Рәҗәп Таййип Әрдоган

Рәҗәп Таййип Әрдоган (26 февраль, 1954 ел, Истанбул) — Төркиянең премьер-министры (2003 елның 14 марты - 2014 елның 28 августы), Төркиянең президенты (2014 елның 28 августыннан). AK Партиянең җитәкчесе.

төр. Recep Tayyip Erdoğan
Ватандашлык	Төркия
Исем	ꠞꠤꠍꠦꠚ ꠔꠣꠄꠚ ꠄꠞꠖꠥꠉꠣꠘ
Туу датасы	26 февраль 1954(1954-02-26)[1][2][3] (71 яшь)
Туу урыны	Истанбул, Төркия
Ире яки хатыны	Эмине Эрдоган[d]
Балалар	Сюмеййе Эрдоган[d], Билал Эрдоган[d], Ахмет Эрдоган[d] һәм Эсра Эрдоган[d]
Туган тел	төрек теле
Һөнәр төре	дәүләт эшлеклесе, сәясәтче, икътисадчы
Эшчәнлек өлкәсе	сәясәт
Башкарган вазыйфа	Төркия президенты[d], Төркия премьер-министры[d], Төркия Бөек милли мәҗлесе әгъзасы[d] һәм Истанбул мэры[d]
Әлма-матер	Мәрмәрә университеты[d] һәм Имам-хатыйплар лицее[d]
Сәяси фирка әгъзасы	Милли коткару фиркасе[d], Рәфаһ фиркасе[d], Фазыйләт фиркасе[d] һәм Гаделлек һәм тәрәкъкыять фиркасе
Намзәт булган сайлаулар	2014 Төркия президенты сайлаулары[d], 2018 Төркия президенты сайлаулары һәм Төркиядә президент сайлаулары (2023)
Спорт такымы әгъзасы	Касымпаша[d]
Катнашучы	Ежегодная встреча Всемирного экономического форума 2004[d][4]
Бүләкләр	Каддафи ис. кеше хокуклары өлкәсендәге халыкара бүләге[d] Штайгер бүләге[d] Исламга хезмәт итү өчен Фәйсал патшасы исемендәге халыкара премия[d] (2010) Алтын пластина бүләге[d] (13 июнь 2004) Шанхай халыкара мөнәсәбәтләр университетының мактаулы докторы[d] (2012) [5] МГИМО Мәскәү дәүләт халыкара мөнәсәбәтләр институтының мактаулы докторы[d] [6] Мәрмәрә университетының мактаулы докторы[d] Шнобель премиясе[d] (сентябрь 2020) Орден «За вклад в развитие сотрудничества»[d] орден Гази Амануллы-хана[d] [7]
Телгә алынган хезмәтләр	Правитель[d]
Биеклек / буй	1,85 метр[8]
Рәсми веб-сайт	tccb.gov.tr​(төр.)
Һәштәге	Erdoğan һәм Erdogan
Социаль медиаларда күзәтүчеләре	19 801 011 һәм 492 000 ± 999[9]
Commons Creator бите	Recep Tayyip Erdoğan
Рәҗәп Таййип Әрдоган Викиҗыентыкта

Биография

Тууы

Ата-анасы чыгышлары буенча Төркиянең Ризә төбәгендәге Гүнәйсу районыннан. 1954 елның 26 февралендә Истанбулда дөньяга килә. 2004 елның 11 августында Грузиягә сәфәре вакытында ата-анасының Батумнан күченгән грузин гаиләсе булганлыгын әйтә.

Белеме

1973 елда Истанбул имам хатыйблар лицеен тәмамлый. Ул елларда имам хатыйб лицейларын тәмамлаучыларга югары белем алыр өчен имтиханнарга керү рөхсәте булмау сәбәпле ул шулай ук Әюп лицеенда да имтиханнар тапшыра һәм аны бетергән булып та санала.

1981 елда Мармара университетының икътисад һәм сәүдә белеме факультетын тәмамлый.

Сәяси эшчәнлеге

1984 елда Әрдоган Истанбулның Бәйоглу районындагы Иминлек фиркасе бүлегенең рәисе, 1985 елда - партиянең Истанбул бүлегенең рәисе була.

1994 елда Истанбул мэры буларак сайлана.

2001 елның июль аенда Әрдоган Бинали Йылдырым белән бергә^[10] Гаделлек һәм алгарыш партиясен кора.

2003-2014 елларда Төркия премьер-министры вазифасын үти.

2014 елның 28 августыннан 51.79% тавыш белән Рәҗәп Таййип Әрдоган гражданнарның туры сайлавы аша Төркия президенты вазифасына сайланды.

2017 елның 16 апрелендә узган референдумда «Сез илнең президент идарәсенә күчүен телисезме ?» дигән сорауга сайлаучыларның 51,41 проценты уңай җавап бирде. Референдум нәтиҗәләре буенча, илдә хакимиятнең күп өлеше президентка күчә.

2017 елның 21 маенда Гаделлек һәм тәрәккыят (алгарыш, үсеш) фиркасенең чираттан тыш узган корылтаенда фирка рәисе итеп сайланды. Эрдоган бердәнбер намзәт булып, 1470 делегатның 1414е аның өчен тавыш бирде. Эрдоганга кадәр премьер-министр Бинали Йылдырым фирка рәисе иде^[11].

2018 елның 24 июнендә вакытыннан алда узган президент сайлауларында сайлаучыларның 52.59% тавышын җыеп, янәдән Төркия Төркиянең президенты булып сайлана. Бер үк вакытта дәүләт башлыгы да, хөкүмәт башлыгы да булып тора.^[12]

2018 елның 9 июлендә яңадан президент вазифасына керешә. Президент буларак, югары вазифалы затларны билгели, парламентны тарата ала һәм гадәттән тыш хәл кертү турында игълан итә алачак^[13].

Рәҗәп Таййип Әрдоган - Мәскәү дәүләт халыкара мөнәсәбәтләр институтының Шәрәфле Докторы (2011) ^[14]

Русия һәм Төркия сөйләшүләре, 2014 елның 1 декабре.	Рәҗәп Таййип Әрдоган һәм Владимир Путин, 2014 елның 1 декабре.