Үрге Ильяс

Үрге Ильяс (рус. Верхнеильясово; икенсе атамаһы Тәңес^[1][2]) — Рәсәй Федерацияһы Ырымбур өлкәһенең Ҡыҙыл Гвардия районындағы ауыл^[3]. Плешаново ауыл биләмәһе составына инә.

Ауыл
Үрге Ильяс
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Ырымбур өлкәһе
Муниципаль район	Ҡыҙыл Гвардия районы (Ырымбур өлкәһе)
Координаталар	52°51′ с. ш. 53°27′ в. д.HGЯO
Милли состав	башҡорттар
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	56
ОКАТО коды	53 223 824 003
ОКТМО коды	53 623 424 111
Картаны күрһәтергә/йәшерергә Үрге Ильяс

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Ильяс.

Географик урынлашыуы

Туҡ йылғаһы буйында урынлашҡан.

Тарихы

Үрге Ильяс^[4] — ҡара табын башҡорттарының ауылы. Тарихсы Нурислам Ҡалмантаев фекеренсә , XIX быуат аҙағында Ильяс (Урта Ильяс) ауылы кешеләре Үрге Ильяс һәм Түбәнге Ильяс ауылдарына нигеҙ һала^[5]. Үрге Ильяс рус телендәге исеме Верхнеильясово тигәндән тәржемә ителеп алынған, ә асылда башҡорт халыҡ телендә ул элекке исеме менән йөрөтөлә — Тәңес ауылы. Революциянан һуң Башҡортостан автономияһының (1919 йылдан Башҡортостан АССР-ының) Туҡ-Соран кантоны составына инә. 1923 йылдан республиканың Бәләбәй кантоны ҡарамағында була. ВЦИК ҡарарына ярашлы 1924 йылдың 21 октябрендә Ҡаҙаҡ АССР-ы составына бирелә. 1934 йылдан — Ырымбур өлкәһе составында.

Ауыл Өс ҡайын йылғаһы буйында ултыра. Уның ауылдан 2 км ситтәрәк булған инешен халыҡ Таиба ҡойоһо тип йөрөтә. Ҡасандыр ауылда йәшәгән Таиба исемле әбей ошо шишмәгә һыуға йөрөргә яратҡан тиҙәр.

Халҡы

1920[5]
435

Халыҡ иҫәбе
2010[6]
289

2002 йылғы бөтә Рәсәй йән иҫәбен алыу мәғлүмәттәренә ярашлы ауылда башлыса башҡорттар (92 %) йәшәй^[7].

Билдәле шәхестәре

• Буранғолов Мөхәмәтша Абдрахман улы (1888—1966), драматург, шағир, сәсән, фольклорсы.
• Буранғолов Мәжит Фазлый улы (1904—1943), яҙыусы, фольклорсы, йырсы.
• Ҡалмантаев Нурислам Мирхәйҙәр улы (9.09.1956), ғалим-тарихсы. Тарих фәндәре кандидаты, доцент.
• Ҡалмантаева Вәкилә Ғатаулла ҡыҙы (7.11.1948—5.02.2021), театр һәм кино артисы. 2002 йылдан Башҡортостан Республикаһы Мостай Кәрим исемендәге милли йәштәр театры актёры. Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (1993).