อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ เป็นอนุสาวรีย์ในกรุงเทพมหานคร โดยรอบเป็นวงเวียนอยู่กึ่งกลางระหว่างถนนพหลโยธิน ถนนราชวิถี และถนนพญาไท โดยตั้งอยู่ที่ กม.4+700 ของทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 ซึ่ง กม.0+000 ได้เริ่มนับมาจากอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ถนนราชดำเนินกลาง โดยที่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมินี้เป็นจุดเริ่มต้นของการเรียกชื่อถนนพหลโยธิน

"อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับสถานีรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท ดูที่ สถานีอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2550
ผู้ออกแบบ	หม่อมหลวงปุ่ม มาลากุล
ประเภท	อนุสาวรีย์
ความสูง	50 เมตร
เริ่มก่อสร้าง	พ.ศ. 2484
สร้างเสร็จ	พ.ศ. 2485
การเปิด	24 มิถุนายน พ.ศ. 2485
อุทิศแด่	ทหาร ตำรวจ และพลเรือนที่เสียชีวิตไปในกรณีพิพาทอินโดจีนและสมรภูมิอื่น ๆ
ทางแยก
ชื่ออักษรไทย	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
ชื่ออักษรโรมัน	Victory Monument
รหัสทางแยก	N107
ที่ตั้ง	แขวงทุ่งพญาไทและแขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร
ทิศทางการจราจร
↑	ถนนพหลโยธิน » สะพานควาย-ห้าแยกลาดพร้าว
→	ถนนราชวิถี » แยกสามเหลี่ยมดินแดง
↓	ถนนพญาไท » แยกรางน้ำ
←	ถนนราชวิถี » แยกตึกชัย

ประวัติ

อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิสร้างขึ้นเพื่อเทิดทูนวีรกรรมของทหาร ตำรวจ และพลเรือนที่เสียชีวิตไปในกรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศส เรื่องการปรับปรุงพรมแดนไทยกับอินโดจีนฝรั่งเศส ซึ่งในครั้งนั้นมีผู้เสียชีวิต 59 คน ทั้งทหาร ตำรวจ และพลเรือน โดยพลเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นผู้วางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2484 และจอมพลแปลก พิบูลสงคราม เป็นผู้ทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2485 สถาปนิกผู้ออกแบบอนุสาวรีย์คือ หม่อมหลวงปุ่ม มาลากุล

ก่อนที่จะมีการสร้างวงเวียนอนุสาวรีย์ บริเวณจุดตัดของถนนพญาไท ถนนราชวิถี และถนนพหลโยธินนี้ มีชื่อเรียกว่า สี่แยกสนามเป้า

ความหมาย

การออกแบบอนุสาวรีย์ของหม่อมหลวงปุ่ม มาลากุล มีแรงบันดาลใจสี่ประการ คือ

• ปฏิบัติการของนักรบทั้ง 5 เหล่า (ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตำรวจ และข้าราชการพลเรือน)
• ปฏิบัติการอย่างกล้าหาญของกำลังพลโดยเฉพาะ
• อาวุธที่ทหารใช้สู้รบ
• เหตุการณ์ที่สำคัญที่ต้องเปิดการสู้รบ

ตรงกลางอนุสาวรีย์เป็นรูปดาบปลายปืนจำนวน 5 เล่มประกอบรวมกัน

ประติมากรรมนักรบ 5 เหล่า (ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตำรวจ และข้าราชการพลเรือน)^[1] หม่อมหลวงปุ่มใช้ดาบปลายปืนซึ่งเป็นอาวุธประจำกายทหาร โดยใช้ดาบปลายปืนห้าเล่มรวมกัน จัดตั้งเป็นกลีบแบบลูกมะเฟือง ปลายดาบชี้ขึ้นบน ส่วนคมของดาบหันออก ก่อสร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กประดับหินอ่อน มีความสูงประมาณ 50 เมตร ดาบปลายปืนส่วนด้ามตั้งเหนือเพดานห้องโถงใหญ่ ซึ่งใช้เก็บกระสุนปืนใหญ่บรรจุอัฐิทหารที่เสียชีวิตในกรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศส ด้านนอกตอนโคนดาบปลายปืนมีรูปปั้นหล่อทองแดงขนาดสองเท่าคนธรรมดาของนักรบ 5 เหล่า คือ ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตำรวจ และพลเรือน ศิลปินผู้ปั้นรูปเหล่านี้เป็นลูกศิษย์ของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี เช่น สิทธิเดช แสงหิรัญ, อนุจิตร แสงเดือน, พิมาน มูลประสุข, แช่ม ขาวมีชื่อ ภายใต้การควบคุมของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ด้านนอกของผนังห้องโถงเป็นแผ่นทองแดงจารึกนามผู้เสียชีวิต รายนามผู้ที่ได้รับการจารึกไว้มีทั้งสิ้น 160 นาย เป็นทหารบก 94 นาย ทหารเรือ 41 นาย ทหารอากาศ 13 นาย และตำรวจสนาม 12 นาย จนถึงปัจจุบันแผ่นทองแดงจารึกรายนามผู้เสียชีวิตและผู้สละชีพเพื่อชาติจากสงครามต่าง ๆ ตั้งแต่ พ.ศ. 2483–2497 รวมทั้งสิ้น 801 นาย

รายชื่อที่ปรากฏในแผ่นป้ายของอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ (ด้านนอกผนังห้องโถง)

พันโท จำลอง อัญชันภาติ ร้อยโท นาค ชานยิ้ม ร้อยตรี ทองอยู่ ภู่สุวรรณ จ่าสิบเอก น้อม กาญจนลักษณ์ จ่าสิบเอก จอม น้อยจิตต์ จ่าสิบเอก บุญเทือง บุญทอง จ่าสิบเอก ยุ่น บุญอิน จ่าสิบเอก เรียง ฤทธิโยธี จ่าสิบเอก ถนอม แซ่เตียม จ่าสิบเอก เนย โพธิศรี จ่ายสิบเอก ชง ลือชา จ่าสิบโท บุญชู เพ็ญฉาย จ่าสิบโท สริน คุชริก จ่าเอก รัก ชัชนาค จ่าเอก นุน สุกรี จ่าเอก แตม ศรีสมบูรณ์ จ่าเอก ดวง คำหน่อเนียง จ่าเอก จันท์ อุงเยี่ยม พันโท สนาน สุทธิโรจน์ ร้อยโท สถิต โรหิตโยธิน ร้อยตรี อุ่น นุชทองม่วง จ่าสิบเอก ทอง เกยุประทุม จ่าสิบเอก เพ็ง ฟักสุด จ่าสิบเอก จิน สุไตรทอน จ่าสิบเอก มณี นาคทอง จ่าสิบเอก ชาดา ตลับทอง จ่าสิบเอก สวน หาสูงเนิน จ่าสิบเอก นิล สุวคมรำ จ่าสิบเอก เสาร์ อินชัยภูมิ จ่าสิบโท ไช้ เฮงฮะ จ่าสิบโท เบี้ยว การยุดดี สิบเอก คำจันทร์ เสรี สิบเอก เจริญ ศิลปะประเสริฐ สิบเอก เหรียญ ทองน้อย สิบเอก คำอ้าง สังภา พันตรี คมเรส จันทเรือง ร้อยโท ประสงค์ ทัศนพยัค ร้อยตรี อำ สำเร็จงาน จ่าสิบเอก โสภา ดอนสีดา จ่าสิบเอก น้อย นาคพิมล จ่าสิบเอก เปรม คงชื่นจิตต์ จ่าสิบเอก ผล น่วงมาก จ่าสิบเอก เฮง อุพตาม จ่าสิบเอก เก่ง กร่อยสันเทียะ จ่าสิบเอก กวน แซ่อึ้ง จ่าสิบเอก พัน หรั่งพากกะวาง จ่าสิบเอก กอน ชูศรี จ่าสิบเอก ทอง ชวนชมชีพ สิบเอก ประจบ เอี่ยมศักดิ์ สิบเอก สำราญ สุวนัจฉา สิบเอก เพ็ชร ทองเทียม สิบเอก รอด รอนคอย พันตรี สาย แก้วสาย ร้อยโท เฉลิม ลาภัล ร้อยตรี ณรงค์ พันธุรัตน์ จ่าสิบเอก เพลิน วิมูลผล จ่าสิบเอก นพ เชาว์นะสังค์ จ่าสิบเอก พุด เคสันเทียะ จ่าสิบเอก น้อย กลิ่นแก้ว จ่าสิบเอก จันสม ทองหลาง จ่าสิบเอก อำคา จิตรเสงี่ยม จ่าสิบเอก หนุน การเกตุ จ่าสิบเอก คำ ศรีเพ็ชร์ จ่าสิบโท ละมัย คงประดิษฐ์ จ่าสิบโท พัน สูงประโคน สิบเอก ถนอม โพธิ์ทอง สิบเอก พิน ไหล่มณี สิบเอก อั้ย แสงชั้น สิบเอก ชาย สิงโคตร พันตรี สนั่น พุกกะมาน ร้อยโท นิล สงสะอาด ร้อยตรี พร บัวเยน จ่าสิบเอก พยู เสาวโชติ จ่าสิบเอก วิเชียร กลิ่นไกล จ่าสิบเอก อุ๋ย แก้วสุวผ่อง จ่าสิบเอก โปรย หงส์ทอง จ่าสิบเอก ไหม พรมงาม จ่าสิบเอก สำออย ยิ้มละมั้ย จ่าสิบเอก สด ประสาททอง จ่าสิบเอก ถุ้น หอมจันทึก จ่าสิบโท ผ่อง ทองดี สิบเอก อำนวย ปิ่นทอง สิบเอก หม่น สาลเปี่ยม สิบเอก พร จันนุม สิบเอก บำรุง สุวรรณปัญญาส สิบโท อ้วน ไชยชะนะ พันตรี วินิต บุญวานิช ร้อยโท พรม ชูวงศ์ ร้อยโท ชื่น สุขจิตต์ จ่าสิบเอก หวัด อินทะโค จ่าสิบเอก อุ่น สุขสวัสดิ์ จ่าสิบเอก คำ ศรีสวัสดิ์ จ่าสิบเอก จ้อย รัตนิรัมย์ จ่าสิบเอก อาร หาญทะเล จ่าสิบเอก เงิน แสนยามาตร์ จ่าสิบเอก เนิม เปลี่ยนจิตร์ จ่าสิบเอก อ่อน นามในพลกรัง จ่าสิบโท บุญมี ใจมั่น สิบเอก จริน ธีรากิตย์ สิบเอก เสมา ดอนบุญไชย สิบเอก อนงค์ เอี่ยมเศรษฐี สิบเอก ผาด บุญมา สิบโท ทอด เพิ่มพูล ร้อยโท สวัสดิ์ ดิษยบุตร ร้อยโท ไพบูลย์ เอี่ยมสอาด ร้อยตรี เทพ รุ่นสูงเนิน จ่าสิบเอก ใจ นพแก้ว จ่าสิบเอก ปลั่ง ดารัมย์ จ่าสิบเอก เจริญ อนันต์ทรัพย์ จ่าสิบเอก สนิท ริดาคำ จ่าสิบเอก เดช สมาชัย จ่าสิบเอก วัน อมกระโทก จ่าสิบเอก สอาด แซ่ตัน จ่าสิบโท ประยูร ขาวสำอาง สิบเอก อินทจักร แก้วมา สิบเอก อ้อม สังเกต สิบเอก ลอ เพ็ชรนิล สิบเอก จรัล ธีราทิตย์ สิบโท ยนต์ นพพลี ร้อยโท ทบ แก้วมรกฎ ร้อยตรี ก่อเกื้อ ยอดยง ร้อยตรี เที่ยง ดวงสูงเนิน จ่าสิบเอก สบาย เวชริสิทธิ์ จ่าสิบเอก โต๊ะ กุลรัตน์ จ่าสิบเอก ผัน คำกิ่ง จ่าสิบเอก เต้า ก่ายกอง จ่าสิบเอก ดุสย์ คงกลม จ่าสิบเอก หมา เกินจันทึก จ่าสิบเอก เติม โต๊ะสมัน จ่าสิบเอก กวย อึ่งโพธิ์ จ่าสิบโท จรูญ กาญจนเสมา สิบเอก นิตย์ สุขแสงศาสตร์ สิบเอก เล็ก กลัดสมบัติ สิบเอก พยนต์ นนมาลี สิบเอก ประยงค์ บัวพลู สิบโท ปั้น สร้อยสูงเนิน ร้อยโท จำเนียน อารีกูล ร้อยตรี ผาย สมจิตร์ จ่าสิบเอก เทียม แซ่ตัง จ่าสิบเอก บุญ บัวสิริ จ่าสิบเอก เจียม บุญกล้า จ่าสิบเอก เจือ นิเอระ จ่าสิบเอก บุญเทียม มหายสปัญญา จ่าสิบเอก ฟู สรีพุ่ม จ่าสิบเอก ทอง ม่องทอง จ่าสิบเอก อด ช่วนคำ จ่าสิบโท ปุ่น พาหาว้า จ่าสิบโท ปั้น เจริญพันธ์ สิบเอก มา ดวงดี สิบเอก สุนทร คล้ามไพบูลย์ สิบเอก ชุน ฉลูทอง สิบเอก ไถ ถาอินแก้ว สิบตรี จี่ หมอทรัพย์

ความสำคัญ

อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิยามค่ำคืน

นอกจากเป็นอนุสรณ์สถานที่สำคัญ และเป็นที่จารึกรายนามทหารที่เสียชีวิต ในกรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศส สงครามโลกครั้งที่สอง และสงครามเกาหลีแล้ว ยังเป็นต้นทางของถนนพหลโยธิน รวมไปถึงศูนย์กลางการคมนาคมที่มีรถโดยสารให้บริการในหลายเส้นทาง เป็นจำนวนมาก ทั้งรถเมล์ รถไฟฟ้า BTS และรถตู้ ผ่านตลอด 24 ชั่วโมง จึงทำให้อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิเป็นชุมทางการคมนาคมที่สำคัญของกรุงเทพมหานครในปัจจุบัน

นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์โฆษณา ptt performa gold เมื่อปี พ.ศ. 2540 และยังเป็นฉากระเบิดอนุสาวรีย์ ในภาพยนตร์เรื่อง มหาอุตม์ เมื่อปี พ.ศ. 2546

สถานที่สำคัญใกล้เคียง

ศูนย์การค้าเซ็นจูรี่ เดอะมูฟวี่พลาซ่า

• โรงพยาบาลราชวิถี และ วิทยาลัยแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต
• สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี (โรงพยาบาลเด็ก)
• โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า, วิทยาลัยแพทย์ศาสตร์พระมงกุฎเกล้า
• วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ
• คณะสาธารณสุขศาสตร์ คณะทันตแพทยศาสตร์ สถาบันเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล
• เซ็นจูรี่ เดอะมูฟวี่พลาซ่า
• เซ็นเตอร์วัน ช้อปปิ้งพลาซ่า
• ทางพิเศษศรีรัช
• สถานีรถไฟฟ้า BTS อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

การเดินทาง

การเดินทางโดยรถโดยสารสาธารณะสู่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

ภาพรวม

การขนส่งสาธารณะ

บริการ	สถานี/ที่หยุดรถประจำทาง	เส้นทาง/สาย
รถโดยสารประจำทาง	เกาะราชวิถี	8(2-38), 12(3-37), 14(3-39), 18(2-3), 28(4-38), 97(2-15), 108(4-19), 509(4-60), 515(4-61), 515E, 536(3-24E), 537(3-26E), 538(1-24E), 539(4-62), 3-55
	เกาะพญาไท	14(3-39), 17(4-3), 24(2-39), 34(เดิม), 34(1-3), 34E(1-2E), 36(2-40), 38(3-8), 54(2-44), 59(1-8), 62(3-42), 74, 77(3-45), 108(4-19), 139(3-16E), 140(4-23E), 529(4-28), 536(3-24E), 1-7E(59E), 1-63, 1-80E(60E), 2-10E(63), 3-44, 3-54, 4-69(201)
	เกาะดินแดง	12(3-37), 24(2-39), 26E(1-35E), 27(1-37), 34E(1-2E), 36(2-40), 36ก(2-41), 59(1-8), 92, 187(1-17), 517(1-56), 537(3-26E), 538(1-24E), A2, 1-50(168), 1-63, 2-53, 3-55, 4-69(201)
	เกาะพหลโยธิน	8(2-38), 27(เดิม), 28(4-38), 34(เดิม), 34(1-3), 39(เดิม), 39(1-5), 54(2-44), 63(เดิม), 74, 77(3-45), 97(2-15), 157(4-54E), 166(เดิม), 166(2-21E), 166(2-31E), 509(4-60), 510(1-19), 510E(1-20E), 522(1-22E), 1-7E(59E), 1-80E(60E), 2-10E(63), 2-53, 4-33E
รถไฟฟ้าบีทีเอส	N3 อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	สายสุขุมวิท

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• สีม่วง : เขตการเดินรถที่ 1
• สีเขียว : เขตการเดินรถที่ 2
• สีแดง : เขตการเดินรถที่ 3
• สีส้มแดง : เขตการเดินรถที่ 4
• สีชมพู : เขตการเดินรถที่ 5
• สีเหลือง : เขตการเดินรถที่ 6
• สีนํ้าเงิน : เขตการเดินรถที่ 7
• สีนํ้าตาล : เขตการเดินรถที่ 8
  

รถเอกชน

• สีกรมท่า : เส้นทางของ บจก.ไทยสมายล์บัส (และบริษัทในเครือ)
• สีดำ : เส้นทางของบริษัทอื่นๆ

รถโดยสารประจำทาง (เกาะดินแดง)

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
24 (2-39)	ประชานิเวศน์ 3	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)	ขสมก.
26E (1-35E)	อู่มีนบุรี	ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)
36 (2-40)	อู่พระราม 9	ท่านํ้าสี่พระยา	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
36ก (2-41)	ตลาดปัฐวิกรณ์	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง
59 (1-8)	อู่รังสิต	สนามหลวง (อนุสาวรีย์ทหารอาสา)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)		ผ่าน ปปส. ม.หอการค้า รร.สุรศักดิ์มนตรี สุทธิสาร ห้าแยกลาดพร้าว
A2	ท่าอากาศยานดอนเมือง	ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)		ผ่าน ปปส.
1-50 (168)	เคหะร่มเกล้า	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู) 3.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)
2-53	วงกลม: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	รัชดาภิเษก	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง
4-69 (201)	อู่บรมราชชนนี	พระราม 9	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)

รถเอกชน

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
12 (3-37)	ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศ	สํานักงานที่ดินกรุงเทพ	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
27 (1-37)	มีนบุรี	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
34E (1-2E)	รังสิต	ทางด่วน: หัวลำโพง
92	พัฒนาการ	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางธรรมดาสีขาว-นํ้าเงิน	บจก.ซัคเซสบัสเซอร์วิส บจก.สหมีชัยขนส่ง
187 (1-17)	รังสิตคลอง 3		1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
517 (1-56)	พระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
537 (3-26E)	สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์	ทางด่วน: โรงพยาบาลรามาธิบดี
538 (1-24E)	มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี	ทางด่วน: โรงพยาบาลสงฆ์
1-63	ตลาดปัฐวิกรณ์	พระราม 8
3-55	ท่าเรือคลองเตย	พระราม 7

รถโดยสารประจำทาง (เกาะพญาไท)

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
24 (2-39)	ประชานิเวศน์ 3	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)	ขสมก.
36 (2-40)	อู่พระราม 9	ท่านํ้าสี่พระยา	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
54 (2-44)	วงกลม: อู่พระราม 9	ดินแดง	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง
59 (1-8)	อู่รังสิต	สนามหลวง (อนุสาวรีย์ทหารอาสา)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)		ผ่าน ราชดำเนินนอก วัดเบญจฯ ปปส. ม.หอการค้า รร.สุรศักดิ์มนตรี สุทธิสาร ห้าแยกลาดพร้าว
62 (3-42)	ท่าเรือสาธุประดิษฐ์	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีครีม-น้ำเงิน
536 (3-24E)	อู่ฟาร์มจระเข้สมุทรปราการ	ทางด่วน: สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู) 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)
1-7E (59E)	อู่รังสิต	ทางด่วน: สนามหลวง (อนุสาวรีย์ทหารอาสา)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง		ผ่านกิ่งเพชร แจ้งวัฒนะ
1-80E (60E)	อู่สวนสยาม	ทางด่วน: สถานีรถไฟฟ้าสนามไชย
2-10E (63)	นครอินทร์	ทางด่วน: ประตูน้ำ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
4-69 (201)	อู่บรมราชชนนี	พระราม 9

รถเอกชน

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
14 (3-39)	ถนนตก	ศรีย่าน	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
17 (4-3)	บิ๊กซีพระประแดง	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
34E (1-2E)	รังสิต	หัวลำโพง
34 (เดิม)
34 (1-3)	บางเขน
38 (3-8)	มหาวิทยาลัยรามคำแหง 2	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
74	ห้วยขวาง	คลองเตย	1.รถโดยสารประจำทางขนาดเล็กสีส้ม	บจก.เนื้อทองทรานสปอร์ต
77 (3-45)	เซ็นทรัลพระราม 3	สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
108 (4-19)	วงกลม: เดอะมอลล์ท่าพระ	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
139 (3-16E)	มหาวิทยาลัยรามคำแหง 2	ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)	บจก.ไพศาลสามัคคีขนส่ง
140 (4-23E)	แสมดำ		1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
529 (4-28)		อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
1-63	ตลาดปัฐวิกรณ์	พระราม 8
3-44	ท่าเรือคลองเตย	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
3-54	ท่าน้ำภาษีเจริญ

รถโดยสารประจำทาง (เกาะราชวิถี)

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
509 (4-60)	หมู่บ้านเศรษฐกิจ	สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)	ขสมก.	ผ่านศิริราช
515E	เซ็นทรัลศาลายา	ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
536 (3-24E)	อู่ฟาร์มจระเข้สมุทรปราการ	ทางด่วน: สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู) 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)

รถโดยสารประจำทางสาย 8 (บริการโดย บจก.ไทยสมายล์บัส) ที่เกาะราชวิถี

รถเอกชน

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
8 (2-38)	แฮปปี้แลนด์	สะพานพระพุทธยอดฟ้า	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
12 (3-37)	ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย	สํานักงานที่ดินกรุงเทพ
14 (3-39)	ถนนตก	ศรีย่าน
18 (2-3)	ตลาดท่าอิฐ	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
28 (4-38)	มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม	สถานีขนส่งผู้โดยสารสายใต้ใหม่ (ตลิ่งชัน)
108 (4-19)	วงกลม: เดอะมอลล์ท่าพระ	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
537 (3-26E)	สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์	ทางด่วน: โรงพยาบาลรามาธิบดี
538 (1-24E)	มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี	ทางด่วน: โรงพยาบาลสงฆ์
539 (4-62)	อ้อมน้อย	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)	หจก.บุญมงคลกาญจน์
3-55	ท่าเรือคลองเตย	พระราม 7	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส

รถโดยสารประจำทาง (เกาะพหลโยธิน)

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
54 (2-44)	วงกลม: อู่พระราม 9	ดินแดง	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.
63 (เดิม)	MRT พระนั่งเกล้า	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
166 (เดิม)	ศูนย์ราชการแจ้งวัฒนะ	ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีครีม-น้ำเงิน
166 (2-21E)	เมืองทองธานี		1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีครีม-น้ำเงิน
166 (2-31E)	ศรีสมาน
509 (4-60)	หมู่บ้านเศรษฐกิจ	สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)		ผ่านศิริราช
510 (1-19)	มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ศูนย์รังสิต	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)
510E (1-20E)		ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)
522 (1-22E)	อู่รังสิต		1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู) 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ)
1-7E (59E)		ทางด่วน: สนามหลวง (อนุสาวรีย์ทหารอาสา)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง		ผ่านกิ่งเพชร แจ้งวัฒนะ
1-80E (60E)	อู่สวนสยาม	ทางด่วน: MRT สนามไชย
2-10E (63)	นครอินทร์	ทางด่วน: ประตูน้ำ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
2-53	วงกลม: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	รัชดาภิเษก	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง
4-33E	ท่าน้ำพระประแดง	ทางด่วน: สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)

รถเอกชน

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
8 (2-38)	แฮปปี้แลนด์	สะพานพระพุทธยอดฟ้า	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
27 (เดิม)	มีนบุรี	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
28 (4-38)	มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม	สถานีขนส่งผู้โดยสารสายใต้ใหม่ (ตลิ่งชัน)
34 (1-3)	บางเขน	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)
34 (เดิม)	รังสิต
39 (1-5)		อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
39 (เดิม)	ตลาดไท
74	ห้วยขวาง	คลองเตย	1.รถโดยสารประจำทางขนาดเล็กสีส้ม	บจก.เนื้อทองทรานสปอร์ต
77 (3-45)	เซ็นทรัลพระราม 3	สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	1.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีน้ำเงิน (ใช้พลังงานไฟฟ้า)	บจก.ไทยสมายล์บัส
157 (4-54E)	อ้อมใหญ่	ทางด่วน: อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

ดูเพิ่ม

• รายชื่ออนุสาวรีย์และอนุสรณ์สถานในประเทศไทย