Tâi-oân Kheh-lâng iōng ê kheh-ōe, chú-iàu hun-pò͘ tī Pîn-tong Lio̍k-tui, Hoa-tang Chiòng-kok téng-téng só͘-chāi From Wikipedia, the free encyclopedia
Tâi-oân Kheh-ka-gí (Hàn-jī: 臺灣客家語), sio̍k-chheng Kheh-ōe (客話), sī Tâi-oân ê Kheh-lâng leh kóng ê Kheh-ka-gí, goân-chū Tiong-kok Kńg-tang tang-pō͘, koh ū Hok-kiàn lâm-pō͘ kap sai-pō͘, taⁿ sī Tâi-oân ê kok-ka gí-giân. Ji̍t-pún sî-tāi tiāⁿ-tiāⁿ hō-chò Kńg-tang-gí (廣東語), tī hit-chūn ia̍h-ū chiâⁿ chōe Kheh-gí-bûn ê chok-phín.[1] Kin-kù 2020 nî ê pò-kò, Tâi-oân Kheh-ka-gí ê sú-ēng chêng-hêng, Sì-koān-kiuⁿ--ê chiàm ū 57.5%, Lâm Sì-koān-khiūⁿ--ê chiàm ū 1.3%, Hái-lio̍k-khiuⁿ--ê chiàm ū 35.8%, Tōa-pō͘-khiuⁿ--ê chiàm ū 4.1%, Jiâu-pêng-khiuⁿ--ê chiàm ū 0.6%, koh-ū Chiàu-an-khiuⁿ--ê chiàm ū 0.7%.[2]
Tâi-oân Kheh-ka-gí ê khiuⁿ-kháu sī àn-chiàu chó͘-che̍k-tē hō-miâ--ê.
Sì-koān-khiuⁿ (四縣腔; Kheh-pheng: xi ien kiongˊ) lâi-chū Chheng-kok Kńg-tang-séng Ka-èng Ti̍t-lē-chiu (嘉應直隸州) Têng-hiong-koān (程鄉縣), Heng-lêng-koān (興寧縣), Tìn-pêng-koān (鎮平縣), Pêng-oán-koān (平遠縣) chit sì koān. Sî-koān-kiuⁿ sī Tâi-oân Kheh-ka-gí siōng chú-liû ê khiuⁿ-kháu, mā sī kong-chiòng to͘-ha̍p hòng-sàng (thih-lō͘, chia̍t-ūn) só͘ sú-iōng ê phiau-chún.
Sì-koān-kiuⁿ tī Tâi-oân hun-pò͘ ê só͘-chāi ū:
In-ūi Lio̍k-tui Tē-khu ê Sì-koān-khiuⁿ Lâm Sì-koān-khiūⁿ (南四縣腔)
Hái-lio̍k-khiuⁿ (海陸腔; hoiˊ liugˋ kiongˋ) lâi-chū Chheng-kok Kńg-tang-séng Hūi-chiu-hù ê Hái-hong-koān (海豐縣) kap Lio̍k-hong-koān (陸豐縣).
Tōa-pō͘-khiuⁿ (大埔腔; taiˋ pu+ kiong+)
Jiâu-pêng-khiuⁿ (饒平腔; ngiau pin kiongˇ; Biâu-le̍k Tah-lân: ngiauˋ pinˋ kiongˇ)
Chiàu-an-khiuⁿ (詔安腔; zhio^ onˇ kiongˇ) lâi-chū Chheng-kok Hok-kiàn-séng Chiang-chiu-hú ê Chiàu-an-koān (詔安縣), Lâm-chēng-koān (南靖縣), Pêng-hô-koān (平和縣), Hûn-siau-koān (雲霄縣). Sû-lūi kah Ho̍h-lò-ōe ū bē-chió só͘-chāi sio-kâng, m̄-koh mā ū chiok chē te̍k-sû ê sû-lūi kap im-ūn cho͘-ha̍p.
Chit tiuⁿ pió í Sì-koān-khiuⁿ ûi chú, kî-thaⁿ khiuⁿ-kháu ē chò chù-kái.[3] Kî-tiong téng chōa sī Kok-chè Im-piau, ē pâi tò-chhiú sī Kheh-ka-gí Pheng-im Hong-àn, ē chōa chiàⁿ-chhiú sī Tâi-oân Hông-im Hû-hō.
Í-hā ê chu-liāu sī tùi Kheh-ka Úi-oân-hōe ê kàu-châi lâi--ê.[4] Tān-sī ha̍k-chiá Tēⁿ Bêng-tiong (鄭明中) bat chò-kòe tiâu-cha, tit-tio̍h bô-kâng ê tiāu-ta̍t.
Im-piâⁿ | Iông-piâⁿ | sióng-siaⁿ | Im-khì | Iông-khì | Im-ji̍p | Iông-ji̍p | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
lē-jī | 夫 | 扶 | 府 | 富 | 護 | 福 | 服 | |
Pak-sì-koān-khiuⁿ (Biâu-le̍k) | vˊ 24 | v+ 33 | vˇ 11 | vˋ 31 | v 55 | vdˋ 2 | vd 5 | |
Lâm-sì-koān-khiuⁿ (Bi-long) | vˊ 24 | v+ 33 | vˇ 11 | vˋ 31 | v 55 | vdˋ 2 | vd 5 | |
Hái-lio̍k-khiuⁿ | vˋ 53 | v 55 | vˊ 24 | vˇ 11 | v+ 33 | vd 5 | vdˋ 2 | |
Tōa-po͘-khiuⁿ | v+ 33 | vˊ35[chù 1] | vˇ 113 | v^ 31 | vˋ 53 | vd^ 21 | vdˋ 54 | |
Jiâu-pêng-khiuⁿ (Sim-tek) | vˇ 11 | v 55 | vˋ 53 | vˊ 24 | vˋ 2 | v 5 | ||
Jiâu-pêng-khiuⁿ (Tah-lân, Thô-hn̂g) | vˇ 11 | vˋ 53 | v^ 31 | v 55 | vˋ 2 | v 5 | ||
Chiàu-an-khiuⁿ | vˇ 11 | vˋ 53 | v^ 31 | v 55 | vdˊ 24 | vdˋ 43 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.