Уфа операциясе

Уфа операциясе — ватандашлар сугышы барышында 1919 елның май—июньдә узган ЭККА Көнчыгыш фронтының акгвардиячеләр көчләренә каршы һөҗүм итү операциясе. ЭККА Көнчыгыш фронты каршы һөҗүменең состав өлеше.

Златоуст операциясе
Төп низаг: Россия ватандашлар сугышы
Дата	25 май—20 июнь 1919
Урын	Уфа губернасы
Нәтиҗә	Кызыллар җиңүе, Златоуст операциясенең башлавы
Көндәшләр
ЭККА Аклар хәрәкәте
Сәргаскәрләр
Георгий Зиновьев (7 июньгә кадәр) Михаил Фрунзе (7 июненнән) Михаил Ханжин
Яклар көчләре
29 800 штык һәм кылыч, 408 пулемет, 119 орудие 27 200 штык һәм кылыч, 417 пулемет, 124 орудие
Югалтулар
билгесез билгесез

Операция барышы

Операция барышында Төркистан армиясе көндәшне Бүздәк—Бәләбәй—Биккол сызыгыннан Агыйдел елгасына чигендерә. Акларны чолганышка алу өчен кызыллар командованиесе Уфадан төньяктарак һәм көньяктарак һөҗүмнәрне итү турында карар чыгара.

4-7 июненедәге һөҗүм нәтиҗәсендә 25-нче төмәне Кызыл Яр янында, ә 26-нче төмәне Ахлыстин янында Агыйдел елгасы аша чыгалар; Удар төркеме (24-я укчылар төмәне, 2-нче укчылар төмәненең 3-я бригадасы һәм 3-я атлы гаскәр төмәне) дивиязиясе, дошманның каты каршылык күрсәтүе аркасында, Агыйдел аша чыга алмады.

9 июньдә кызылларның 25-нче төмәне Уфаны ала, ә резервтан килгән 31-нче дивизия Уфа — Чиләбе тимер юлын кисә. 14 июньдә, Агыйдел елгасы аша уңышлы чыгудан соң, Удар төркеме, 25 һәм 26-нче дивизияләре белә бергәләп, шулай итеп акларны чолгап, Архангелга һәм Урманга таба алга китәргә башлаганнар. 19-20 июньдә аклар, тулы чолганыштан сакланып калгач, зур югалтулар чигенәләр.

Сәнгать әсәрләрендә

Фильмнар

• Гроза над Белой (режиссёрлар Евгений Немченко, Станислав Чаплин, 1968)

Әдәбият

• Уфа операциясе \\ Совет хәрби энциклопедиясе — Мәскәү, Воениздат, 1976—1980. — (8 томларда). — 105 000 экз.