Франция кампаниясе

Франция кампаниясе — Франция, Бельгия, Нидерландлар кораллы көчләре һәм Британ экспедицион көчләрен тар-мар итүгә китергән Алмания һәм аның беректәшләргә Аурупада өстенлек биргән «Күчәр илләре»нең уңышлы хәрби операциясе.

Алманиянең Франциягә, Бельгиягә, Нидерландларга һәм Люксембургка бәреп керү (1940)
Төп низаг: Икенче бөтендөнья сугышы
Дата	10 май — 25 июнь 1940
Урын	Бельгия, Люксембург, Нидерландлар, Франция
Нәтиҗә	Күчәр илләренең катгый җиңүе
Үзгәрешләр	Бельгия, Люксембург, Нидерландлар, төньяк һәм көнбатыш Франция Алмания тарафыннан басып алыналар; Люксембург рейх тарафыннан аннексияләнә; көньяк-көнчыгыш Франция, Италия контроленә күчә; калган территориясендә Виши тәртибе урнаштырыла.
Көндәшләр
Франция Британ империясе: Бөекбритания Бөекбритания Канада Канада Бельгия Бельгия Нидерландлар Нидерландлар Люксембург Люксембург Польша Чехословакия Швейцария Швейцария (мөһим булмаган һава атышлары) Өченче рейх Өченче рейх Италия кыйраллыгы Италия кыйраллыгы (10 июненнән)
Сәргаскәрләр
Морис Гамелен Максим Вейган Җон Горт Леопольд III Һенри Винкельман Владислав Сикорский Герд фон Рундштедт Федор фон Бок Вилһелм фон Лееб Гейнц Гудериан Умберто II
Яклар көчләре
Көнбатыш фронт 83 төмән + 13, Мажино сызыгында 12 төмән 22 төмән (сан ягыннан 12 төмәнгә тигез) 8 төмән 2 төмән Альпийский фронт (с 10 июня) 6 төмән Барлыгы: ~3,300,000 4,656 танк һәм ҮАҖ (үзйөрешле артиллерия җайланма) 1,485 очкыч Көнбатыш фронт 136 төмән Альп фронты (10 июненнән) 32 төмән Барлыгы: ~3,350,000 2,909 танк һәм ҮАҖ 2,589 очкыч
Югалтулар
~95,000 үтерелгән ~207,000 яраланган 1,450,000 әсир[1] 3,457 үтерелгән 13,602 яраланган 3,267 хәбәрсез югалткан ~28,000 әсир ~7,500 үтерелгән 15,850 яраланган 2,890 үтерелгән 6,889 яраланган Барлыгы: ~112,000 үтерелгән һәм хәбәрсез югалткан ~245,000 яраланган ~1,500,000 әсир 45,218 үтерелгән һәм хәбәрсез югалткан 111,034 яраланган 642 үтерелгән 2,691 яраланган 2,151 өшегән Барлыгы: 45,860 үтерелгән һәм хәбәрсез югалткан 113,725 яраланган 2,151 өшегән

Алман гаскәрләре Алманиянең Польшага һөҗүм итү аркасында 1939 елның 3 сентябрендә сугыш игълан иткән Франциягә һөҗүм башлаган. Алманнарның кызу һөҗүме нәтиҗәсендә беректәшләр гаскәре тар-мар ителгәннәр, 22 июнь көнне Франция солыхына кул куярга мәҗбүр булган. Шул вакытта аның территориясенең күпчелеге инде басып алынган, ә гаскәре калмаган диярлек.

Алман гаскәрләренең юлы Бельгия һәм Нидерландлар аша үткән, алар беренче агрессия корбаннары булып чыкканнар. Кыска вакыт эчендә нацист хәрби көчләре бу илләрне басып алганнар; шуның белән бергә, алманнар ярдәмгә килгән француз гаскәрләрне дә тар-мар иткәннәр.

Шул сугыш нәтиҗәсендә Алмания ул вакытта үзенең төп дошманыннан арына. Шуның өстенә, Британиягә һөҗүм ясау өчен мөһим плацдармы кулга төшкән.

Сәбәпләр һәм нәтиҗәләр

Алман гаскәрләре төп һөҗүмен Арден таулары аша оештырганнар, Франция исә төп бәреп керүне Мажино сызыгында көткән, шул алман хәрби хәйләсе көтелмәгән тиз нәтиҗәләргә китергән. Тупланган француз гаскәрләре камалышка эләккәннәр һәм каршылыкка карамастан Франция чигенергә мәҗбүр булган.

Беренче Бөтендөнья сугышыннан соң кебек 22 июньдә капитуляция акты шул ук Компьен урманында имзаланган. Капитуляция шартлары буенча Франциянең 60%ы Алмания контроле астына бирелгән, француз гаскәрләре коралсызланганнар, французлар алман оккупацион гаскәрләрен асрарга мәҗбүр булганнар.