Jemdet Nasr-tydperk

Die Jemdet Nasr-tydperk is ’n argeologiese tydperk in Suid-Mesopotamië (die hedendaagse Irak). Die datum van die tydperk word gewoonlik beskou as 3100-2900 v.C. Dit is genoem na die tipeterrein, Tell Jemdet Nasr, waar artefakte uit dié tyd eerste ontdek is. Die geografiese verspreiding daarvan is beperk tot Suidsentraal-Irak. Die kultuur het uit dié van die Uruk-tydperk ontstaan en het voortgeduur tot in die Vroegdinastiese 1-tydperk.

Jemdet Nasr-tydperk
Die streek in ligbruin stem ooreen met die Jemdet Nasr-kultuur. Die streek wat met die Uruk-kultuur ooreenstem, is in geel.
Streek	Mesopotamië
Tydperk	Bronstydperk
Datums	c. 3100-2900 v.C.
Tipeterrein	Tell Jemdet Nasr
Belangrike terreine	Tell Abu Salabikh, Tell Fara, Tell Khafajah, Nippur, Tell Uqair, Tell el-Muqayyar, Eanna-distrik, Bit Resh en Irigal
Voorafgegaan deur	Uruk-tydperk
Opgevolg deur	Vroegdinastiese Tydperk

Datum

In ouer wetenskaplike geskrifte is die datum van die Jemdet Nasr-tydperk beskou as 3200-3000 v.C., maar vandag word 3100-2900 v.C. as meer korrek beskou vanweë radiokoolstofdatering.^[1][2][3][4] Die tyd stem ooreen met die vroeë Nineve-tydperk van Bo-Mesopotamië en die Proto-Elamitiese tydperk van Iran.^[5]

Tipiese eienskappe

Die Blau-monumente kombineer proto-wigskrifkarakters en illustrasies, 3100-2700 v.C. Britse Museum.

’n Silinder van seepsteen uit die Jemdet Nasr-tydperk en ’n moderne seëlafdruk wat by Tell Khafajah, Irak, ontdek is.

Die stempel van die Jemdet Nasr-tydperk is sy kenmerkende monochrome en polichrome potteware. Ontwerpe is beide geometries en figuratief; laasgenoemde bevat bome en diere soos voëls, visse, bokke, skerpioene en slange. Dié geverfde potte maak egter net ’n klein deel van die totaal uit en dit lyk of dit met mense of aktiwiteite van hoë status verband hou. By Jemdet Nasr is die geverfde potteware net in die nedersetting se groot sentrale gebou aangetref en het dit vermoedelik ’n rol gespeel in die administrasie van baie ekonomiese aktiwiteite. Dié soort potte is ook ontdek by Tell Fara en Tell Gubba, albei in die Hamrinberge.^[6]

Dit is ook bekend as ’n tydperk waarin wigskrif ontwikkel het. Die oudste kleitablette kom uit Uruk en dateer van die laat 4de millennium v.C., effens voor die Jemdet Nasr-tydperk. Teen die tyd van laasgenoemde tydperk het die skrif al ’n paar aansienlike veranderings ondergaan. Dit het aanvanklik uit piktogramme bestaan, maar teen die Jemdet Nasr-tydperk is eenvoudiger en abstrakter ontwerpe al gebruik. Dit is ook in dié tyd dat die skrif sy ekoniese wigvormige voorkoms aangeneem het.^[7]

Hoewel die taal op die tablette nie definitief geïdentifiseer kan word nie, was dit vermoedelik Sumeries.^[8] Die teks handel sonder uitsondering oor administratiewe sake soos die rantsoenering van kos of in verband met voorwerpe of diere. Letterkundige genres soos gesange en koningslyste, wat later in Mesopotamië se geskiedenis gewild geword het, ontbreek. Argiewe uit dié tyd is by Tell Uqair, Tell Khafajah en Uruk ontdek.^[9]

Artefakte

• 
  Geverfde keramiekbak wat by Khafajah ontdek is. Museum of the Oriental Institute, Chicago.
• 
  Agterkant van ’n beker met naakte held, Tell Agrab, 3000-2600 v.C.
• 
  Bulstandbeeld van kalksteen uit Uruk.
• 
  Klipbak, voorheen met pêrelinlegsels.