Bài này viết về đám mây Oort bên ngoài. Đối với đám mây Oort bên trong, xem
đám mây Hills.
Đám mây Oort (),[1] đôi khi được gọi là đám mây Öpik – Oort,[2] là một đám mây giả thuyết chủ yếu bao gồm các vi thể hành tinh băng giá được cho là bao quanh Mặt Trời ở khoảng cách từ 2.000 đến 200.000 au (0,03 đến 3,2 năm ánh sáng)[note 1] và được nhà thiên văn học người Hà Lan Jan Oort mô tả lần đầu tiên vào năm 1950.[3] Nó được chia thành hai vùng: đám mây Oort bên trong có hình đĩa (hay đám mây Hills) và đám mây Oort bên ngoài hình cầu. Cả hai khu vực đều nằm ngoài nhật quyển và nằm trong không gian giữa các vì sao.[4][5] Hai hồ chứa thiên thể bên ngoài Sao Hải Vương khác là Vành đai Kuiper và đĩa phân tán có khoảng cách so với Mặt Trời lớn chưa đầy một phần nghìn so với đám mây Oort.
Khoảng cách từ đám mây Oort đến vùng phía trong của Hệ Mặt Trời, và hai ngôi sao gần nhất, được tính theo
đơn vị thiên văn. Tỉ lệ được
tính theo lôgarit; mỗi khoảng cách được thể hiện xa hơn gấp mười lần so với khoảng cách trước đó. Mũi tên đỏ chỉ vị trí của
tàu thăm dò Voyager 1, con tàu này sẽ chạm tới đám mây Oort trong vòng khoảng 300 năm nữa.
Hình vẽ theo tưởng tượng của nghệ sĩ về đám mây Oort và
Vành đai Kuiper; kích thước các vật thể được tăng tỉ lệ lên để dễ quan sát.
Rìa bên ngoài của đám mây Oort xác định ranh giới vũ trụ của Hệ Mặt Trời và phạm vi của quyển Hill của Mặt Trời.[6] Đám mây Oort bên ngoài chỉ liên kết lỏng lẻo với Hệ Mặt Trời, và do đó dễ dàng bị ảnh hưởng bởi lực hấp dẫn của cả những ngôi sao đi qua và của chính Dải Ngân Hà. Những lực này đôi khi đánh bật các sao chổi ra khỏi quỹ đạo của chúng trong đám mây và đưa chúng về phía bên trong Hệ Mặt Trời.[4] Dựa trên quỹ đạo của chúng, hầu hết các sao chổi chu kỳ ngắn có thể đến từ đĩa phân tán, nhưng một số khác vẫn có thể có nguồn gốc từ đám mây Oort.[4][7]
Các nhà thiên văn phỏng đoán rằng vật chất tạo nên đám mây Oort được hình thành gần Mặt Trời hơn và bị phân tán ra xa vào không gian do tác động hấp dẫn của các hành tinh khổng lồ trong quá trình tiến hóa của Hệ Mặt Trời.[4] Mặc dù chưa thực hiện quan sát trực tiếp nào được xác nhận về đám mây Oort, nhưng nó có thể là nguồn gốc của tất cả các sao chổi thời kỳ dài và sao chổi loại Halley đi vào bên trong Hệ Mặt Trời, và cũng của nhiều sao chổi thuộc họ Sao Mộc và centaur.[7]