2018 ел

2018 (ике мең унсигезенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча дүшәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 2018 елы, III меңьеллыкның 18 елы, XXI гасырның 18 елы, XXI гасырның 2 унъеллыгының 8 елы, 2010 елларның 9 елы. 2018 елдан бирле 7 ел үтте.

Еллар
2014 · 2015 · 2016 · 2017 — 2018 — 2019 · 2020 · 2021 · 2022
Унъеллык
1990-еллар · 2000-еллар — 2010-еллар — 2020-еллар · 2030-еллар
Гасырлар
XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр

3 меңьеллык

XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр — XXIII гасыр

1990-еллар 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000-еллар 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010-еллар 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020-еллар 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030-еллар 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040-еллар 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050-еллар 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060-еллар 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070-еллар 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080-еллар 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090-еллар 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100-еллар 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109

Хронологик таблица

2018 ел башка тәкъвимнәрдә

Милади тәкъвим	2018 MMXVIII
Юлиан тәкъвим	2017—2018 (14 гыйнвардан)
Юлиан тәкъвим византия эрасы белән	7526—7527 (14 сентябрьдән)
Римны нигезләгәннән башлап	2770—2771 (4 майдан)
Яһүдләр тәкъвиме	5778—5779 ה'תשע"ח — ה'תשע"ט
Һиҗри тәкъвим	1439—1440 (12 сентябрьдан)
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме	4510—4511 (11 августтан)
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме	1467 ԹՎ ՌՆԿԷ
Кытай тәкъвиме	4714—4715 (16 февральдан) 丁酉 — 戊戌 кызыл әтәч — сары эт
Хәбәш тәкъвим	2010 — 2011
Борынгы һинд тәкъвиме
- Викрам-самват	2074—2075
- Шака самват	1940—1941
Шәмси тәкъвим	1396—1397
Буддачылык тәкъвиме	2561
Япон ел исәбе	30 ел Хэйсэй

Россиядә ирекле ярдәмче (волонтер) елы^[1].

Беларусиядә Кече Ватан елы^[2].

Вакыйгалар

Чыңгыз Айтматов

• XXIII Кышкы Олимпия уеннары.
• Футбол буенча дөнья чемпионаты 2018 узачак.
• ТҮРКСОЙ 2018 елны «Чыңгыз Айтматов елы» итеп игълан итте.

Гыйнвар

• 1 гыйнвар
  • Швейцария Президенты вазифасына Ален Берсе керде^[3].
  • Россия Ауразия Икътисади Берлегендә рәислек итә башлый^[4].
  • Болгария Евросоюзда рәислек итә башлый^[5].
  • Казакъстанда хатын-кызлар өчен пенсия яшен арттыру башлана^[6].
• 2 гыйнвар — Молдавия Конституция суды Министрлар кандидатураларын һәм вице-премьерларны раслау турындагы указга кул куйган вакытта Президент Игорь Додонның вәкаләтләрен вакытлыча туктатып тору турында Карар кабул итте^[7][8].
• 5 гыйнвар — Молдавия Конституция суды Россия массакүләм мәгълүмат чаралары трансляциясен тыю турындагы канунга кул куйган вакытта Президент Игорь Додонның вәкаләтләрен вакытлыча туктатып тору турында Карар кабул итте^[9].
• 8 гыйнвар — Барбадосның генерал-губернаторы Сандра Мэйсон вазифасына керде^[10].
• 9 — 13 гыйнвар — Чэндэдә (КХР) хатын-кызлар арасында туплы хоккей буенча дөнья чемпионаты. Җиңүне Швеция җыелма командасы яулады^[11].
• 2 гыйнвар — Сент-Люсиянең генерал-губернаторы Невилл Сенак вазифасына керде^[12].
• 12 — 13 гыйнвар — Чехиядә Президент сайлауларының беренче туры. Икенче турга Милош Земан һәм Иржи Драгош чыкты^[13].
• 16 гыйнвар — Косово сербларының лидерларыннан берсе, «Азатлык, демократия, дөреслек» хәрәкәте башлыгы Оливер Иванович Косовск-Митровица (Төньяк Косово) шәһәрендә үтерелә^[14].
• 22 гыйнвар — вазифасына Либерия президенты Җорҗ Веа керә^[15].
• 26 — 28 гыйнвар — Чехиядә Президент сайлауларының икенче туры. Җиңүне Милош Земан яулады^[16].
• 28 гыйнвар
  • Финляндиядә президент сайлаулары^[17].
  • оппозицияче Алексей Навальный җинаять җаваплылыгына тартылмау сәбәпле, президент сайлауларында кандидат итеп теркәлүгә җибәрмәү сәбәбе буенча Бөтенроссия «сайлаучылар эш ташлавы» узды ^[18].
• 28 гыйнвар — 4 гыйнвар — Хабарау шәһәрендә (Россия) һәм Харбин шәһәрендә (Кытай) туплы хоккей буенча дөнья чемпионаты^[19].

Февраль

• 1 февраль
  • Кувейт, Катар һәм Гарәп Әмирлекләре артыннан Иордания Төньяк Корея белән дипломатик мөнәсәбәтләрен өзә^[20].
  • Россия Федераль куркынычсызлык хезмәте Нижгарда президент сайлаулары көнендә теракт әзерләгән «Ислам дәүләте» террорчысын бетергән^[21].
• 2 февраль — АКШ яңа атом-төш доктринасын Салкын сугыш чорыннан тәкъдим итте, анда атом-төш куркынычы булган төп Илләр билгеләп үтелде: Россия, Кытай, Иран һәм Төньяк Корея^[22].
• 3 февраль — Сүрия провинциясе Идлиб алмаш зенит-ракета комплексыннан Су-25 очкычы (очучы Роман Филипов) Россия террорчылары тарафыннан бәреп төшерелә^[23].
• 6 февраль — Falcon Heavy авыр сыйныфлы Америка ракетасының беренче тест очышы булды^[24].
• 9 — 25 февраль — 2018 елгы Кышкы Олимпия уеннары (Корея Республикасы)^[25].
• 9 — Ан-148 Мәскәү янында һәлакәте
• 23 февраль — Алинә Заһитова тимераякта хатын-кызлар арасында ялгыз фигуралы шуу буенча Олимпия чемпионы исемен яулый.

Март

• 4 март — Бөекбританиянең Солсбери каласында элекке Россия шымчысы Сергей Скрипальне һәм кызын «новичек» белән агулыйлар.
• 18 март — Россиядә Владимир Путинны 4нче срокка сайлау көне
• 25 март — Кемерово шәһәрендә «Кышкы чия» сәүдә үзәгендә 60 кеше, шул исәптә 41 бала янып үләләр.

Июнь

• 15 июнь — Казанда, Саранскида Футбол буенча дөнья чемпионаты 2018 беренче уеннары уза.
• 15 июнь — Ураза бәйрәме.

Июль

• Зонд Һаябуса-2 астероидтан грунт үрнәкләрен алу өчен 1999 JU3 астероиды белән якыная.
• 13 июль — Австралиядә һәм Антарктидада өлешчә кояш тотылу күзәтелде^[26].
• 16 июль — Финляндиянең башкаласы Һельсинкидә Россия президенты Владимир Путин һәм АКШ президенты Дональд Трамп арасында беренче тулы форматлы очрашу узды^[27][28].
• 25 — 27 июль — Йоһаннесбургта (Көньяк Африка Җөмһүрияте) BRICS-ның X-нчы саммиты узды.
• 30 июль — Үзәк Африка республикасында берьюлы өч россияле журналист үтерелде (Орхан Джемаль, К. Радченко һәм А. Расторгуев). Алар Россиянең "Вагнер" хосусый хәрби ширкәте эшчәнлеге турында документаль фильм төшерү өчен килгәннәр.
• 31 июль — Кояш өйрәнү өчен билгеләнгән Solar Probe Plus космик аппаратына старт бирү планлаштырыла^[29].

Август

• 3 август — Россия Президенты Владимир Путин 2019 елның 1 гыйнварыннан башлап ӨКС-ны 18 %-тан 20 %-ка кадәр арттыру турында канунга кул куйды^[30].
• 11 август — өлешчә кояш тотылу көне.
• 12 август — NASA кояшның тышкы таҗын һәм кояш җилен өйрәнү өчен «Паркер» кояшлы зондын җибәргән.
• 14 август — Генуя шәһәрендә (Италия) Понте-Моранди күпере җимерелде.
• 21 август — Корбан бәйрәме.
• «Казан» милли-мәдәни үзәге урамга куып чыгарлыган.

