Иркутск

Иркутск (рус. Иркутск, бүр. Эрхүү) — Көнчыгыш Себернең иң эре икътисади һәм мәдәни үзәкләрнең берсе, Иркутск өлкәсе административ үзәге. Шәһәр Ангара елгасының ике ярларында урнаша.

Иркутск
рус. Иркутск
Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1661
Нигезләүче	Похабов, Яков Иванович[d]
Дәүләт	Россия[1]
Нәрсәнең башкаласы	Иркутский район[d][1] һәм Городской округ «город Иркутск»[d][1]
Административ-территориаль берәмлек	Городской округ «город Иркутск»[d][1]
Сәгать поясы	IRKT[d] һәм UTC+08:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Ангара, Өркет[d], Ушаковка[d] һәм Өркет сусаклагычы[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Дмитри Бердников[d][2]
Халык саны	605 708 (1 гыйнвар 2025)[3]
Административ бүленеше	Правобережный округ[d], Октябрьский округ[d], Свердловский округ[d] һәм Ленинский округ[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	440 метр
Кардәш шәһәр	Пфорцһайм, Шеньяң, Улан-Батор, Канадзава[4], Юҗин, Нови-Сад, Эвьян-ле-Бен, Стрёмсунд[d], Порденоне, Гренобль, Дижон, Акмәсҗит[5], Красноярск, Каңның һәм Белосток
Нәрсә белән чиктәш	Иркутский район[d] һәм Ангарский городской округ[d]
Бүләкләр
Мәйдан	277 км²
Почта индексы	664000–664999
Рәсми веб-сайт	admirk.ru​(рус.)
Феноменның икътисады	экономика Иркутска[d]
Җирле телефон коды	3952
Шәрәфле ватандашлар төркеме	[d]
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Иркутск Викиҗыентыкта

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Иркутск (мәгънәләр) битенә күчегез.

Халык саны — 587 225 кеше.^[6]

2020 елның 2 июленнән — «Хезмәт даны шәһәре»^[7].

География

Шәһәр Иркутск елгасының Иркут елгасына (Ангара кушылдыгы) кушылу урыны янында, Иркутск-Черемхау тигезлегендә, Красноярскидан 1060 километр көньяк-көнчыгыштарак урнаша. М53 «Байкал» (Новосибирск — (Тум —) Кемерово — Красноярск — Иркутск) автоюлының соңгы пункты.

Климат

Иркутск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	2,3	10,2	20,0	29,2	34,5	35,6	37,2	34,1	29,0	25,6	14,1	4,6	37,2
Уртача максимум, °C	−12,9	−7,9	0,3	9,4	18,0	22,7	24,8	22,1	15,7	7,7	−2,8	−10,6	7,2
Уртача температура, °C	−17,9	−14,6	−6,5	2,5	10,2	15,4	18,2	15,8	9,1	1,7	−7,7	−15,4	0,9
Уртача минимум, °C	−22	−19,8	−12,3	−2,9	3,4	9,2	12,9	10,8	4,2	−2,7	−11,8	−19,3	−4,2
Абсолют минимум, °C	−49,7	−44,7	−37,3	−31,8	−14,3	−6	0,4	−2,7	−11,9	−30,5	−40,4	−46,3	−49,7
Явым-төшем нормасы, мм	14	7	12	18	35	75	113	93	51	22	20	17	477

Тарих

Халык

1840[8]	1856[9]	1897[10]	1926[9]	1931[9]	1939[9]	1959[11]	1970[12]	1979[13]	1989[14]	2002[15]	2010[16]
14 175	~24 100	51 473	~102 700	~113 200	~250 200	365 893	450 941	549 787	626 135	593 604	587 225

Милли состав (2010): руслар — 96,7%, бүрәтләр — 1,8%, украиннар — 1,6%, татарлар — 1,0%.^[17]

Татар матбугаты

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

• Каһарман башкорт

Икътисад

Танылган шәхесләр

• Рамил Минханов (1961), Татарстан Республикасының халык артисты (2012).
• Рудольф Нуриев — күренекле татар балетмейстеры, балет артисты.
• Хәерниса Сафина – язучы («Гөлчирә" повесть авторы), педагог

Галерея

• 
  Иркутск өлкәсе администрациясе
• 
• 
• 
  Иркутск кирмәне (XVIII гасырның ахырында сүтелә)
• 
  Вокзал