zweites Reich) คำศัพท์นี้ถูกสร้างขึ้นใน ค.ศ. 1923 และส่วนใหญ่ถูกใช้โดยพวกนาซี ในส่วนของการใช้คำโดยนักประวัติศาสตร์นั้น ไม่นิยมนำคำว่า "ไรซ์ที่สอง" มาใช้^[5])
   • ไคเซอร์ไรซ์ (Kaiserreich)