อาโอโมริ (เมือง)

อาโอโมริ (ญี่ปุ่น: 青森; โรมาจิ: Aomori) หรือชื่อทางการว่า นครอาโอโมริ (青森市, Aomori-shi) เป็นเมืองหลวงของจังหวัดอาโอโมริ ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของภูมิภาคโทโฮกุ บนเกาะฮนชูของประเทศญี่ปุ่น มีจำนวนประชากร ณ วันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2025 ประมาณ 257,460 คน^[1][2] มีขนาดพื้นที่ทั้งหมด 824.61 ตารางกิโลเมตร (318.38 ตารางไมล์) และมีความหนาแน่นของประชากร 312 คนต่อตารางกิโลเมตร นครอาโอโมริเป็นหนึ่งในนครศูนย์กลางของประเทศญี่ปุ่นทั้ง 62 แห่ง และเป็นศูนย์กลางของเขตมหานครอาโอโมริ^[3]

อาโอโมริ 青森市
นครศูนย์กลาง
บน: เทือกเขาฮักโกดะ แถวสอง: เทศกาลเนบูตะอาโอโมริ, แหล่งซันไนมารูยามะ แถวสาม: อนุสรณ์สถานเรือข้ามฟากเซกัง ฮักโกดะมารุ, ย่านอาโอโมริวอเตอร์ฟรอนต์เมื่อมองจากอ่าวอาโอโมริ ล่าง: พิพิธภัณฑ์ป่าไม้นครอาโอโมริ, อาซามูชิอนเซ็ง
ธง ตรา
ที่ตั้งของอาโอโมริ (เน้นสีชมพู) ในจังหวัดอาโอโมริ
อาโอโมริ ที่ตั้งในประเทศญี่ปุ่น
พิกัด: 40°49′22″N 140°44′49″E
ประเทศ	ญี่ปุ่น
ภูมิภาค	โทโฮกุ
จังหวัด	อาโอโมริ
หมู่บ้านอูโต	?
หมู่บ้านอาโอโมริ	ค.ศ. 1626
เมืองอาโอโมริ	1 เมษายน ค.ศ. 1889
นครอาโอโมริ	1 เมษายน ค.ศ. 1898
การปกครอง
• ประเภท	เทศบาลนคร
• นายกเทศมนตรี	ฮิเดกิ นิชิ (ตั้งแต่มิถุนายน ค.ศ. 2023)
พื้นที่
• ทั้งหมด	824.61 ตร.กม. (318.38 ตร.ไมล์)
ความสูง	0 ถึง 1,584 เมตร (0 ถึง 5,197 ฟุต)
ประชากร  (1 เมษายน ค.ศ. 2025)[1]
• ทั้งหมด	257,460 คน
• ความหนาแน่น	312 คน/ตร.กม. (810 คน/ตร.ไมล์)
• รวมปริมณฑล	310,640 คน
เขตเวลา	UTC+09:00 (เวลามาตรฐานญี่ปุ่น)
รหัสท้องถิ่น	02201-2
โทรศัพท์	017-734-1111
ที่อยู่ศาลาว่าการ	1-22-5 ชูโอ นครอาโอโมริ จังหวัดอาโอโมริ
ทางด่วน
เว็บไซต์	www.city.aomori.aomori.jp
สัญลักษณ์ สัตว์ปีก นกฮูกอูราล แมลง หิ่งห้อย ดอกไม้ กุหลาบญี่ปุ่น (Rosa rugosa) ต้นไม้ อาโอโมริโทโดมัตสึ (Abies mariesii)

อาโอโมริได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลนครเมื่อ ค.ศ. 1898 มีจุดเริ่มต้นจากชุมชนท่าเรือขนส่งที่พัฒนาอย่างรวดเร็วในช่วงปลายยุคเอโดะ ปัจจุบันเมืองมีบทบาทสำคัญในด้านการขนส่ง การบริการสาธารณะ และการท่องเที่ยว โดยมีทั้งท่าเรืออาโอโมริ สถานีรถไฟความเร็วสูงชิงกันเซ็ง และเป็นจุดปลายทางของอุโมงค์เซกัง ซึ่งเชื่อมเกาะฮนชูกับเกาะฮกไกโด

เมืองนี้ยังเป็นประตูสู่ธรรมชาติของเทือกเขาฮักโกดะ แหล่งอนเซ็งชื่อดัง และสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่หลากหลาย เช่น แหล่งโบราณสถานซันไน-มารูยามะ และพิพิธภัณฑ์ศิลปะอาโอโมริ นอกจากนี้ยังมีเทศกาลอาโอโมริเนบูตะ ซึ่งจัดขึ้นทุกปีในเดือนสิงหาคม ได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นหนึ่งใน "100 ภูมิทัศน์ทางเสียงแห่งญี่ปุ่น" เมืองนี้ยังมีบทบาทในวงการกีฬาระดับนานาชาติ โดยเคยเป็นเจ้าภาพการแข่งขันกีฬาฤดูหนาวหลายรายการ รวมถึงการแข่งขันเคอร์ลิงชิงแชมป์โลกประเภททีมหญิง

ที่มาของชื่อ

ไรโนเซอรอสออกเล็ต (นกอูโต)

