Астэрыск (зорачка)

Астэры́ск ці зо́рачка (*) — друкарскі сымбаль. Назва астэрыск ад позьнелацінскага asteriscus, ад старажытнагрэцкага astστερίσκος, asteriskos, па-беларуску: маленькая зорачка^[1][2]. Сымбаль названы так таму, што нагадвае выяву зоркі.

Ня варта блытаць з Астэрызм.

Астэрыск
*
Выява
◄  − — - _ * ⁂ ※ †‡ !  ►
Іншая назва	Зорачка
Зьвесткі
Тып	друкарскі знак;
Назва ў Юнікодзе	asterisk
Юнікод	U+002A
HTML	*
UTF-16	0x002A
URL-код	%2A
усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога

Гісторыя

Астэрыск ўжо выкарыстоўваўся ў якасьці сымбаля на наскальных малюнках ледніковага пэрыяду^[3]. Існуе таксама двухтысячагадовы герогліф, які выкарыстоўваецца Арыстархам Самафракійскім пад назвай «зорачкі», які ён выкарыстаў пры карэктуры гамэраўскай паэзіі, каб адзначыць дубляваныя радкі . Вядома, што Арыґен таксама выкарыстаў зорачкі для абазначэньня прапушчаных радкоў на іўрыце ў сваёй Гэксапле^[4]. З часам форма зорачкі зьмянілася, але яе значэньне як сымбаля, які выкарыстоўваецца для выпраўленьня дэфэктаў, засталося ранейшым.

У Сярэднявеччы зорачка выкарыстоўвалася для падкрэсьленьня пэўнай часткі тэксту, часта зьвязваючы гэтыя часткі тэксту з камэнтаром на палях^[5]. Аднак зорачка выкарыстоўвалася не заўсёды.

Адна з гіпотэз паходжаньня зорачкі заключаецца ў тым, што яна паходзіць ад шумэрскага герогліфа 5000-гадовай даўніны дзінгір^[6] — 𒀭 — хоць гэтая гіпотэза, напэўна, заснавана толькі на зьнешнім выглядзе^[7].

Выкарыстаньне

Традыцыйнае выкарыстаньне

• ⟨*⟩ традыцыйна выкарыстоўваецца як сымбаль зноскі ці заўвагі.
• Тры зорачкі выкарыстоўваюцца паміж разьдзеламі тэксту.
  • існуе таксама й знак для гэтага — астэрызм — ⁂
• Зоркамі замяняецца будзь-якое места ў творы, якому аўтар не надаў назву.
• Зоркамі замяняецца таксама год, імя.

«У месьце М*******, у 19** годзе, ** кастрычніка…»

— Й. Ц. У****

• З дапамогай астэрыска робіцца цэнзура словаў, напрыклад: «дрэннаеслова» будзе
  • дрэн****лова
  • д**********а
  • д***********
  • ************

У матэматыцы

• Астэрыскам пазначаецца двуместный апэратар скруткі.
• Прэфіксным астэрыскам пазначаецца аднамесны лінейны апэратар Ходжа.
• Надрадковай зорачкай часта пазначаюць усякага роду дваістыя й спалучаныя абʼекты.
• Надрадковы зорачка ў запісе рэгулярных мностваў азначае апэрацыю ітэрацыі: ${\displaystyle A^{*}=\lbrace \lambda \rbrace \cup A\cup (A\cdot A)\cup (A\cdot A\cdot A)\cup \dots }$${\displaystyle \lambda }$ тут пазначанае пустое слова, а кропка — апэрацыя канкатэнацыі.
• Часам можа азначаць транспанаваньне матрыцы.

У Інтэрнэце

У Інтэрнэце зорачкай часта зацэнзурваецца лаянка, напрыклад «ды пайшоў ты *****» і гэтак далей. Таксама гэты мэтад цэнзураваньня лаянкі ўжываецца й на тэлебачаньні.

У розных чатах астэрыск азначае карэкцыю слова. Часьцяў за ўсё гэты мэтад ужываюць для карэкцыі артаграфічных памылак, дапушчаных у папярэднім паведамленьні. З прычыны немагчымасьці адрэдагаваць адпраўленае суразмоўцу паведамленьне ў многіх падобных мэсэнджэраў гэты мэтад карэкцыі няправільна напісанага слова вельмі шырока распаўсюджаны.

<???>: Пішу арыул пра гісторыю Беларусі
<???>: *артыкул

Таксама, дзеяньні, апісаныя ў першай альбо трэцяй асобе ў чатах вылучаюцца зорачкамі з двух бакоў.

<???>: Дабрывечар! *махае рукой* Як маесься?

Падобныя сымбалі

Стандарт Unicode зьмяшчае мноства сымбаляў, падобных на зорачкі, параўнаньне якіх прыведзена ў табліцы ніжэй (сымбалі будуць адлюстроўвацца па-рознаму ў розных браўзэрах і шрыфтах.) Прычына, па якой іх шмат, заключаецца галоўным чынам у рашэньні ўключыць у Юнікод ўвесь знакавы шрыфт Zapf Dingbats.

• клясычныя пяці-, шасьці- канцовыя:
  • *
  • ∗
  • ✱
  • ﹡
  • ＊
  • ✲
• іншыя:
  • ⁎
  • ٭
  • ※
  • ✻
  • ✺
  • ⁑
  • ⧆
  • ⁂
  • ❃ і г. д.

Глядзіце таксама

• Астэрызм (тыпаграфіка)
• Тыпаграфіка