Сентябрь

• 2—8 сентябрь — Бөтендөнья күчмәләр уеннары.
• 5 сентябрь — инглиз полициясе Скрипальләргә һөҗүм итүчеләрнең исемнәрен игълан иткән.
• 9 сентябрь
  • Россиядә гомуми сайлау көне^[31].
  • Швециядә парламент сайлаулары.
• 23 сентябрь — 6 октябрь — Бөтендөнья шахмат олимпиадасы (Батум, (Гөрҗистан).^[32].
• 29 сентябрь — Баймак районы, Темәс авылында җирле халык белән килмешәк чеченнар арасында канлы бәрелеш.
• 30 сентябрь — Македониядә Республика исемен үзгәртү турында референдум, сайлаучылар килмәү сәбәпле, узмаган дип танылган.

Октябрь

• 3 октябрь
  • Аркадий Дворкович Халыкара шахмат федерациясе (ФИДЕ) президенты итеп сайланды.
  • Россия президенты Владимир Путин пенсия яшен ир-атлар өчен — 65 яшькә, хатын-кызлар өчен — 60 яшькә кадәр күтәрде.^[33][34].
• 7 октябрь — Бразилиядә гомуми сайлаулар; сайлауларның икенче турына Бразилия президентларына кандидатлар Жаир Болсонау һәм Фернанду Аддад чыкты.
• 12 октябрь — вазифасыннан киткән Рөстәм Хәмитов урынына Башкортстан президенты вазифасын вакытлыча башкаручы итеп Радий Хәбиров тәгаенләнгән.
• 17 октябрь — Киреч политехник көллиятендә массакүләм үтереш; 21 кеше (үтерүчене дә кертеп) үтерелгән, 50-дән артык яраланган.

Ноябрь

• 12 ноябрь — Шаян-ТВ телеканалы тапшыруларын башлады.
• 20 ноябрь — Мәүлид бәйрәме.
• 25 ноябрь — Керич бугазында инцидент, Россия хәрби кораблары Украинаның сәүдә корабларын үткәрми, хәрби катерларга һөҗүм итә, диңгезчеләрне әсирлеккә ала.

Декабрь

• 1 декабрь — Казанда Радик Юлъякшин концерты 9 мең тамашачы җыйды.
• 27 декабрь — Татар энциклопедиясенең интернет сайты дөнья күрде .^[35]

Вафатлар

Төп мәкалә: 2018 елда вафатлар исемлеге

Гыйнвар

• 1 гыйнвар — Сәгыйть Садри (100), Австралия татар җәмгыятенә нигез салучы. 2018 елның 4 гыйнвар көнендә архивланган.
• 12 гыйнвар — Асия Галиева (89), Татарстанның халык әртисе.
• 14 гыйнвар — Владимир Быков (68), хоккей тренеры.
• 19 гыйнвар — Павел Казанков, җиңел атлетикачы.

Февраль

• 10 февраль — Равил Сәйфетдинов, ТР атказанган укытучысы.
• 11 февраль — Мөхәммәт Миначев(79), татар милли хәрәкәте эшлеклесе (Мәскәү).

Март

• 18 март — Георгий Мосолов, СССР Каһарманы.
• 19 март — Сәгыйдә Мөхәммәтдинова, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 20 март — Дилбәр Габдерхманова, Үзбәкстан дирижеры.
• 20 март — Виктор Ерин, РФ эчке эшләр министры.
• 28 март — Олег Анофриев, РФ кино һәм театр актеры, РФ халык артисты.

Апрель

• 5 апрель — Каюм Ихин, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 5 апрель — Исао Такахата, режиссер, сценарист һәм продюсер.
• 8 апрель — Айдар Хисаметдинов, балет биючесе.
• 14 апрель — Фәния Чанышева, татар шагыйрәсе һәм прозаигы.
• 21 апрель — Нина Дорошина, РФ кино һәм театр актрисасы.
• 23 апрель — Җәвит Акчурин, фотохәбәрче, КФУ доценты.
• 23 апрель — Виктор Абалакин, астроном.
• 25 апрель — Әзһәр Мөхәммәдиев (85), тарихчы галим, КФУ профессоры.
• 25 апрель — Шөһрәт Габбасов, үзбәк кино режиссеры.
• 26 апрель — Тайфур Сәгыйтов, язучы.