ชื่อดั้งเดิมของพื้นที่อาโอโมริในอดีตคือ "อูโต" (Utō) ซึ่งตั้งชื่อตามนกทะเลชนิดหนึ่งชื่อว่า "ไรโนเซอรอสออกเล็ต" (Rhinoceros auklet; ウトウ) ซึ่งเป็นนกทะเลที่มีสายพันธุ์ใกล้เคียงกับนกพัฟฟิน ใน ค.ศ. 1626 ชื่อเมืองได้ถูกเปลี่ยนเป็น "อาโอโมริ" (青森) ซึ่งมีความหมายว่า "ป่าสีคราม" หรือ "ป่าเขียวครึ้ม" แต่ว่าชื่อนี้ก็ยังไม่ได้เป็นที่แพร่หลายนัก จนกระทั่ง ค.ศ. 1783 ชื่อนี้จึงได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวาง^[4]

ประวัติศาสตร์

แหล่งซันไน-มารูยามะ

คำว่า อาโอโมริ (青森) แปลตามตัวได้ว่า "ป่าสีน้ำเงิน" แต่ในบริบทของภาษาญี่ปุ่น บางครั้งก็อาจตีความได้ว่า "ป่าสีเขียว" โดยทั่วไปเชื่อกันว่าชื่อนี้มาจากป่าขนาดเล็กที่อยู่บนเนินเขาใกล้เมือง ซึ่งเคยเป็นจุดสังเกตสำหรับชาวประมงที่ใช้เป็นแนวในการเดินเรือ อีกทฤษฎีหนึ่งเสนอว่า ชื่อ "อาโอโมริ" อาจมีรากศัพท์มาจากภาษาไอนุ^[5][6]

พื้นที่ของอาโอโมริมีหลักฐานการตั้งถิ่นฐานอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ นักโบราณคดีค้นพบแหล่งโบราณสถานยุคโจมงหลายแห่ง โดยที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ แหล่งซันไน-มารูยามะ ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของศูนย์กลางเมืองในปัจจุบัน มีอายุราว 5,500–4,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช และแหล่งโคมากิโนะ ซึ่งอยู่ไกลออกไปทางใต้ มีอายุราว 4,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ความยิ่งใหญ่ของแหล่งโบราณคดีเหล่านี้ทำให้วงการประวัติศาสตร์ต้องทบทวนความเข้าใจเกี่ยวกับอารยธรรมโจมงใหม่อย่างสิ้นเชิง

ในยุคเฮอัง พื้นที่นี้อยู่ภายใต้การปกครองของตระกูลฟูจิวาระฝ่ายเหนือ แต่ก็ยังมีชาวเอมิชิอาศัยอยู่ในพื้นที่ต่อเนื่องมาจนเข้าสู่ยุคประวัติศาสตร์ หลังการล่มสลายของตระกูลฟูจิวาระฝ่ายเหนือในยุคคามากูระ พื้นที่ดังกล่าวได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนที่มอบให้แก่ตระกูลนัมบุ และต่อมาในยุคเซ็งโงกุ พื้นที่นี้ตกอยู่ภายใต้การควบคุมของตระกูลสึงารุ ซึ่งมีปราสาทหลักอยู่ที่นามิโอกะ

ในช่วงต้นยุคเอโดะ หมู่บ้านชายฝั่งเล็ก ๆ ที่ชื่อ "อูโต" (ญี่ปุ่น: 善知鳥村; โรมาจิ: Utō-mura) ได้กลายเป็นจุดเริ่มต้นของเมืองอาโอโมริในปัจจุบัน ต่อมาใน ค.ศ. 1626 ไดเมียวชื่อ สึงารุ โนบูฮิระ ได้สั่งบูรณะและเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านแห่งนี้เป็น "อาโอโมริ" อย่างไรก็ตาม ชื่อนี้ยังไม่แพร่หลายจนกระทั่ง ค.ศ. 1783 ทั้งนี้ยังมีข้อถกเถียงในหมู่นักประวัติศาสตร์ เนื่องจากไม่มีเอกสารร่วมสมัยที่สามารถยืนยันได้อย่างแน่ชัดว่าอูโตคือเมืองอาโอโมริในปัจจุบัน บางหลักฐานถึงกับชี้ว่า อาโอโมริกับอูโตอาจเคยเป็นชุมชนคนละแห่งที่อยู่ใกล้กันด้วยซ้ำ จนกระทั่งใน ค.ศ. 1909 จึงมีนักวิชาการท้องถิ่นคนหนึ่งเสนอว่า หมู่บ้านอูโตได้กลายมาเป็นอาโอโมริ^[4]

หลังการฟื้นฟูเมจิ ระบบศักดินาถูกยกเลิกและจัดตั้งระบบจังหวัดขึ้นมาแทน เดิมพื้นที่ของจังหวัดอาโอโมริในปัจจุบันเคยถูกแบ่งเป็น 6 จังหวัดย่อย และได้ยุบรวมกันเป็น "จังหวัดฮิโรซากิ" ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1871 โดยใช้ชื่อนี้เป็นช่วงเวลาสั้น ๆ^{[ต้องการอ้างอิง]} อย่างไรก็ตาม เนื่องจากความขัดแย้งทางประวัติศาสตร์ระหว่างดินแดนของตระกูลสึงารุทางตะวันตกกับดินแดนของตระกูลนัมบุทางตะวันออก รัฐบาลจึงตัดสินใจย้ายเมืองหลวงของจังหวัดจากฮิโรซากิมาอยู่ที่เมืองอาโอโมริ ซึ่งตั้งอยู่ตรงกลางมากกว่า และในวันที่ 23 กันยายนปีเดียวกัน จังหวัดนี้ก็ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น "จังหวัดอาโอโมริ" อย่างไรก็ดี เมืองอาโอโมริในขณะนั้น ซึ่งตั้งอยู่ภายในอำเภอฮิงาชิตสึงารุ ยังไม่ได้มีสถานะเป็น "เมือง" (町; มาจิ) จนเมื่อวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 1889 มีการจัดระเบียบระบบเทศบาลสมัยใหม่ เมืองอาโอโมริจึงได้รับสถานะเมือง และต่อมาในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 1898 เมืองอาโอโมริจึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "นคร"^{[ต้องการอ้างอิง]}

ใน ค.ศ. 1872 หน่วยงานอาณานิคมฮกไกโดได้เริ่มให้บริการเรือข้ามฟากระหว่างอาโอโมริกับเมืองฮาโกดาเตะบนเกาะฮกไกโด และในเดือนกันยายน ค.ศ. 1891 เมืองอาโอโมริได้เชื่อมต่อกับโตเกียวด้วยทางรถไฟสายหลักโทโฮกุ ส่วนทางรถไฟสายหลักโออุ ซึ่งวิ่งเลียบชายฝั่งทะเลญี่ปุ่น เปิดให้บริการในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1894 การพัฒนาเมืองอาโอโมริสมัยใหม่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว เนื่องจากมีสถานะเป็นเมืองหลวงของจังหวัด และมีบทบาทสำคัญในฐานะจุดสิ้นสุดของทางรถไฟทั้งสองสาย รวมถึงเส้นทางเรือข้ามฟากเซกัง ซึ่งเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการใน ค.ศ. 1908^{[ต้องการอ้างอิง]} กองทหารราบที่ 8 แห่งกองทัพบกจักรวรรดิญี่ปุ่นได้ประจำการอยู่ในเมืองอาโอโมริตั้งแต่ ค.ศ. 1896 และในฤดูหนาว ค.ศ. 1902 ได้เกิดเหตุโศกนาฏกรรมระหว่างการฝึกซ้อมในสภาพอากาศหนาวจัด โดยทหารจำนวน 199 จาก 210 นายเสียชีวิตระหว่างพยายามข้ามเทือกเขาฮักโกดะ เหตุการณ์นี้กลายเป็นที่รู้จักในชื่อ "เหตุการณ์เทือกเขาฮักโกดะ"

ต่อมาในวันที่ 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1910 เกิดเหตุเพลิงไหม้ครั้งใหญ่ที่เผาทำลายเมืองไปเป็นบริเวณกว้าง^[7] ได้มีการขยายท่าเรือใน ค.ศ. 1924 และมีบริการรถโดยสารประจำทางในเมืองครั้งแรกใน ค.ศ. 1926^{[ต้องการอ้างอิง]} ส่วนบริการการบินพาณิชย์โดยสายการบินเจแปนแอร์ทรานสปอร์ต เริ่มขึ้นใน ค.ศ. 1937

อาโอโมริหลังการโจมตีทางอากาศใน ค.ศ. 1945

ในช่วงปลายของสงครามโลกครั้งที่สอง ระหว่างคืนวันที่ 28–29 กรกฎาคม ค.ศ. 1945 เมืองอาโอโมริตกเป็นเป้าหมายการทิ้งระเบิดของสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์โจมตีทางอากาศต่อเมืองใหญ่ในญี่ปุ่น การโจมตีครั้งนั้นทำให้มีผู้เสียชีวิต 1,767 ราย และอาคารในเมืองถูกทำลายไปถึงร้อยละ 88^[8]

หลังสงคราม เมืองอาโอโมริได้รับการฟื้นฟูให้กลับมาเป็นศูนย์กลางทางการเมืองและเศรษฐกิจในระดับท้องถิ่น ทางรถไฟสายสึงารุระหว่างสถานีอาโอโมริกับสถานีคานิตะเปิดให้บริการใน ค.ศ. 1951 และท่าอากาศยานอาโอโมริแห่งแรกเปิดให้บริการใน ค.ศ. 1964 บริเวณใกล้กับเมืองนามิโอกะ^[9] ใน ค.ศ. 1979 เมืองอาโอโมริเชื่อมต่อกับโตเกียวด้วยทางด่วนโทโฮกุ^[10] และใน ค.ศ. 1982 ได้มีการเริ่มก่อสร้างท่าอากาศยานแห่งใหม่ในเขตเมือง อาคารศูนย์การท่องเที่ยวจังหวัดอาโอโมริ ซึ่งมีลักษณะเป็นทรงพีระมิด เปิดใช้ใน ค.ศ. 1986 และท่าอากาศยานแห่งใหม่ก็แล้วเสร็จในวันที่ 19 กรกฎาคม ค.ศ. 1987^[9] เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 2002 นครอาโอโมริได้รับการประกาศให้เป็น "นครศูนย์กลาง" ซึ่งมอบอำนาจให้กับท้องถิ่นเพิ่มขึ้น

ในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2005 นครอาโอโมริได้ผนวกเอาเมืองนามิโอกะเข้ามาเป็นส่วนหนึ่ง อย่างไรก็ตาม ในวันที่ 1 กันยายน ค.ศ. 2007 พื้นที่บางส่วนของนามิโอกะเดิมได้ถูกแยกไปรวมกับเมืองฟูจิซากิ ซึ่งอยู่ในอำเภอมินามิตสึงารุ^[11][12]

ภูมิศาสตร์

นครอาโอโมริตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของจังหวัดอาโอโมริ ซึ่งเป็นจังหวัดที่อยู่เหนือสุดของเกาะฮนชู ตัวเมืองอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของพื้นที่สึงารุ (ซึ่งเป็นชื่อเรียกพื้นที่ทางตะวันตกของจังหวัด) และตั้งอยู่บนที่ราบอาโอโมริ ทางทิศเหนือติดกับอ่าวอาโอโมริ ซึ่งเป็นอ่าวย่อยของอ่าวมุตสึ ส่วนทางทิศใต้ถึงตะวันออกเฉียงใต้ของเมืองมีแนวเทือกเขาฮักโกดะและเทือกเขาฮิงาชิดาเกะ ซึ่งเป็นส่วนปลายด้านเหนือของเทือกเขาโออุ

นอกจากแม่น้ำสายเล็กหลายสายแล้ว เมืองยังมีแม่น้ำสายใหญ่สองสายไหลผ่าน ได้แก่ แม่น้ำโคมาโงเมะ และแม่น้ำอารากาวะ ซึ่งเป็นสาขาของแม่น้ำโคมาโงเมะ

พื้นที่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของเมืองบางส่วนอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติโทวาดะ-ฮาจิมันไต ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมตลอดทั้งปี ขณะที่ทางตะวันออกเฉียงเหนือเป็นที่ตั้งของอุทยานธรรมชาติระดับจังหวัดอาซามูชิ-นัตสึโดมาริ และภายในพื้นที่ยังมีแหล่งน้ำพุร้อนหลายแห่ง เช่น ซูกายุอนเซ็ง ซึ่งตั้งอยู่เชิงเขาฮักโกดะ และอาซามูชิอนเซ็น ซึ่งตั้งอยู่บนชายฝั่งทะเล

ทิวทัศน์ของนครอาโอโมริมองจากอ่าวอาโอโมริ เบื้องหลังคือเทือกเขาฮักโกดะ

เทศบาลข้างเคียง

• จังหวัดอาโอโมริ
  • นครโกโชงาวาระ
  • นครคูโรอิชิ
  • นครโทวาดะ
  • นครฮิรากาวะ
  • เมืองชิจิโนเฮะ
  • เมืองฟูจิซากิ
  • เมืองอิตายานางิ
  • เมืองฮิราไน
  • หมู่บ้านโยโมงิตะ

ภูมิอากาศ

เช่นเดียวกับพื้นที่ส่วนใหญ่ของภูมิภาคโทโฮกุ อาโอโมริมีภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้น โดยมีฤดูร้อนที่อบอุ่น และฤดูหนาวที่หนาวเย็นแต่ไม่ถึงขั้นรุนแรง เมืองนี้จัดอยู่ในเขตภูมิอากาศแบบหนาวชื้นภาคพื้นทวีป (การแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิพเพิน Dfa) ซึ่งเกือบจะอยู่ในเขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้นกึ่งเขตร้อน (การแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิพเพิน Cfa) โดยใช้เส้นอุณหภูมิเฉลี่ย 0.0 °C (32.0 °F) เป็นเกณฑ์แยกแยะ แต่เนื่องจากอุณหภูมิเฉลี่ยในเดือนมกราคมและกุมภาพันธ์ยังคงหนาวเกินไป จึงไม่เข้าข่ายภูมิอากาศกึ่งร้อนชื้น อาโอโมริจึงมีฤดูร้อนที่อบอุ่นและสั้น แต่ฤดูหนาวยาวนาน หนาวเย็น และมีหิมะตกหนัก อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปีอยู่ที่ประมาณ 10.7 °C (51.3 °F) ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีประมาณ 1,285 มิลลิเมตร (50.6 นิ้ว) โดยเดือนกันยายนเป็นเดือนที่มีฝนตกมากที่สุด อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ยอยู่ในเดือนสิงหาคมที่ประมาณ 23.5 °C (74.3 °F) ขณะที่อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ยอยู่ในเดือนมกราคมที่ประมาณ −2.1 °C (28.2 °F)^[13]

อาโอโมริและพื้นที่โดยรอบถือเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่มีหิมะตกหนักที่สุดในโลก^[14] โดยในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1945 มีการบันทึกความหนาของหิมะสูงสุดไว้ที่ 209 เซนติเมตร (82 นิ้ว) ขณะที่สถิติอุณหภูมิต่ำสุดอยู่ที่ −24.7 °C (−12 °F) บันทึกไว้เมื่อ 14 ปีก่อนหน้านั้น เพื่อเปรียบเทียบ นครซัปโปโรซึ่งอยู่ทางเหนือก็เคยมีหิมะตกสูงสุดเพียง 164 เซนติเมตร (65 นิ้ว) ใน ค.ศ. 1939 และนครวักกาไนที่อยู่ทางเหนือยิ่งกว่านั้นก็มีปริมาณหิมะใกล้เคียงกัน สาเหตุที่ทำให้หิมะตกหนักเป็นพิเศษในอาโอโมริเกิดจากกระแสลมหลายทิศทางที่มาบรรจบกันบริเวณเมือง ทำให้อากาศลอยตัวสูงและเย็นตัวลงอย่างรวดเร็ว ก่อให้เกิดเมฆหนาและหิมะตกหนักในระยะเวลาอันสั้น

ในฤดูร้อน ลมเย็นที่เรียกว่า "ยามาเซะ" ซึ่งพัดมาจากทิศตะวันออก มักทำให้อากาศเย็นผิดปกติและส่งผลต่อผลผลิตทางการเกษตร นอกจากนี้ กระแสน้ำเย็นโอยาชิโยะยังนำหมอกหนาทึบเข้าปกคลุมบริเวณภูเขาโดยรอบในฤดูร้อนอีกด้วย ส่งผลให้เที่ยวบินที่มุ่งสู่ท่าอากาศยานอาโอโมริมักถูกยกเลิกเนื่องจากทัศนวิสัยไม่ดี^[15]

ข้อมูลภูมิอากาศของอาโอโมริ (ค.ศ. 1991−2020 ค่าปกติ, ค่าสุดขีด ค.ศ. 1882−ปัจจุบัน)
เดือน	ม.ค.	ก.พ.	มี.ค.	เม.ย.	พ.ค.	มิ.ย.	ก.ค.	ส.ค.	ก.ย.	ต.ค.	พ.ย.	ธ.ค.	ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F)	13.5 (56.3)	19.4 (66.9)	21.4 (70.5)	28.3 (82.9)	33.6 (92.5)	33.5 (92.3)	35.9 (96.6)	36.7 (98.1)	36.1 (97)	30.5 (86.9)	24.1 (75.4)	21.1 (70)	36.7 (98.1)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F)	1.8 (35.2)	2.7 (36.9)	6.8 (44.2)	13.7 (56.7)	18.8 (65.8)	22.1 (71.8)	26.0 (78.8)	27.8 (82)	24.5 (76.1)	18.3 (64.9)	11.2 (52.2)	4.5 (40.1)	14.9 (58.8)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F)	-0.9 (30.4)	-0.4 (31.3)	2.8 (37)	8.5 (47.3)	13.7 (56.7)	17.6 (63.7)	21.8 (71.2)	23.5 (74.3)	19.9 (67.8)	13.5 (56.3)	7.2 (45)	1.4 (34.5)	10.7 (51.3)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F)	-3.5 (25.7)	-3.3 (26.1)	-0.8 (30.6)	4.1 (39.4)	9.4 (48.9)	14.1 (57.4)	18.6 (65.5)	20.0 (68)	15.8 (60.4)	9.1 (48.4)	3.4 (38.1)	-1.4 (29.5)	7.1 (44.8)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F)	-23.5 (-10.3)	-24.7 (-12.5)	-18.4 (-1.1)	-12.2 (10)	-1.4 (29.5)	4.0 (39.2)	6.5 (43.7)	8.9 (48)	3.0 (37.4)	-2.4 (27.7)	-12.1 (10.2)	-20.6 (-5.1)	−24.7 (−12.5)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว)	139.9 (5.508)	99.0 (3.898)	75.2 (2.961)	68.7 (2.705)	76.7 (3.02)	75.0 (2.953)	129.5 (5.098)	142.0 (5.591)	133.0 (5.236)	119.2 (4.693)	137.4 (5.409)	155.2 (6.11)	1,350.7 (53.177)
ปริมาณหิมะ ซม (นิ้ว)	195 (76.8)	141 (55.5)	64 (25.2)	4 (1.6)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	23 (9.1)	143 (56.3)	567 (223.2)
ความชื้นร้อยละ	78	76	70	65	71	78	80	78	76	73	73	78	75
วันที่มีหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ย (≥ 0.5 mm)	24.0	20.0	16.7	12.2	11.3	9.5	10.2	10.8	11.6	14.6	18.9	23.6	183.3
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด	48.5	72.3	126.0	179.1	201.4	180.0	161.4	178.0	162.4	144.4	85.4	50.4	1,589.2
แหล่งที่มา: สำนักงานอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น[16][17]

ประชากรศาสตร์

ประชากรที่อาศัยอยู่ในนครอาโอโมริหรือมีถิ่นกำเนิดจากเมืองนี้ ในภาษาอังกฤษจะเรียกว่า "อาโอโมเรียน" (Aomorian)^[18] จากข้อมูลสำมะโนประชากรของญี่ปุ่น^[19] นครอาโอโมริมีจำนวนประชากรค่อนข้างคงที่ตลอดระยะเวลากว่า 40 ปีที่ผ่านมา

ประวัติจำนวนประชากร

ปี ประชากร ±% ต่อปี 1920 48,941 —     1930 77,103 +4.65% 1940 99,065 +2.54% 1950 106,417 +0.72% 1960 235,116 +8.25% 1970 261,743 +1.08%

ปี ประชากร ±% ต่อปี 1980 309,768 +1.70% 1990 308,782 −0.03% 2000 318,732 +0.32% 2010 299,520 −0.62% 2020 275,340 −0.84% 2023 264,945 −1.27%

การเมืองการปกครอง

ศาลาว่าการนครอาโอโมริ

นครอาโอโมริใช้การปกครองรูปแบบนายกเทศมนตรี–สภา โดยมีนายกเทศมนตรีที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรง และมีสภานครที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงและทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติระบบสภาเดี่ยว ประกอบด้วยสมาชิก 35 คน ในแง่ของการเมืองระดับจังหวัด นครอาโอโมริเป็นเขตพื้นที่ที่ให้สมาชิกสภาจังหวัดอาโอโมริจำนวน 10 คน จากทั้งหมด 48 คน และในแง่ของการเมืองระดับชาติ นครอาโอโมริเป็นส่วนหนึ่งของเขตเลือกตั้งที่ 1 ของจังหวัดอาโอโมริ ซึ่งเป็นเขตเลือกตั้งแบบสมาชิกคนเดียว (single-member district) ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรญี่ปุ่น เขตเลือกตั้งนี้ยังครอบคลุมถึงนครมุตสึ อำเภอฮิกาชิตสึงารุ อำเภอชิโมกิตะ และครึ่งตอนบนของอำเภอคามิกิตะอีกด้วย^[20]

เศรษฐกิจ

อาโอโมริเป็นศูนย์กลางทางการค้าในระดับภูมิภาคของพื้นที่ตอนกลางของจังหวัดอาโอโมริ ภาคเกษตรกรรมและการประมงมีสัดส่วนเพียงร้อยละ 4 ของเศรษฐกิจทั้งหมด ขณะที่ภาคการผลิตมีสัดส่วนร้อยละ 16.2 และภาคบริการมีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 78.2 ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าเมืองนี้พึ่งพาเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยภาคบริการเป็นหลัก^{[ต้องการอ้างอิง]}

การศึกษา

นครอาโอโมริถือเป็นเมืองหลวงของจังหวัดเพียงแห่งเดียวในญี่ปุ่นที่ไม่มีมหาวิทยาลัยแห่งชาติตั้งอยู่ภายในเมือง โดยมหาวิทยาลัยระดับสูงสุดของจังหวัดตั้งอยู่ที่นครฮิโรซากิซึ่งอยู่ใกล้เคียงกัน

ในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน นครอาโอโมริมีโรงเรียนประถมในสังกัดเทศบาลทั้งหมด 45 แห่ง และโรงเรียนมัธยมต้นในสังกัดเทศบาลอีก 19 แห่ง นอกจากนี้ยังมีโรงเรียนมัธยมต้นเอกชนอีก 2 แห่ง สำหรับระดับมัธยมปลาย มีโรงเรียนมัธยมปลายของจังหวัดที่ดำเนินการโดยคณะกรรมการการศึกษาจังหวัดอาโอโมริจำนวน 10 แห่ง และโรงเรียนมัธยมปลายเอกชนอีก 3 แห่ง รวมถึงมีโรงเรียนการศึกษาพิเศษสำหรับผู้พิการอีก 8 แห่ง ซึ่งดูแลโดยจังหวัดเช่นกัน

สถาบันอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยรัฐอาโอโมริ (Aomori Public University) มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์สุขภาพและสวัสดิการจังหวัดอาโอโมริ มหาวิทยาลัยอาโอโมริ (เอกชน) มหาวิทยาลัยอาโอโมริชูโอกากูอิง (เอกชน) วิทยาลัยอาโอโมริ อาเกโนะโฮชิ (เอกชน) วิทยาลัยอาโอโมริชูโอ (เอกชน) โรงเรียนมัธยมปลาย โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ ชูโอ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ ฮิงาชิ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ คิตะ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ โฮกูโตะ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายเทคนิคอาโอโมริ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ มินามิ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ นิชิ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายพาณิชย์อาโอโมริ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมปลายอาโอโมริ โทยามะ (ของจังหวัด) โรงเรียนมัธยมต้นและปลายอาโอโมริ อาเกโนะโฮชิ (เอกชน) โรงเรียนมัธยมต้นและปลายอาโอโมริ ยามาดะ (เอกชน) โรงเรียนมัธยมปลายโทโองากูเอ็ง (เอกชน)

โรงเรียนมัธยมต้น โรงเรียนมัธยมต้นอาบูรากาวะ โรงเรียนมัธยมต้นอารากาวะ โรงเรียนมัธยมต้นอาซามูชิ โรงเรียนมัธยมต้นฟูรูกาวะ โรงเรียนมัธยมต้นฮิงาชิ โรงเรียนมัธยมต้นคิตะ โรงเรียนมัธยมต้นโคดะ โรงเรียนมัธยมต้นมินามิ โรงเรียนมัธยมต้นนามิโอกะ โรงเรียนมัธยมต้นนามิอูจิ โรงเรียนมัธยมต้นนิชิ โรงเรียนมัธยมต้นโอกิดาเตะ โรงเรียนมัธยมต้นซันไน โรงเรียนมัธยมต้นชินโจ โรงเรียนมัธยมต้นทากาดะ โรงเรียนมัธยมต้นโทยามะ โรงเรียนมัธยมต้นสึกูดะ โรงเรียนมัธยมต้นสึกูริมิจิ โรงเรียนมัธยมต้นสึตสึอิ โรงเรียนมัธยมต้นอูรามาจิ โรงเรียนมัธยมต้นโยโกอูจิ

การขนส่ง

ท่าอากาศยาน

ท่าอากาศยานอาโอโมริ

• ท่าอากาศยานอาโอโมริ ก่อตั้งเมื่อ ค.ศ. 1964 และเริ่มให้บริการเที่ยวบินระหว่างประเทศตั้งแต่ ค.ศ. 1995 ใช้เวลาเดินทางประมาณ 35 นาทีจากตัวเมืองโดยรถโดยสารประจำทาง มีเที่ยวบินภายในประเทศบินประจำไปยังโตเกียว โอซากะ นาโงยะ และซัปโปโระ และมีเที่ยวบินระหว่างประเทศไปยังโซลและไทเป

• ท่าอากาศยานโอดาเตะ-โนชิโระ ตั้งอยู่ในจังหวัดอากิตะทางตอนเหนือ ซึ่งค่อนข้างห่างจากนครอาโอโมริ ใช้โดยสายการบินออลนิปปอนแอร์เวย์ (All Nippon Airways) ให้บริการเฉพาะเส้นทางบินไปโตเกียว เนื่องจากสายการบินไม่ได้ให้บริการเส้นทางโตเกียว–อาโอโมริ

รถไฟ

สถานีรถไฟอาโอโมริ

สถานีรถไฟอาโอโมริเป็นสถานีหลักของเมืองมาตั้งแต่ ค.ศ. 1891 โดยเป็นจุดสิ้นสุดของเส้นทางหลัก 2 สายของภูมิภาคโทโฮกุ ได้แก่ สายหลักโทโฮกุ (ปัจจุบันคือ ทางรถไฟสายอาโออิโมริ) และสายหลักโออุ ซึ่งเชื่อมต่อกับนครฮาโกดาเตะผ่านเรือเฟอร์รีเซกัง จนกระทั่งใน ค.ศ. 1988 มีการเปิดใช้งานอุโมงค์เซกังที่เชื่อมระหว่างเกาะฮนชูกับเกาะฮกไกโดโดยตรง สถานีอาโอโมริยังคงทำหน้าที่เชื่อมต่อขบวนรถไฟหลักกับรถไฟท้องถิ่นไปยังฮาโกดาเตะ

สถานีรถไฟชินอาโอโมริเปิดให้บริการใน ค.ศ. 2010 เป็นสถานีปลายทางของโทโฮกุชิงกันเซ็ง ซึ่งให้บริการรถไฟความเร็วสูงไปยังฮาจิโนเฮะ โมริโอกะ เซ็นได และโตเกียว

• บริษัทรถไฟญี่ปุ่นตะวันออก (JR East): โทโฮกุชิงกันเซ็ง
  • สถานี: ชินอาโอโมริ
• บริษัทรถไฟญี่ปุ่นตะวันออก (JR East): สายหลักโออุ
  • สถานี: อาโอโมริ – ชินอาโอโมริ – สึงารุชินโจ – สึรูงาซากะ – ไดชากะ – นามิโอกะ
• บริษัทรถไฟญี่ปุ่นตะวันออก (JR East): สายสึงารุ
  • สถานี: อาโอโมริ – อาบูรากาวะ – สึงารุมิยาตะ – โอกูไน – ฮิดาริเซกิ – อูชิโรงาตะ – นากาซาวะ
• รถไฟอาโออิโมริ
  • สถานี: อาโอโมริ – ฮิงาชิอาโอโมริ – โคยานางิ – ยาดามาเอะ – โนไน – อาซามูชิอนเซ็ง

ทางหลวง

• ทางด่วนโทโฮกุ: ทางแยกต่างระดับนามิโอกะ – ทางแยกต่างระดับอาโอโมริ
• ทางด่วนอาโอโมริ: ทางแยกต่างระดับอาโอโมริ – ทางแยกต่างระดับอาโอโมริชูโอ – ทางแยกต่างระดับอาโอโมริฮิงาชิ
• Michinoku Toll Road
• Tsugaru Expressway: ทางแยกต่างระดับนามิโอกะ
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 7
  • ถนนวงแหวนรอบเมืองอาโอโมริ
  • ทางเลี่ยงเมืองอาโอโมริด้านตะวันตก
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 45 (ไม่ได้แสดงป้ายหมายเลข)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 103
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 280
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 394

ท่าเรือทะเล

• ท่าเรืออาโอโมริ มีบริการเรือข้ามฟากของเซกังเฟอร์รี และสึงารุไคเกียวเฟอร์รี ไปยังนครฮาโกดาเตะ ใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมงต่อเที่ยว โดยตั้งแต่ ค.ศ. 1908 ถึง 1988 เส้นทางเฟอร์รีถือเป็นการขนส่งหลักระหว่างเกาะฮนชูกับเกาะฮกไกโด จนกระทั่งในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1988 การเปิดใช้งานของอุโมงค์เซกังที่ลอดใต้ช่องแคบสึงารุได้เข้ามาแทนที่การเดินทางด้วยเฟอร์รีแบบเดิมที่ช้ากว่า^{[ต้องการอ้างอิง]}

กีฬา

นครอาโอโมริเคยเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาเคอร์ลิงระดับนานาชาติมาหลายครั้ง มีการแข่งขันสองรายการใน ค.ศ. 2003 ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ เอเชียนเกมส์ฤดูหนาว 2003 นอกจากนี้ทีมเคอร์ลิงหญิงท้องถิ่นที่ชื่อว่า "ทีมอาโอโมริ" ยังได้รับเลือกให้เป็นตัวแทนประเทศญี่ปุ่นในการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาว 2006 ที่เมืองตูริน ประเทศอิตาลี^[21] และโอลิมปิกฤดูหนาว 2010 ที่แวนคูเวอร์ รัฐบริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดาอีกด้วย ในช่วงวันที่ 17–25 มีนาคม ค.ศ. 2007 นครอาโอโมริยังเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขัน เวิลด์วีเมนส์เคอร์ลิงแชมเปียนชิป (World Women’s Curling Championships)^[22]

สนามกีฬา

• สนามเบสบอลเทศบาลนครอาโอโมริ (หรือที่รู้จักกันในชื่อ สนามกีฬาในสวนกัปโปะ)
• สนามกีฬาจังหวัดอาโอโมริ
• ลานปั่นจักรยานอาโอโมริ

สวนสาธารณะและนันทนาการ

สวนกัปโปะถือเป็นสวนสาธารณะที่เก่าแก่ที่สุดและโดดเด่นที่สุดของนครอาโอโมริ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของใจกลางเมือง ภายในมีชายหาดสาธารณะ สวนพืชน้ำ ต้นไม้ประดับนานาชนิด และยังเป็นที่ตั้งของสนามเบสบอลของเทศบาลอีกด้วย^[23]

นอกจากนี้ยังมีสวนสาธารณะอื่น ๆ ในเมือง เช่น สวนอาโออิโมริ ซึ่งตั้งอยู่ใจกลางเมือง,^[24] อาโอโมริเซ็นทรัลพาร์ก (Aoimori Central Park) และสวนโนงิวะ^[25]

สิ่งที่น่าสนใจในท้องถิ่น

รถแห่ในเทศกาลอาโอโมริเนบูตะ

รูปปั้นอนุสรณ์การเดินทัพแห่งความตายฮักโกดะ ซึ่งเป็นรูปปั้นของฟูซาโนซูเกะ โกโต

กระเช้าลอยฟ้าฮักโกดะ

เทศกาลอาโอโมริเนบูตะ จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีระหว่างวันที่ 2–7 สิงหาคม เป็นหนึ่งในเทศกาลที่มีชื่อเสียงที่สุดของประเทศญี่ปุ่น และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นหนึ่งใน 100 ภูมิทัศน์ทางเสียงแห่งญี่ปุ่น โดยกระทรวงสิ่งแวดล้อมของญี่ปุ่น^[26] นอกจากนี้ นครอาโอโมริยังมีสถานที่ท่องเที่ยวหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นโบราณสถาน พิพิธภัณฑ์ หรือภูเขา โดยเฉพาะเทือกเขาฮักโกดะ ซึ่งเหมาะแก่การเดินป่าและแช่อนเซ็ง เช่น ซูกายุอนเซ็ง^{[ต้องการอ้างอิง]}

• สะพานอ่าวอาโอโมริ
• พิพิธภัณฑ์ป่าไม้เทศบาลนครอาโอโมริ
• พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์และศิลปะพื้นบ้านเทศบาลนครอาโอโมริ
• พิพิธภัณฑ์ศิลปะจังหวัดอาโอโมริ
• พิพิธภัณฑ์จังหวัดอาโอโมริ
• พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำอาซามูชิ
• อาซามูชิอนเซ็ง
• แหล่งโบราณคดีโคมากิโนะ (โบราณสถานแห่งชาติ)
• พิพิธภัณฑ์ศิลปะอนุสรณ์มูนากาตะ ชิโกะ
• ซากปราสาทนามิโอกะ (โบราณสถานแห่งชาติ)
• พิพิธภัณฑ์เนบูตะวะรัซเซะ (Nebuta Museum Wa Rasse)
• แหล่งโบราณคดีโอมูริคัตสึยามะ (โบราณสถานแห่งชาติ)
• แหล่งโบราณคดีซันไนมารูยามะ (โบราณสถานแห่งชาติพิเศษ)^[27]
• วัดเซรีวจิ
• ถนนชิมมาจิ
• ซูกายุอนเซ็ง
• แหล่งโบราณคดีทากายาชิกิดาเตะ (โบราณสถานแห่งชาติ)
• ศาลเจ้าอูรามาจิชิมเมงู

เมืองพี่น้อง

• นครฮาโกดาเตะ ฮกไกโด^[28] มีความสัมพันธ์เป็นเมืองแฝดตั้งแต่ ค.ศ. 1989 โดยทั้งสองเมืองมีความร่วมมือทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมภายใต้ชื่อ "เขตเศรษฐกิจและวัฒนธรรมเซกัง"
• แก็ชแกเมต เทศมณฑลบาช-กิชกุน ประเทศฮังการี^[29] ตั้งแต่เดือนสิงหาคม ค.ศ. 1994
• นครพย็องแท็ก จังหวัดคย็องกี ประเทศเกาหลีใต้^[29] ตั้งแต่ ค.ศ. 1995
• นครต้าเหลียน มณฑลเหลียวหนิง สาธารณรัฐประชาชนจีน^[29] ตั้งแต่เดือนธันวาคม ค.ศ. 2004
• เทศมณฑลซินจู๋ ประเทศไต้หวัน^[29] มีสถานะเป็นเมืองมิตรภาพตั้งแต่เดือนตุลาคม ค.ศ. 2014

บุคคลที่มีชื่อเสียง

• โนริโกะ อาวายะ - นักร้อง
• ทากาฮารุ ฟูรูกาวะ - นักยิงธนู
• ทากาโนริ ฮาตาเกยามะ - นักมวย
• ยูจิ ฮายามิ - นักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์
• ชิเงรุ อิซูมิยะ - นักแสดงและผู้ให้ความบันเทิง
• ยาโอะ คิตาบาตาเกะ - นักเขียนวรรณกรรมเยาวชน
• อิจิโร โคจิมะ - ช่างภาพ
• อิบูกิ คิโดะ - นักพากย์
• ไดมาโอ โคซากะ - นักแสดงตลก (รู้จักจาก "พีพีเอพี (เพนไพน์แอปเปิลแอปเปิลเพน)")
• ไดซูเกะ มัตสึซากะ - นักเบสบอล
• เคโซ มิอูระ - นักเล่นสกี
• ยูอิจิโร มิอูระ - นักเล่นสกี (บิดาของเคโซ)
• ชิโก มูนากาตะ - ศิลปินภาพพิมพ์แกะไม้
• โคได นาราโอกะ - นักแบดมินตัน
• เร็ง นาริตะ - นักมวยปล้ำ
• ฮิโตชิ ไซโต - นักยูโด
• เคียวอิจิ ซาวาดะ - ช่างภาพ
• อากิมิตสึ ทากางิ - นักเขียนนวนิยายอาชญากรรม
• บูชูยามะ ทากาชิ - นักซูโม่
• คิโยชิ ทานาเบะ - นักมวยอาชีพ
• ชูจิ เทรายามะ - ศิลปินสมัยใหม่
• ทากาโนซาโตะ โทชิฮิเดะ - นักซูโม่
• ไดโงะ อูเมฮาระ - นักแข่งวิดีโอเกมต่อสู้ระดับโลก
• รีวชิ ยานางิซาวะ - นักมวยปล้ำและนักศิลปะการต่อสู้แบบผสม
• อากิโกะ ยาโนะ - นักร้อง-นักแต่งเพลง