En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları

Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi

ülke demografisi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Kıbrıs Cumhuriyeti demografisi
Remove ads

Kıbrıs nüfusu genel olarak Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak iki büyük etnik topluma bölünmüştür; Bu toplumlar pek çok kültürel özellikleri paylaşır fakat etnik, din, dil ve anavatanlarına yakın bağlarla ayrılırlar. 1964'te toplumlararası çatışmalar başlamadan önce Kıbrıs nüfusu (78% Rum, 17% Türk, 5% Ermeniler ve Maroniler dahil diğer toplumlar)[1] ada genelinde yayılmışlardı.

Thumb
1960 sayımına göre nüfusun etnik dağılımı

1974'teki Kıbrıs Harekatı adayı fiilen iki politik alana böldü; Kıbrıslı Rumların %99.5'i Kıbrıslı Rum kontrolündeki Kıbrıs Cumhuriyet'inin bölgelerinde, Kıbrıslı Türklerin %98.7'si KKTC içerisinde yaşamaktadır. Diğer toplumların %99.2'si güneydeki bölgede yaşamaktadır.[2] Çoğunluğun Kıbrıslı Rumlar olduğu güneydeki bölgede Yunanca çoğunluğun dilliyken çoğunluğun Kıbrıslı Türkler olduğu kuzeydeki bölgede de Türkçe konuşulmaktadır. Ortak dil olarak İngilizce kullanılır.

2006 yılının sonuna göre Kıbrıs adasının toplam nüfusu 1 milyonun biraz üzerindedir; Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolü altındaki bölgede 789,300[3] ve Kuzey Kıbrıs'ta 294,406. Kuzey Kıbrıs'ın nüfusuna yaklaşık 150,000–160,000 Türkiyeli göçmen de dahildir; Kıbrıs Cumhuriyeti bu kişileri yasadışı yerleşik kabul eder ve Kıbrıs Cumhuriyeti İstatistik Servisi'ne dahil değildir.[4][5]

Remove ads

Nüfus

Kıbrıs Cumhuriyet'inin kontrolündeki bölgede 838,897 (Ekim 2011 sayımı ön sonucu)[6]
Kuzey Kıbrıs'ta 294,906 (2011 nüfus sayımı).[7]
Toplam nüfus 1,133,803 (iki verinin toplamı)

Vatandaşlığa göre nüfus

Kıbrıs Cumhuriyeti kontrolündeki bölge:

1992 sayımı: 95.8% Kıbrıslı, 4.2% Kıbrıslı değil[8]
2001 sayımı: 90.6% Kıbrıslı, 9.4% Kıbrıslı değil[8]
2011 sayımı: 78.6% Kıbrıslı, 21.4% Kıbrıslı değil(ön sonuç)[6]

Kuzey Kıbrıs:[7]

2006 sayımı (de facto nüfus): 66.7% KK, 29.3% Türkiye, 4.0% diğer
Remove ads

Temel İstatistikler

Özetle
Bakış açısı

1901–1990 İstatistiği

Thumb
Kıbrıs Nüfusu (bütün ada) 1901-2015.

Ada genelinde 1901-1990 arası ana demografik göstergeler:[9][10][11]

Daha fazla bilgi Yıl, Ortalama nüfus ...

1 1901–1932 arası doğum ve ölüm değerleri doğum ve ölüm oranlarıyla hesaplanan tahminlerdir.

Kıbrıs Cumhuriyeti'nin etkin kontrolündeki bölge

Thumb
Kıbrıs nüfus haritası. Koyu renkler daha fazla nüfus olduğunu gösterir.
Thumb
Kıbrıs nüfus yoğunluğu haritası (2001 sayımı)

Adanın güneydeki bölgenin 1990-2018 arası ana demografik göstergeler hakkındaki tarihi veriler:[11]

Daha fazla bilgi Ortalama nüfus, Canlı doğumlar ...

Yaşam beklentisi

Daha fazla bilgi Dönem, Yaşam beklentisi ...

Kaynak: UN World Population Prospects[12]

Nüfus yapısı

01.10.2011 sayımına göre nüfus yapısı (hükmet kontrolündeki bölge için):[13]

Daha fazla bilgi Yaş Grubu, Erkek ...
Daha fazla bilgi Yaş grubu, Erkek ...
Remove ads

Tarihi Nüfus

Özetle
Bakış açısı

Kıbrıslı Türkler vergi kayıtlarına göre 1777-1800 yılları arasında nüfus çoğunluğunu oluşturuyordu.[14][15] Fakat büyük ihtimalle Müslüman nüfus, toplam Kıbrıs nüfusunun %35-40'ını hiçbir zaman geçemedi; daha az vergi ödemek için Hristiyan nüfustan (çoğunlukla Ortodoks Hristiyanlar ve Latinler) Müslüman olarak kaydolanlar oldu.[16]

Thumb
Thumb
Kıbrıslı Türklerin Dağılımı (1891–1973)
Daha fazla bilgi Etnik grup, 1777 sayımı1 ...
Daha fazla bilgi Etnik grup, 1881 sayımı ...

1881-1960 arasındaki sayımlarda, bütün Müslümanlar Türk olarak sayıldı, Sadece Rum Ortodokslar Rum olarak sayıldı. Az miktarda Rumca konuşan Müslümanlar ve Türkçe konuşan Rum Ortodokslar bulunmaktaydı.[19]

1955 ve 1973 yılları arasında toplamda 16,519 Türk ve 71,036 Rum ülkeden göç etti. Bu dönemde göç eden Kıbrıslı Türklerden sadece 290 kişi Türkiye'ye gitti.[20] 2011 sayımında 208 kişi etnik kökenini Latin olarak belirtti.[18]

2011 sayımı sadece hükûmet kontrolündeki bölgeyi kapsamaktadır.

Remove ads

Göç

Özetle
Bakış açısı

İçe göç

1964'ten bu yana gerek toplumlar arası çatışmalardan ötürü, gerekse 1974'teki Kıbrıs Harekâtı sonrasında ada geneli yaşanan nüfus değişimi ve Türkiye'den Kuzey Kıbrıs'a göçmen gelenlerden ötürü geniş çaplı demografik değişiklikler yaşandı. 2011 sayımına göre Kıbrıs'ta vatandaş olmayan 170,383 kişi yaşamakta; bunların 106,270'i AB vatandaşı ve 64,113'ü üçüncü ülkelerdendir. Milliyete göre en büyük AB grupları Yunan(29,321), Britanyalı (24,046), Romanyalı (23,706) ve Bulgarlardır (18,536). En büyük AB-dışı gruplar Filipinli (9,413), Rus (8,164), Sri Lankalı (7,269) ve Vietnamlılardır (7,028).[21] Ayrıca ülke içerisinde tahminen 20000-25000 kadar kayıt dışı göçmen bulunuyor, fakat göçmen hakları örgütleri bu rakamların tartışmalı olduğunu belirtiyor.[22] Demografik değişiklikler ülke içerisinde ırkçı olayların yaşanmasına,[23][24][25] ve bu olaylara tepki olarak KISA adında bir örgütün kurulmasına yol açtı.

Kuzey Kıbrıs'ın demografik karakteri 1974'teki Kıbrıs Harekatı ile ve özellikle son 10-15 yıl içerisinde değişti. Nisan 2006'daki KKTC sayımına göre 256,644 olan toplam nüfus içerisinde 132,635 kişi (%52) en az bir ebeveyni Kıbrıslı olup Kıbrıs'ta doğan Kıbrıslı Türk (120,007'sinin iki ebeveyni de Kıbrıslı). Ek olarak 43,062 KKTC vatandaşının (%17) en az bir ebeveyni Kıbrıslı olmayan Türk iken 2,334 KKTC vatandaşının (%1) ebeveynleri diğer ülkelerde doğmuş, 70,525 yaşayan (%27) Türk vatandaşlığı sahibi ve 8,088 kişi(%3) diğer ülkelerin vatandaşı. (genel olarak Birleşik Krallık, Bulgaristan ve İran).[7]

Sayım verilerine göre, tahminen 113,687 Kuzey Kıbrıs yaşayanı ya da nüfusun %44'ü Kıbrıslı Türk'ten daha çok Anadolu'dan gelen "Türkiyeli göçmenler" ya da "Türkiyeli yerleşiklerdir". Alternatif kaynaklara göre Kuzey Kıbrıs'ta 146,122 Anadolulu Türk yerleşik bulunmakta (2007 istatistikleri)[26][kaynak doğrulanamadı] ve 2006 KKTC sayımının aksine; Kuzey Kıbrıs'taki Kıbrıslı Türklere karşı çoğunluğu oluştururlar.[27]

Kuzey Kıbrıs içerisindeki Türkiyeli yerleşiklerin üçte biri KKTC vatandaşlığına sahiptir.[28][kaynak doğrulanamadı] Kıbrıs Cumhuriyeti; Kuzey Kıbrıs'ın Türk işgali altındaki bölge olmasından ötürü bu nüfusun 1977 Cenevre Sözleşmeleri'nin ihlal edilerek getirildiğini kabul etmektedir. Dolayısıyla bu nüfus "yasadışı yerleşik" olarak kabul edilir ve dolayısıyla Kıbrıs Cumhuriyeti İstatistik Servisi'nin yayınladığı toplam ada nüfusuna dahil edilmezler.[5]

Dışa göç

Remove ads

Millet Grupları

Daha fazla bilgi Etnik grup, % ...
Remove ads

Diller

Kıbrıs'ın Dilleri (2011)[29]
Dil
Yunanca (resmi dil)
 
%80.9
Diğer
 
%4.3
İngilizce
 
%4.1
Rumence
 
%2.9
Rusça
 
%2.5
Bulgarca
 
%2.2
Arapça
 
%1.2
Filipince
 
%1.1
Belirtilmemiş
 
%0.6
Türkçe (resmi dil)
 
%0.2

Yunanca ve Türkçe; Kıbrıs Anayasası'nın 3. maddesine göre Kıbrıs Cumhuriyeti'nin resmi dilleridir. Kuzey Kıbrıs'ta resmi dil Türkçedir (1983 Kuzey Kıbrıs Anayasası 2. madde). İngilizce ada genelinde konuşulur.

Remove ads

Din

Kıbrıs'taki Dinler (2012 )[29]
Religions percent
Ortodoks Hristiyan
 
%89.1
Roma Katolik
 
%2.9
Protestan/Anglikan
 
%2
İslam
 
%1.8
Diğer (Maroni, Ermeni Apostolik Kilisesi, Hinduizm)
 
%1.4
Bilinmiyor
 
%1.1
Budist
 
%1
Yok/Ateist
 
%0.6

Kıbrıs Rum toplumu Otosefal Rum Ortodoks Kıbrıs Kilisesi'ne, Kıbrıs Türk toplumu da Islam dinine mensuptur. Dini grup olarak Ermeniler, Maroniler ve Latinler (yaklaşık toplam 9,000 kişi) bulunmaktadır ve 1960 Anayasası'na göre Kıbrıs Rum toplumuna dahildir.[4]

Hükûmet kontrolündeki bölgede gerçekleştirilen 2001 sayımına göre[8] nüfusun %98.2'i Çeşitli Hristiyan inanışlarına mensuptur. %94.8'i Doğu Ortodoks, %0.9'u Ermeni ve Maroni, %1.5'u Roma Katolik (Latin), %1.0'i Anglikan; ve %0.6'sı Müslümandır. Kalan %1.3 başka dinlere inanıyor ya da dinini belirtmedi. Kıbrıs'ta aynı zamanda bir Yahudi toplumu bulunmaktadır ve Larnaka'da bir sinagogları mevcuttur.

Remove ads

Eğitim

Kıbrıs gelişmiş bir ilk ve orta eğitim sistemine sahiptir. Kıbrıslıların çoğunluğu yüksek öğrenimlerini Yunan, İngiliz veya Amerikan üniversitelerinde alır, aynı zamanda Britanya ve Avustralya'daki büyük göçmen topluluğuyla etkileşimde bulunurlar. Türk ve Rum toplumları pek çok özel ve devlet destekli üniversiteler geliştirmiştir.

Demografik İstatistikler

Özetle
Bakış açısı

Aksi belirtilmedikçe aşağıdaki veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır.[30]

Yaş yapısı ve boşanma oranı arasındaki veriler sadece Kıbrıs Cumhuriyeti'nin etkin kontrolündeki bölgeyi kapsar. 2007 için tahminler aksi belirtilmedikçe Statistical Abstract 2007'den (pp. 63–88)[5] alınmıştır.

Yaş yapısı

Thumb
Age structure of the population of Cyprus
0–14 yaş: %17.47 veya 137,900 ( 70,700 erkek/67,200 kadın)
15–64 yaş: %70.07 veya 553,100 ( 274,300 erkek/278,800 kadın)
65 yaş ve üzeri: %12.46 veya 98,300 ( 44,600 erkek/53,700 kadın)

Nüfus büyüme hızı

%1.4[31]

Net göçmenlik oranı

Toplam göçmenler(iç): 19,143
Toplam göçmenler(dış): 11,753
Net göçmenler: +7,390
Net göçmenlik oranı: 9.4 göçmen/1,000 kişi

Cinsiyet oranı

Doğumda: 1.086 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın
15–64 yaş: 0.98 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.83 erkek/kadın
Toplam nüfus: 0.99 erkek/kadın

Evlilik oranı

2006 tahminleri

Evlilik sayısı:

Kıbrıs'ta ikamet edenlerin evlilikleri: 5,252
Toplam evlilikler (turistler dahil): 12,617

Evlilik oranları:

Kıbrıs'ta ikamet edenler: 6.8/1,000 kişi
Toplam evlilikler (turistler dahil): 16.4/1,000 kişi

Ortalama evlilik yaşı:

Damat 33.7
Gelin 30.5

Boşanma oranı

Toplam boşanmalar: 2,000
Boşanma oranı: 2.27/1,000 nüfus

Uyruk

İsim: Kıbrıslı(lar)
Sıfat: Kıbrıslı

HIV/AIDS

Yetişkin yaygınlık oranı: 0.1% (2003 tahmini)
HIV/AIDS ile yaşayanlar: 1,000'den az (1999 tahmini); 1986-2006 arası 518 vaka rapor edildi (%58 Kıbrıslı, %42 yabancı/ziyaretçi);[32]
Ölümler: 1986-2006 arası 85 rapor.[32]

Kaynakçaa

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads