Буды (Гайнаўскі павет)

Бу́ды (па-польску: Budy, на мясцовай беларускай гаворцы: Бу́ды, Пе́ршы Бу́ды) — вёска ў Гайнаўскім павеце Падляскага ваяводзтва Польшчы. Знаходзіцца ў гміне Белавежа.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Буды.

Буды
Мясцовая назва:	Буды, Першы Буды
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Гайнаўскі
Гміна:	Белавежа
Насельніцтва:	79 чал. (2013)[1]
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	(+48) 85
Паштовы індэкс:	17-230
Нумарны знак:	BHA
Геаграфічныя каардынаты:	52°40′0″ пн. ш. 23°44′0″ у. д.
Буды на мапе Польшчы Буды
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Вёска знаходзіцца на паляне ў Белавескай пушчы.

Хата ў Будах на здыку Зыгмунта Ґлёґэра (1882 г.).

Насельніцтва

Жыхары вёскі ў большасьці палякі-каталікі (парафія сьв. Яна Хрысьціцеля ў Нараўцы^[2]). Невялікая частка жыхароў этнічныя беларусы, праваслаўныя (прыход сьв. Мікалая ў Белавежы^[3]).

Гісторыя

Буды былі заснаваныя паміж 1765 і 1780 г., калі праводзіласа рэформа адміністрацыі Белавескай пушчы падскарбім надворным літоўскім Антонім Тызэнгаўзам. Вядома, што ў навакольлі сёньняшніх Будаў раней існавалі лясныя часовыя пасяленьні г.зв. буднікаў (ад шалашаў — будкаў, у якіх пражывалі), якія перараблялі дрэва ў вугель, дзёгаць і калійныя солі (паташ). Першымі жыхарамі былі сем’і Шумарскіх, Камарэўскіх, Савіцкіх і Валадкевічаў, якія прыбылі на гэтыя землі спад мазавецкага Плоцку^[4]. У час Першай сусьветнай вайны жыхары пакінулі вёску і ўцяклі ад нямецкіх войскаў у Расею, пачалі вяртацца на месца ўжо ў 1918 годзе. Вёска была спаленая казакамі яшчэ ў 1915 годзе^[5]. У міжваенны пэрыяд Буды прыналежалі да гміны Белавежа Бельскага павету Беластоцкага ваяводзтва. Паводле польскага перапісу насельніцтва 1921 г. пражывала тут 208 жыхароў (192 каталікі і 16 праваслаўных; палякамі было запісаых 194 жыхары, беларусамі 14)^[6]. 25 ліпеня 1941 г. Буды былі спаленыя нямецкімі войскамі, а насельніцтва выгнанае. Жыхары вярнуліся на сваё меса ўжо ў 1944 годзе і пачаўся працэс адбудовы вёскі^[5]. У пасьлявенных гадах пачаўся заняпад Будаў, так як малыдыя людзі выяжджалі на месца жыхарства ў гарады. У сёньняшні дзень Тэраміскі становяцца болей турыстычным пасёлкам.