Татар дәүләт драма һәм комедия театры
Казандагы татар театры From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры (рус. Татарский государственный театр драмы и комедии имени Карима Тинчурина, ингл. Karim Tinchurin State Tatar Drama and Comedy Theatre) — Казандагы татар театры. 1988 елга кадәр Күчмә театры буларак билгеле.
Remove ads
Театр тарихы
- Төп мәкалә: Республика татар күчмә театры
Беренче спектакль 1933 елның 6 ноябрендә Питрәч районының Шәле авылында уйнала (Кәрим Тинчурин һәм Кави Нәҗминең «Булат бабай семьясы» комедиясе). Шул көннән башлап коллективның өзлексез гастроль юлы башлана. Бу вакытта Академия театрының күренекле артистлары З. Закиров, Г. Болгарская, Х. Исмәгыйлов, А. Яһүдин, М. Рәхмәтуллина, Г. Гыйматов һ.б. кебек татар сәнгатендә матур эз калдырган шәхесләр эшли башлый. Әлеге чорның репертуарына күз салсак түбәндәге спектакльләрне күрәбез: Ф. Сәйфи-Казанлы «Зәңгәр алан» (Реж. Г. Ильясов), К. Тинчурин, К. Нәҗми «Булат бабай семьясы» (Реж. Г. Ильясов), А. Зөлкәрнай — «Дала йөрәге» (Реж. М. Илдар), М. Илдар — «Ике система».
- Бөек Ватан сугышы елларында (1942 елның октябреннән 1944 елның октябренә кадәр) Буа шәһәрендә Татар академия театры филиалы буларак эшли. Соңыннан Республика татар күчмә театры статусы ала. Театрның сәнгать җитәкчесе — Ә.Г. Мәҗитов, труппада артистлар — А. Әхмәтҗанова, Б.Д. Галиуллина, Г.М. Гыйматов, Х. Исмәгыйлов, З.Г. Камалова, С. Сәгыйтова, М. Рәхмәтуллина, С. Хөснетдинова һ.б. эшли. 1944 елда Күчмә театр Казанга күчерелә[2]. Казан Кирмәнендә Спас манарасында урнаша.
- 1986 елда Камал театры яңа бинага күченгәч, аңардан калган Горький урамындагы бинага хуҗа була. 2005-2010 елларда озакка сузылган ремонт эшләре аркасында тагын бинасыз кала. 2010 елның 14 май көнне театр бинасы реставрациясеннән соң театр үз йортына кайтты[3].
- 1988 елда театрга Кәрим Тинчурин исеме бирелә.
- 2025 елның 4 сентябрендә театр Горький урамындагы бинасында соңгы премьерасын ― Айгөл Әхмәтгалиева пьесасы буенча куелган «Йөрәккә дә ремонт кирәк!..» спектакле премьерасын чыгарган. Спектакльне Зиннур Сөләйманов рәссам Лилия Сөләйманова, композитор Васил Гафаров, ут куючы рәссам Илдар Шакиров белән бергә чыгарган. Рольләрдә ― Гөлчәчәк һәм Ирек Хафизовлар, Зөлфия Вәлиева, Рөстәм Гайзуллин, Әдилә Хәсәнова, Камилә Шакирова һәм Зөфәр Харисов (Ренат Шәмсетдинов)[4].
- Иске бинада (Горький урамы) 19 октябрьгә кадәр спектакльләр куела.
- 2025 елның 19 октябрендә иске бинада (Горький урамы) труппа соңгы спектаклен ― «Яратам! Бетте-китте» комедиясен (авторы ― Актаныштан укытучы Ләйсән Әминова, спектакльнең режиссеры – Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Зөфәр Харисов[5]) күрсәткән[6].
- Яңа бинада (Татарстан урамы) 22 октябрьдә беренче спектакль ― «Хыял артыннан» спектакле куела[7].
Remove ads
Биналар
Иске бина
_01.jpg)
- 1986 елда Камал театры яңа бинага күченгәч, аңардан калган Горький урамындагы бинага хуҗа була.
Яңа бина
2025 елның көзеннән Татарстан урамы 1нче йорт адресы буенча урнашкан бинага (Камал театрының элекке бинасы) күчә[8].
Бүләкләре
«Тантана» премиясе лауреаты.
Шәхесләр
- Шулай ук карагыз: Төркем:Шәхесләр:Тинчурин театры.
Директорлар
Режиссерлар
- Шулай ук карагыз: Төркем:Тинчурин театры режиссерлары.
- 1933―1937 елларда — Г. Ильясов,
- 1937―1946 — Ә. Мәҗитов
- 1946―1948 — Г. Йосыпов
- 1948―1949 — С. Вәлиев
- 1950―1956 — С. Вәлиев-Сульва
- 1956―1962 — К. Тумашева
- 1963―1985 — Р. Тумашев
- 1971―1975 — Рәфкать Бикчәнтәев
- 1985―1988 — Рабит Батулла
- 1988―1991 — Дамир Сираҗиев
- 1991―2019 — Рәшит Заһидуллин[9][10]
- 2019 елдан — ике ел театр баш режиссерсыз эшли[11]
- 2021 елдан ― Туфан Имаметдинов[11]
- 2025 елдан ― Айдар Җаббаров[12].
Танылган хезмәткәрләр (автоматик исемлек)
Түбәндәге төзмә кешеләр һәм роботлар аңларлык күп телле халыкара Викимәгълүмат белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы яңартка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.
Remove ads
Искәрмәләр
Сылтамалар
Моны да карагыз
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads