Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไรโบส (อังกฤษ: Ribose) เป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว และคาร์โบไฮเดรต ที่มีสูตรโมเลกุล C5H10O5 และมีองค์ประกอบเขียนแบบแนวราบคือ H−(C=O)−(CHOH)4−H ไรโบสในรูปที่พบทั่วไปในธรรมชาติคือ ดี-ไรโบส (d-ribose) นั้นเป็นองค์ประกอบของไรโบนิวคลีโอไทด์ ซึ่งก่อขึ้นเป็น RNA ดังนั้นสารประกอบนี้จึงจำเป็นต่อการโค้ด, ทรานสเลชัน, เรกูเลชัน และการแสดงออกของยีน คู่คล้ายกันทางโครงสร้างของไรโบสคือดีออกซีไรโบสซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญเหมือน ๆ กันของ DNA ไรโบสในอีกรูปหนึ่งคือ แอล-ไรโบส (l-Ribose) นั้นเป็นน้ำตาลที่ไม่เกิดขึ้นในธรรมชาติ มีการสังเคราะห์ครั้งแรกโดยเอมีล ฟิชเชอร์ กับอ็อสคาร์ พีโลที (Oskar Piloty) ในปี 1891[3] จนกระทั่งในปี 1909 ฟีบัส เลวีน (Phoebus Levene) และวอลเตอร์ เจคอบส์ (Walter Abraham Jacobs) ได้ระบุให้ดี-ไรโบสเป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ (natural product), อีแนนทิโอเมอร์ ของฟิชเชอร์และพีโลที และเป็นองค์ประกอบของกรดนิวคลีอิก[4][5][6] ฟิชเชอร์เลือกชื่อ "ไรโบส" เพราะว่าไรโบสนั้นเป็นการจัดเรียงใหม่บางส่วนของชื่อของน้ำตาลอีกชนิดหนึ่ง อาระบิโนส (arabinose) ที่ซึ่งไรโบสเป็นเอพิเมอร์ ที่คาร์บอน 2' ทั้งสองชื่อนี้จริง ๆ มีรากฐานมาจากกัมอารบิก (gum arabic) ที่ซึ่งใช้ในการเตรียมทั้งอาระบิโนสและแอล-ไรโบสในครั้งแรก[6][7]
| |||
| |||
ชื่อ | |||
---|---|---|---|
IUPAC name
(2R,3R,4S,5R)-5-(hydroxymethyl)oxolane-2,3,4-triol | |||
ชื่ออื่น
d-Ribose | |||
เลขทะเบียน | |||
3D model (JSmol) |
| ||
ChEMBL | |||
เคมสไปเดอร์ |
| ||
ดรักแบงก์ | |||
EC Number |
| ||
ผับเคม CID |
|||
InChI
| |||
SMILES
| |||
คุณสมบัติ[1][2] | |||
C5H10O5 | |||
มวลโมเลกุล | 150.13 g/mol | ||
ลักษณะทางกายภาพ | ของแข็งสีขาว | ||
จุดหลอมเหลว | 95 องศาเซลเซียส (203 องศาฟาเรนไฮต์; 368 เคลวิน) | ||
100 g/1 L (25 °C (77 °F)) | |||
Chiral rotation [α]D | −21.5° (H2O) | ||
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |||
อัลโดเพนโทสที่เกี่ยวข้อง |
อะราบิโนส ไซโลส ไลโซส | ||
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง |
ดีออกซีไรโบส | ||
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
|
ไรโบนิวคลีโอไซด์อะดีโนซีน, ไซตินีน, กวาโนซีน และ ยูรีดีน ล้วนเป็นอนุพันธ์ของบีตา-ดี-ไรโบฟิวราโนส (β-d-ribofuranose) จำพวกที่จำเป็นต่อกระบวนการเมตาบอลิกซึ่งประกอบด้วยphosphorylated ribose ได้แก่ ADP, ATP, coenzyme A,[8]: 228–229 และ NADH ส่วน cAMP และ cGMP ทำหน้าที่เป็นตัวขนส่งรอง (secondary messengers) ในบางวิถีส่งสัญญาณ (signaling pathways) และเป็นอนุพันธ์ไรโบสเช่นกัน ส่วนครึ่งหนึ่ง (moiety) ไรโบสสามารถพบได้ในสารทางเภสัชวิทยา เช่นยาปฏิชีวนะ neomycin และ paromomycin[9]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.