Май

• 2 май — Тимур Акулов, ТР президенты киңәшчесе, РФ Дәүләт думасы депутаты.
• 4 май — Ринат Баттал, язучы.
• 8 май — Сания Заһирова, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1966).
• 13 май — Марго Киддер, Канада-АКШ кино актрисасы.
• 21 май — Нурхәтим Бикколов, рәссам.

Июнь

• 6 июнь — Кира Моратова, совет һәм украин кино режиссеры.
• 11 июнь — Наил Алан, татар журналисты.
• 12 июнь — Рәис Баһаветдинов, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 14 июнь — Станислав Говорухин, режиссер.
• 14 июнь — Евгений Никольский, РФА академигы.
• 15 июнь — Мәсгуть Миңнекәев, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 18 июнь — Илдус Әмирхан (77), татар мәгърифәтчесе.

Июль

• 10 июль — Николай Дементей, БССР югары шурасы президиумы рәисе.
• 12 июль — Зоя Коршунова, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 27 июль — Гафур Каюмов, драматург, режиссер.
• 29 июль — Аркадий Алексеев, океанолог.
• 31 июль — Флёра Тарханова, шагыйрә, тәрҗемәче, журналист.

Август

• 18 август — Кофи Аннан, БМО Генераль сәркатибе (1997—2007).
• 31 август — Александр Захарченко, Донецк Халык Җөмһүрияте Башлыгы.
• 31 август — Сабир Шәрипов, башкорт язучысы.

Сентябрь

• 3 сентябрь — Тәүзыйха Зарипова, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 13 сентябрь — Рим Һидиятуллин (78), шагыйрь, журналист, БР атказанган мәдәният хезмәткәре.
• 18 сентябрь — Фәһимә Хисамова, профессор, тел галиме.
• 18 сентябрь — Лилия Нәҗметдинова, спортчы, тренер (нәфис гимнастика)

Октябрь

• 4 октябрь — Мәхмүт Рәфыйков, кино операторы.
• 11 октябрь — Рифгать Әхмәтҗанов (85), тел белгече.
• 13 октябрь — Тәслимә Фәйзуллина, Тинчурин театры артисты, ТР халык артисты.
• 15 октябрь — Пол Аллен, Америка эшкуары, Microsoft корпорациясен гамәлгә куючыларның берсе.
• 15 октябрь — Өлфәт Мәганов, Татарстан АССРның атказанган нефтьчесе.
• 16 октябрь — Исмәгыйль Әхмәт, КХҖ дәүләт эшлеклесе.
• 26 октябрь — Николай Караченцов, театрның һәм киноның Совет һәм Россия актеры; РСФСР-ның халык артисты (1989).
• 27 октябрь — Шәфәгать Салихов (60), музыкант.

Ноябрь

• 5 ноябрь — Касыйм Тәхау (93), татар язучысы, фронтовик, журналист.
• 8 ноябрь — Әгъдәс Борһанов (98), тарих фәннәре докторы, профессор.
• 8 ноябрь — Әсхәл Әхмәт-Хуҗа, шагыйрь, тәрҗемәче.
• 15 ноябрь — Рауза Хәйретдинова, Камал театры актрисасы.
• 23 ноябрь — Фәнис Фәтхи (57), журналист.
• 30 ноябрь ― Джордж Буш, АКШның 41нче президенты (1989—1993).

Декабрь

• 2 декабрь — Рөстәм Зәкуан (61), язучы, Тукай премиясе (2018).
• 25 декабрь — Фәрит Аги (Иделле, 75), күренекле татар журналисты, «Азатлык» радиосы журналисты (1969-2006), мөдире (1989-2006).
• 27 декабрь — Зәкия Туишева (98), Әлмәт татар драма театрының режиссёры һәм баш режиссёры.
• 28 декабрь — Илгизәр Вәлиев, ТРның атказанган табибы.

Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары

• Камил Кәримов
• Михаил Кузнецов
• Лотфулла Шәфыйгуллин
• Рөстәм Зәкуанов

Нобель премиясе лауреатлары

1. Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе (2018) — Ольга Токарчук (Польша). 2019 елда гына алган.