Loading AI tools
Tayland kralı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Bhumibol Adulyadej (Tayca: ภูมิพลอดุลยเดช) (5 Aralık 1927 - 13 Ekim 2016), Asya ülkesi Tayland'da 1946 yılından öldüğü 2016 yılına kadar kral olarak tahtta bulunmuştur. 70 yıl 126 gün süren saltanatıyla, Kral XIV. Louis ve Kraliçe II. Elizabeth'ten sonra dünya tarihinde en uzun süre tahtta kalan üçüncü hükümdardır.[1]
Bhumibol Adulyadej ภูมิพลอดุลยเดช | |
---|---|
Tayland Kralı | |
Hüküm süresi | 9 Haziran 1946 – 13 Ekim 2016 (70 yıl, 4 ay ve 4 gün) |
Taç giymesi | 5 Mayıs 1950 |
Önce gelen | Ananda Mahidol |
Sonra gelen | Maha Vajiralongkorn |
Doğum | 5 Aralık 1927 Cambridge, Massachusetts, ABD |
Ölüm | 13 Ekim 2016 (88 yaşında) Bangkok, Tayland |
Eş(ler)i | Sirikit Kitiyakara (1950-2016) |
Çocuk(lar)ı | Prenses Ubolratana Rajakanya Kral Vajiralongkorn Prenses Sirindhorn Prenses Chulabhorn Walailak |
Hanedan | Çakri Hanedanı |
Babası | Mahidol Adulyadej |
Annesi | Srinagarindra |
Dini | Theravada Buddhism |
İmza |
Bhumibol, 2006 yılından sonra, kötüleşen sağlığı nedeni ile Siriraj Hastanesi'nde uzun dönemler geçirdi. Kendisinden önceki Kral Ananda Mahidol'un henüz 20 yaşında ölmesinden sonra 9 Haziran 1946'da yeni Tayland Kralı olan Bhumibol, öldüğü 2016 yılına kadar aralıksız 70 yıl boyunca tahtta kalması ile birlikte dünyanın en uzun süre tahtta kalan 2. kralı olma özelliğini elde etmiştir.
Kral Bhumibol uzun süredir yaşadığı sağlık sorunlarının ardından 13 Ekim 2016 tarihinde 88 yaşında ölmüştür.[2]
Bhumibol bir ressam, müzisyen, fotoğrafçı, yazar ve çevirmendi. Phra Mahachanok adlı kitabı Budist kutsal kitaplarının geleneksel bir Jataka hikâyesine dayanmaktadır. Thong Daeng'in Hikâyesi, köpeği Thong Daeng'in hikâyesidir.
Gençliğinde, Bhumibol ateşli silahlarla çok ilgilendi. Yatak odasında bir karabina, bir Sten tabancası ve iki otomatik tabanca tuttu ve o ve ağabeyi Kral Ananda Mahidol, genellikle sarayın bahçelerini hedef antrenmanı için kullandı.
Bir tahmin, servetini 35 milyar ABD Doları olarak belirleyerek onu dünyanın en zengin devlet başkanı yapıyor.[3]
Kral Bhumibol, lomber spinal stenozdan muzdaripti ve Temmuz 2006'da durum için mikrocerrahi dekompresyon aldı.[4][5] Ekim 2007'de hastaneye kaldırıldı ve beynine kan sıkıntısı teşhisi kondu.[6] Kalp sorunları dahil çeşitli rahatsızlıklar için tedavi gördü ve üç hafta sonra taburcu oldu.[7]
Bhumibol, görünüşe göre grip ve zatürreden muzdarip olduğu Eylül 2009'da Siriraj Hastanesine tekrar yatırıldı. 2011 yılında, WikiLeaks'in Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belgelerinin sızdırılmasının bir parçası olarak, Parkinson hastalığı ve depresyonundan muzdarip olduğu ortaya çıktı.[8] Kasım 2011'de hastanede divertikülit tanısı kondu ve Ocak 2012'de tedavi gördü.[9] Bhumibol, Temmuz 2012'de tedavi gördüğü beyninin sol ön bölgesinde çok az subdural kanama geçirdi.[10] Bhumibol, Temmuz 2013'te hastaneden ayrıldı[11] ve 2 Ağustos 2013'te Hua Hin'deki Klai Kangwon Sarayına gitti[12] ancak sonraki yıllarda, en son 1 Haziran 2015'te, aralıklı olarak geri döndü.[13] Bhumibol, 5 Aralık 2015'teki[14] doğum gününü halka açık olarak kutlamak için çok hastaydı, ancak birkaç aydır ilk kez 14 Aralık'ta televizyonda göründü.[15] Kral, 11 Ocak 2016'da Chitralada Kraliyet Köşkü'nü ziyaret etmek için geçici olarak hastaneden ayrıldı ancak o gün daha sonra geri döndü.[16]
1 Ekim 2016'da saray, iyileşmesinin ardından Kral Bhumibol'un kan enfeksiyonunu ortaya çıkaran testlere girdiğini ve bir röntgende akciğerlerinde su ile birlikte sol akciğerinde iltihap bulunduğunu belirten bir bülten yayınladı.[17] Bir süredir böbrek yetmezliği çekiyordu ve diyalize girmişti. 9 Ekim'de ventilatöre yerleştirildi ve doktorlar durumunun "henüz stabil olmadığını" açıkladılar.[18] Pek çoğu sağlık ve şansı simgeleyen pembe giyinmiş iyi dileklerini sunmak için toplanan kalabalıklar, dualar ve desteklerini sunmak için Siriraj Hastanesi ve Büyük Saray'ın önünde toplandı.[19]
12 Ekim'de kraliyet çocukları Siriraj Hastanesine ulaştı ve Veliaht Prens Vajiralongkorn başbakanla görüştü.[20][21]
Kral Bhumibol Adulyadej, aynı gün kraliyet sarayı tarafından duyurulduğu üzere, 13 Ekim 2016 tarihinde, yerel saatle 15:52'de, Tayland'ın Bangkok şehrindeki Siriraj Hastanesinde 88 yaşında öldü. Ertesi gün, bedeni geleneksel yıkanma ayini için konvoyla Büyük Saray'a götürüldü. Binlerce yas tutan kişi, "kralların kralına" olan sevgisini göstererek rotayı kapladı. Kraliyet alayı, 17:00'de Viset Chaisri Kapısı'ndan Büyük Saray'a ulaştı. Krallığı yönetmek için sıradaki tek oğlu Veliaht Prens Maha Vajiralongkorn, Phiman Rattaya Taht Salonu'ndaki banyo ritüeline başkanlık etti.[22]
Ekim 2017'nin sonunda beş gün boyunca bir kraliyet yakma töreni gerçekleşti. Televizyonda yayınlanmayan gerçek ölü yakma, 26 Ekim 2017 akşamı geç saatlerde yapıldı.[23][24] Yakılmanın ardından külleri Büyük Saray'a götürüldü ve Chakri Maha Phasat Taht Salonu'nda (kraliyet kalıntıları), Wat Ratchabophit'teki Kraliyet Mezarlığı'nda ve Wat Bowonniwet Vihara Kraliyet Tapınağı'nda (kraliyet külleri) kutsandı. Cenazenin ardından yas dönemi 30 Ekim 2017 gece yarısında resmen sona erdi ve Thais, 4–6 Mayıs 2019 tarihleri arasında ev sahipliği yapacak olan Kral Vajiralongkorn'un gelecekteki taç giyme törenini beklerken normal renklerle yeniden giymeye başladı.[25]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.