En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
İspanyollar
İspanya'nın herhangi bir yerinde yerli olan veya İspanyol vatandaşlığına sahip kişiler Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
İspanyollar (İspanyolca: Españoles), Güneybatı Avrupa'nın İber Yarımadası'nda yer almakta olan İspanya'nın yerli halkına verilen isimdir. Bunun yanı sıra, en büyük kısmı Latin Amerika'da olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde İspanyol kolonizasyoncuları soyundan gelen önemli sayıda İspanyol yaşamaktadır.
La Mezquita (mescit) Olarak bilinen bu cami günümüzde katedral olarak kullanılmaktadır
Resmi dili İspanyolca olan ülkeler
Resmi dili İspanyolca olmayan bölgeler
Emevîlerin İspanya'ya miras bıraktığı eserlerden
İspanya'nın resmî dili olan İspanyolca (Kastilyaca olarak da bilinir), İspanya'nın kuzeyindeki Kastilya bölgesinin Orta Çağ lehçesine dayanarak oluşturulmuş standart bir dildir. Ayrıca yoğun olarak konuşulan bölgesel diller de vardır. Baskça, Aranca, Katalanca ve Galiçyaca gibi dillerin haricinde Latin dilleri de konuşulmaktadır.
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
İspanya'da yaşayan ilk modern insanların 35.000-40.000 yıl önce İber Yarımadası'na gelen Neolitik insanlar olduğu düşünülmektedir. Daha yakın tarihte ise MÖ 3000-4000'lerde İberyalılar ilk olarak Akdeniz kıyılarına yerleşmişlerdir. Demir Çağı sırasında Keltler İspanya'ya gelmişlerdir. İberyalılar ile kültürel bağları olan kuzey İspanya yerleşiği bazı kabileler Seltibaryanlar (İngilizce: Celtiberians, İspanyolca: celtíberos) olarak adlandırılmıştır. Bunlara ek olarak Tatarlar olarak adlandırılan bir kabilenin de İspanya'nın güneybatısına yerleşmiş ve medeniyet kurmuş Fenikeliler olduğu düşünülmektedir. Denizci Fenikeliler, Yunanlar ve Kartacalılar Akdeniz kıyılarında yüzyıllarca ticari koloniler kurmuşlardır. Kartacalılar ile Romalılar arasında geçen İkinci Pön Savaşı bugünkü İspanya ve Portekiz sınırlarında geçmiştir.[5]
MÖ IV. yüzyılda Fenikeliler, sonra Grekler, ardından da Romalıların istilasına uğrayan yerli halk arasında Hristiyanlık ve Latincenin yayılması, Roma hakimiyeti döneminde gerçekleşmiştir. M.S. IV. yüzyıl sonlarında Roma İmparatorluğu'nun merkezî otoritesinin zayıflamasıyla İspanya bu kez Sueviler, Vandallar, Alanlar ve Vizigotlar gibi barbar Germen kavimlerinin istilasına uğramıştır. Bunlar içinde Vizigotlar, geldiklerinde 200 bin nüfusa sahip oldukları halde 468 yılında ülkenin büyük bölümünü ele geçirerek Tuleytula merkez olmak üzere bir devlet kurmuşlardır.[6]
İber Yarımadası'nda Vizigotların yönetiminde çatışmalar yaşanıyorken Endülüs Emevîleri “Tarîf b. Mâlik” komutasında 711 yılında bölgeyi fethetmişlerdir.[7][8] Yönetimdeki başarı bölge halkının 11. yüzyıla kadar Müslüman kültürüne yakın olmasını sağlamıştır. 10. yüzyıla kadar halkın büyük bir kısmı Müslüman ve Hristiyan iken küçük bir azınlık ise Yahudiliği benimsemiştir.
15. yüzyıldan itibaren İspanya, Roman topluluklarına ev sahipliği yapmıştır. Genel olarak "Çingene" (İngilizce: gypsies İspanyolca: gitanos) olarak adlandırılan bu eski ve göçebe topluluk Batı Asya, Kuzey Afrika ve Avrupa'dan göç etmişlerdir.
16. yüzyılda, yeni kıtanın keşfinden sonra yaklaşık 240,000 kişilik İspanyol askeri, Amerikan limanlarına girmiştir. Sonraki yüzyılda bu sayıya 450.000 nüfus daha eklenmiştir. Meksika ve Peru İspanyolların 16. yüzyıldaki ilk sömürgeleri olmuştur. 18. ve 19. yüzyılda yaklaşık 3,5 milyon İspanyol, Amerika kıtasına, Arjantin, Uruguay, Meksika, Brezilya, Şili, Venezuela ve Küba'ya göç etmiştir.[9] Ayrıca Venezuela, Fas ve Cezayir'e yüksek oranlarda göçler olmuştur.[10]
| İspanyol Kökenli İnsanların Dünya Üzerinde Dağılımı [11][12][13][14][15] | |
|---|---|
| İspanya | 40 milyon |
| Arjantin | 25 milyon |
| Brezilya | 15 milyon |
| Meksika | 15 milyon (%75) |
| Kolombiya | 8,4 milyon |
| Küba | 7 milyon |
| Venezuela | 5,6 milyon |
| Şili | 5,5 milyon |
| Peru | 4,2 milyon |
| Kosta Rika | 3,2 milyon |
| Porto Riko | 3,2 milyon |
| ABD | 2,4 milyon |
| Uruguay | 1,8 milyon |
| Fransa | 1,5 milyon |
| Dominik Cumhuriyeti | 1,5 milyon |
| Bolivya | 1,3 milyon |
| Ekvador | 0,9 milyon |
| Nikaragua | 0,9 milyon |
Remove ads
Modern Göçler
İspanya'nın nüfusu son yüzyıldaki göçlerle daha da renklenmiştir. 2000'den 2010'a dünyanın en yüksek kişi başına göç oranına ve ABD'den sonra dünyadaki ikinci en yüksek mutlak net göç oranına sahip ülke İspanya'dır. Nüfusun yaklaşık %10'unun göçmenler oluşturmaktadır.[16] Özellikle Avrupa, Latin Amerika, Çin, Filipinler, Kuzey Afrika ve Batı Afrika'dan göç alan ülkenin resmî araştırma örgütü INE'ye göre ise alınan göçlerin, göç eden nüfustan düşük olması sebebiyle son mevcudiyetiyle 46 milyon 152 bin 925 olan İspanya'daki nüfusun 2021 tarihinde 45 milyon 585 bin 574'e ineceği belirtilmiştir.[17]
Remove ads
Ayrıca bakınız
|
|
|
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads