Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ดาวซิริอุส (อังกฤษ: Sirius) มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งในภาษาไทยว่า ดาวโจร[15] เป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในตอนกลางคืนและสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า มีค่าระดับความสว่างอยู่ที่ -1.47 ซึ่งสว่างเกือบเป็นสองเท่าของดาวคาโนปุส ดาวฤกษ์ที่สว่างเป็นอันดับสอง ชื่อ ซิริอุส มาจากภาษากรีกโบราณว่า "เซริออส" (Σείριος) มีชื่อตามระบบไบเยอร์ว่า อัลฟา คานิส เมเจอริส (α Canis Majoris หรือ α CMa) ความจริงดาวที่เรามองเห็นด้วยตาเปล่าว่าเป็นดาวดวงเดียวนั้นเป็นระบบดาวคู่ ประกอบด้วยดาวสีขาวในลำดับหลัก (Main Sequence) ประเภท A1V ชื่อว่า ซิริอุส เอ (Sirius A) กับดาวแคระขาวสีจาง ๆ ในประเภท DA2 ชื่อว่า ซิริอุส บี (Sirius B)
ข้อมูลสังเกตการณ์ ต้นยุคอ้างอิง J2000.0 วิษุวัต J2000.0 | |
---|---|
กลุ่มดาว | สุนัขใหญ่ |
ไรต์แอสเซนชัน | 06h 45m 08.9173s[1][2] |
เดคลิเนชัน | −16° 42′ 58.017″[1][2] |
ความส่องสว่างปรากฏ (V) | −1.47 (A)[1] / 8.30 (B)[3] |
คุณสมบัติ | |
ชนิดสเปกตรัม | A1V (A)[1] / DA2 (B)[3] |
ดัชนีสี U-B | −0.05 (A)[4] / −1.04 (B)[3] |
ดัชนีสี B-V | 0.01 (A)[1] / −0.03 (B)[3] |
มาตรดาราศาสตร์ | |
ความเร็วแนวเล็ง (Rv) | −7.6[1] km/s |
การเคลื่อนที่เฉพาะ (μ) | RA: −546.05[1][2] mas/yr Dec.: −1223.14[1][2] mas/yr |
พารัลแลกซ์ (π) | 379.21 ± 1.58[1] mas |
ระยะทาง | 8.60 ± 0.04 ly (2.64 ± 0.01 pc) |
ความส่องสว่างสัมบูรณ์ (MV) | 1.42 (A)[5] / 11.18 (B)[3] |
วงโคจร[6] | |
ดาวสมาชิก | α CMa B |
คาบการโคจร (P) | 50.09 ปี |
ค่ากึ่งแกนเอก (a) | 7.56" |
ความเยื้องศูนย์กลาง (e) | 0.592 |
ความเอียง (i) | 136.5° |
ลองจิจูดของจุดโหนด (Ω) | 44.6° |
ต้นยุคอ้างอิงจุดใกล้ที่สุด (T) | 1894.13 |
มุมของจุดใกล้ที่สุด (ω) (secondary) | 147.3° |
รายละเอียด | |
มวล | 2.02[7] (A) / 0.978[7] (B) M☉ |
รัศมี | 1.711[7] (A) / 0.0084 ± 3%[8] (B) R☉ |
แรงโน้มถ่วงที่พื้นผิว (log g) | 4.33[9] (A)/8.57[8] (B) |
กำลังส่องสว่าง | 25.4[7] (A) / 0.026[10] (B) L☉ |
อุณหภูมิ | 9,940[9] (A) / 25,200[7] (B) K |
ค่าความเป็นโลหะ | [Fe/H] =0.50[11] (A) |
การหมุนตัว | 16 km/s[12] (A) |
อายุ | 2-3 × 108[7] ปี |
ชื่ออื่น | |
การที่ดาวซิริอุสเป็นดาวที่สว่างที่สุด นอกจากความสามารถในการส่องสว่างของมันเองแล้ว มันยังอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ของเรามาก คือห่างไปเพียง 2.6 พาร์เซก (ประมาณ 8.6 ปีแสง) ระบบดาวซิริอุสถือว่าเป็นระบบดาวเพื่อนบ้านที่ใกล้ที่สุดกลุ่มหนึ่ง ดาวซิริอุสเอมีมวลประมาณ 2 เท่าของดวงอาทิตย์ และมีค่าความสว่างสัมบูรณ์ เท่ากับ 1.42 หรือคิดเป็น 25 เท่าของความสว่างของดวงอาทิตย์[16] แต่มันก็ยังมีความสว่างต่ำกว่าดาวฤกษ์สว่างดวงอื่น เช่น คาโนปุส หรือ ไรเจล ระบบดาวซิริอุสมีอายุเก่าแก่ราว 200-300 ล้านปี[16] แต่เดิมประกอบด้วยดาวสีน้ำเงินสว่างสองดวง ดวงที่มีมวลมากกว่าคือ ซิริอุสบี เผาผลาญเชื้อเพลิงจนหมดและกลายเป็นดาวยักษ์แดง ก่อนจะหดตัวลงและกลายเป็นดาวแคระขาวเช่นในปัจจุบันตั้งแต่เมื่อ 120 ล้านปีที่แล้ว[16]
ดาวซิริอุสเป็นที่รู้จักกันทั่วไปในอีกชื่อหนึ่งว่า ดาวสุนัขใหญ่ สื่อถึงชื่อกลุ่มดาวที่มันสังกัดอยู่ คือ Canis Major (ภาษาละติน แปลว่า สุนัขใหญ่)[17] เป็นดาวที่มีเรื่องเล่าตำนานและนิทานพื้นบ้านเกี่ยวข้องมากมายยิ่งกว่าดาวฤกษ์อื่นๆ นอกเหนือจากดวงอาทิตย์ การปรากฏของดาวซิริอุสที่ขอบฟ้ายามรุ่งสาง เป็นสัญลักษณ์บอกฤดูน้ำหลากของแม่น้ำไนล์ในอียิปต์โบราณ และเป็นวันสำคัญคือ "วันสุนัข" ในฤดูร้อนของกรีซโบราณ ส่วนชาวอาหรับเผ่าคุซาอะหฺก่อนอิสลามกาลก็ได้สักการบูชาดาวดวงนี้ โดยเรียกว่า อัชชิอฺรอ ส่วนชาวโพลินีเชียนใช้ในการระบุการเข้าสู่ฤดูหนาว ทั้งยังเป็นดาวสำคัญที่ใช้นำทางสำหรับการเดินทางในมหาสมุทรแปซิฟิก
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.