Nam Chiếu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Nam Chiếu quốc (chữ Hán: 南詔國), cũng gọi Đại Lễ (大禮), người Thổ Phồn gọi ljang yul (tiếng Tạng: འཇང་ཡུལ)[1], là một vương quốc của người Bạch, người Miêu và người Di (người Lô Lô), và cộng đồng người Thái (Thái - Kra-Dai) chiếm số nhỏ, họ đã phát triển rực rỡ ở Đông Nam Á trong các thế kỷ 8 và thế kỷ 9. Vương quốc nằm trong khu vực mà ngày nay là tỉnh Vân Nam của Trung Hoa, và một phần phía tây của Bắc Bộ Việt Nam.
Nam Chiếu
|
|||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||||
738–902 | |||||||||||
Vị thế | Vương quốc | ||||||||||
Thủ đô | Thái Hòa thành (太和城; nay là Thành phố Đại Lý tỉnh Vân Nam) | ||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Hán trung cổ Tiếng Lô Lô Tiếng Bạch Tiếng Di | ||||||||||
Tôn giáo chính | Đạo Phật | ||||||||||
Chính trị | |||||||||||
Chính phủ | Quân chủ chuyên chế | ||||||||||
Lịch sử | |||||||||||
• Thành lập | 738 | ||||||||||
• Giải thể | 902 | ||||||||||
| |||||||||||
Hiện nay là một phần của | Trung Quốc Lào Myanmar Việt Nam |
Nam Chiếu | |||||||||
Tên tiếng Trung | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Phồn thể | 南詔 大禮 | ||||||||
Giản thể | 南诏 大礼 | ||||||||
| |||||||||
Tên Tây Tạng | |||||||||
Chữ Tạng | འཇང་ཡུལ | ||||||||
| |||||||||
Tên tiếng Việt | |||||||||
Tiếng Việt | Nam Chiếu Đại Lễ | ||||||||
Tên tiếng Thái | |||||||||
Tiếng Thái | น่านเจ้า | ||||||||
Hệ thống Chuyển tự Tiếng Thái Hoàng gia | Nanchao | ||||||||
Tên tiếng Lào | |||||||||
Lào | ໜານເຈົ້າ /nǎːn.tɕaw/ ນ່ານເຈົ້າ /nāːn.tɕaw/ ນ່ານເຈົ່າ /nāːn.tɕāw/ ໜອງແສ /nɔ̌ːŋ.sɛ̌ː/ | ||||||||
Vương quốc tồn tại từ năm 738, khi Mông Xá (Mường Se) quốc quân Mông Bì La Các thống nhất Lục Chiếu, và nó đã đạt đến độ cực thịnh vào năm 860 khi ôm gọn vùng Vân Nam ngày nay, giáp với đông nam của Quý Châu, Tây Tạng, Tứ Xuyên; tây bắc của Việt Nam và chính bắc của Lào và Miến Điện.
Quốc gia này bị diệt vong vào năm 902, khi quyền thần Trịnh Mãi Tự giết toàn bộ vương thất Nam Chiếu và tự lập nên Đại Trường Hòa. Chiến cục sau đó ở Nam Chiếu đã bất ổn định trong một thời gian, sau khi trải qua 3 thời đại thì chính thức hình thành nên một quốc gia cường thịnh khác ở Vân Nam, Vương quốc Đại Lý.