En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Sophene
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Sophene (Ermenice: Ծոփք, Tsopk veya Sopk; Grekçe: Σωφηνή, Sōphēnē; Urartuca: Tsupa), Antik Çağ'da Ermenistan Krallığı'nın ve Roma İmparatorluğu'nun bir eyaletiydi. Tarihi Ermenistan'ın güneybatısinda yer alıyordu. Bölge, günümüzde Türkiye'nin güneydoğusundaki büyük oranda Elazığ ve Diyarbakır'ın tamamını kapsayan alanda yer almaktadır. Strabon'a göre Sophene'nin başkenti Karkathiokerta'ydı.
Remove ads
Tarihi
Özetle
Bakış açısı
Sophene adını alacak bölge, MÖ 8. ve 7. yüzyıllarda Urartu Krallığı'nın bir parçasıydı. MÖ 8. yüzyılın başlarında bölgeyi kendi krallığıyla birleştiren Urartu Kralı I. Argişti, bölge sakinlerinin çoğunu yeni inşa ettiği Erebuni şehrine (günümüzdeki Ermenistan başkenti Erivan) yerleştirdi.
MÖ 600 civarında Sophene, yeni kurulan bir Antik Ermeni hanedanı olan Orontid Krallığı'nın bir parçası oldu. Bu hanedan, önce Med İmparatorluğu, daha sonra Ahameniş İmparatorluğu döneminde Pers satrapları olarak görev yaptı.
Büyük İskender'in MÖ 330'lardaki seferleri ve ardından Ahameniş İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından Sophene, Ermenistan Krallığı'nın bir parçası olarak kaldı.
MÖ 3. yüzyılın başlarında, Ermeni krallığını zayıflatmaya çalışan Seleukos İmparatorluğu'nun kışkırtmasıyla Sophene, Büyük Ermenistan'dan ayrılarak Sophene Krallığı'nı kurdu. Krallık, Orontidler Ermeni kraliyet hanedanının bir kolu tarafından yönetiliyordu. Sophene daha sonra Sophene-Kommagene krallığından da ayrılarak bağımsız bir krallık kurdu. Kommagene o dönemde Sophene'nin bir parçasıydı.
MÖ 200 civarında, Ermenistan'ı nihayet boyunduruk altına alma girişiminde bulunan Seleukos kralı III. Antiochus, hem Büyük Ermenistan'ı hem de Sophene'yi fethederek Ermeni generaller I. Artaxias (Artaşes) ve Zariadres'i (Zareh) krallığının valileri-strategoi olarak atadı. Antiochus'un MÖ 190'da Magnesia Muharebesi'nde Romalılar tarafından yenilgiye uğratılmasının ardından, hem Zariadres hem de Artaxias kendilerini bağımsız kral ilan ettiler. Zariadres ve soyundan gelenler, MÖ 80'lerde Büyük Tigranes tarafından Büyük Ermenistan ile yeniden birleştirilene kadar Sophene Krallığı'nı yönettiler. Orontid Hanedanlığı'nın kolları, Sophene'nin Büyük Ermenistan tarafından ilhak edilmesinin ardından da bazı bölgelerini yönetmeye devam ettiler.[1]
Cyril Toumanoff, Sophene'yi Ermenistan Krallığı'nın dört bdeshkh'ından birinin alanı olarak tanımlıyor. Bdeshkh'lar, Ermenistan Krallığı'nın sınırlarını savunmaktan sorumlu yüksek rütbeli soylulardı.
Sophene, Roma tarafından Büyük Ermenistan'dan birkaç kez koparıldı. Gnaeus Pompeius Magnus, babası Büyük Tigranes'i yendikten sonra MÖ 66'da Sophene'yi Genç Tigranes'e verdi ve ardından Kapadokya Kralı I. Ariobarzanes'e devretti.[2] MÖ 54 civarında Romalılar, Emesa'lı Sophene Kralı olarak Sophene'yi yönetti.[3] Bundan sonra Sophene Ermeni kontrolüne geri döndü, ancak 298'de kesin olarak tekrar Roma kontrolü altına girdi. Sophene sonunda Roma İmparatorluğu'nun bir eyaleti oldu. Başkenti Amida'ydı (modern Diyarbakır). 530'da Sophene, Dördüncü Ermenistan eyaletine dahil edildi.[4]
Remove ads
Sophene'nin kantonları
_5.jpg)
Remove ads
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads