Бучанская разьня
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Бучанская разьня (укр. Бучанська різанина), таксама людабойства у Бучы (укр. Геноцид у Бучі) — масавае забойства ўкраінскага грамадзянскага насельніцтва ў горадзе Бучы Кіеўскай вобласьці ў пэрыяд расейска-ўкраінскай вайны падчас расейскага ўварваньня, учыненае Ўзброенымі сіламі Расейскай Фэдэрацыі ў сакавіку 2022 году.
Украінскія ўлады заявілі, што загінулі больш за 300 чалавек, назваўшы разьню людабойствам, і папрасілі Міжнародны крымінальны суд расьсьледаваць тое, што адбылося ў горадзе.[1] Міністар абароны Ўкраіны Аляксей Рэзьнікаў заявіў, што колькасьць забітых расейскімі вайскоўцамі ў Бучы Кіеўскай вобласьці большая, чым колькасьць ахвяраў разьні ў Вукавары.[2]
Remove ads
Перадгісторыя
У рамках расейскага ўварваньня ва Ўкраіну 2022 расейскія вайскоўцы перакінуліся праз паўднёвыя межы Беларусі. Адным зь першых крокаў быў штуршок у Кіеў, сталіцу, што было інтэрпрэтавана многімі як удар з абезгалоўленым, і разам зь вялізнай калёнай ваеннай тэхнікі расейскія вайскоўцы прасунуліся ва Ўкраіну на поўнач ад Кіева.
У сакавіку 2022 году расейскія перадавыя сілы ўвайшлі ў горад Буча, які зьяўляецца адным зь першапачатковых навакольляў Кіева, куды ўвайшлі расейскія войскі.
У рамках усеагульнага адступленьня расейскіх войскаў на поўнач ад Кіева, а таксама нападаў украінскіх вайскоўцаў на фармаваньне, расейскія войскі ў раёне Бучы адступілі на поўнач. Украінскія войскі ўвайшлі ў горад 1 красавіка.[3]
Remove ads
Масавыя забойствы
2 красавіка 2022 году,[4] у сацьсетках былі апублікаваны пачатковыя відэазапісы таго, хто застаўся пасьля выхаду расейскіх войскаў, і паказалі масавыя забойцы мірнага насельніцтва. Пасьля вываду маскальскіх ваенных з Бучы ў канцы сакавіка зьявіліся доказы шматлікіх зьверстваў, учыненых маскальскімі войскамі падчас акупацыі рэгіёна. Васемнаццаць зьнявечаных цел забітых мужчын, жанчын і дзяцей знайшлі ў падвале. Целы паказалі сьляды катаваньняў; адрэзаныя вушы й вырваныя зубы. Трупы іншых забітых мірных жыхароў пакінулі на дарозе, як мяркуецца, некаторыя зь іх сышлі з узрыўчаткай маскальскімі салдатамі як прынады перад тым, як адступіць.[5] Мэр гораду Анатоль Федарук паведаміў аб выяўленьні брацкай магілы, дзе пахавалі 280 чалавек, а па вуліцах ляжаць дзясяткі трупаў, некаторыя зь іх з завязанымі рукамі.[6] Асноўным спосабам забойства быў расстрэл у патыліцу. Асаблівая жорсткасьць была выяўлена ў апошнія дні акупацыі непасрэдна перад адступленьнем, пакараныя сьмерцю амаль усе пакінутыя ў акупаваным горадзе мужчыны ад 18 да 60 гадоў. Ґазэта «Ґардыян» напісала, што пасьля таго, як украінскія ўзброеныя сілы вызвалілі Кіеўскую вобласьць, яны сталі сьведкамі шакавальнага спусташэньня тэрыторыі: целы на дарогах, сьведчаньні пакараньняў сьмерцю мірных жыхароў, масавых пахаваньняў, забітых дзяцей.[7]
Па папярэдніх дадзеных, гэтае ваеннае злачынства зьдзейсьніла 64-я асобная мотастралковая брыгада ВС РФ.[8]
Галоўныя вуліцы былі ўсеяныя забітымі мірнымі жыхарамі, якія займаліся паўсядзённым жыцьцём.[9]
Жыхары й мэр гораду пацьвердзілі, што яны былі забіты маскальскімі войскамі. Многія, здавалася, займаліся сваімі паўсядзённымі справамі, выгульвалі сабак альбо насілі сумкі з пакупкамі. Целы былі цэлымі, што сьведчыць аб тым, што яны былі застрэлены, а не забіты выбуховымі боепрыпасамі.[10]
На кадрах бачныя загінуўшыя мірныя жыхары са зьвязанымі рукамі. На іншых кадрах бачны мёртвы мужчына каля яго ровара.[11] Хатнія жывёлы й іншыя жывёлы былі застрэлены без патрэбы. Журналісты, якія самі ўвайшлі ў горад, знайшлі загінуўшых мірных жыхароў.
Украіна заявіла, што пасьля сыходу расейцаў было разьмешчана брацкае пахаваньне з 300 людзьмі.[3][12][13] Мэр Бучы Анатоль Федарук таксама пацьвердзіў, што сама меней 280 жыхароў гораду былі пахаваны ў брацкіх магілах. Мясцовым жыхарам прыйшлося пахаваць яшчэ 57 цел у іншай брацкай магіле.
Грамадзянскія паказалі, што многія з тых, хто выжыў, хаваліся ад расейцаў у скляпах, занадта баючыся выйсьці. Некаторыя зь іх тыднямі ня мелі сьвятла й электрычнасьці, яны выкарыстоўвалі сьвечкі для нагрэву вады й прыгатаваньня ежы. Тады яны выйшлі са сваіх схованак толькі тады, калі стала ясна, што маскальскія сышлі, вітаючы прыход украінскіх войскаў.[10]
У адрозьненьне ад іншых гарадоў, мэр працягваў заставацца на сваёй пасадзе й ня быў выкрадзены ці пакараны.[12]
Зьявіліся доказы, якія паказваюць на тое, што расейцы вылучалі ўкраінскіх грамадзянскіх мужчын і арганізавана забівалі іх, у прыватнасьці многія іх целы былі знойдзены мёртвымі са зьвязанымі за сьпіной рукамі.[3] 2 красавіка рэпартэр AFP заявіў, што бачыў сама меней дваццаць целаў мірных жыхароў, якія ляжалі на вуліцах Бучы, прычым два целы мелі зьвязаныя рукі, што азначала пакараньне без надзвычайных абставін. Хведарук паведаміў, што ўсе гэтыя асобы былі параненыя ў патыліцу.[12]
Таксама былі знойдзеныя целы мёртвых голых жанчын, і былі прыкметы таго, што расейцы беспасьпяхова спрабавалі спаліць целы. Каля 7:15 5 сакавіка расейскія салдаты заўважылі пару аўтамабіляў зь дзьвюма сем’ямі, якія спрабавалі ўцячы, калі машыны зьвярнулі на вуліцу Чкалава. Расейскія войскі адкрылі агонь па калёне, забіўшы мужчыну з другога аўтамабіля. У перадпакой машыну абстралялі, яе падпалілі й загінулі двое дзяцей і іх маці.[14]
Жыхары, размаўляючы з Human Rіghts Watch пасьля адступленьня маскальскіх войскаў, апісвалі абыходжаньне зь людзьмі ў горадзе падчас кароткай акупацыі: маскальскія салдаты хадзілі ад дзьвярэй да дзьвярэй, распытвалі людзей, зьнішчалі іх маёмасьць і рабавалі іх адзеньне, каб насіць яго самі.[9] Грамадзянскія жыхары былі абстраляныя, калі пакідалі свае дамы за ежай і вадой, і акупацыйныя расейскія войскі загадалі ім вярнуцца ў свае дамы, нягледзячы на адсутнасьць такіх прадметаў першай неабходнасьці, як вада й цяпло з-за разбурэньня мясцовай інфраструктуры. Снайперы абстралялі мірных насельнікаў. Расейская ўзброеная тэхніка выпадкова абстрэльвала будынкі гораду. Расейскія вайскоўцы адмовіліся аказваць мэдычную дапамогу параненым мірным жыхарам. Для мясцовых ахвяр была выкапана брацкая магіла, а акупацыйныя войскі праводзілі пазасудовыя пакараньні.
Расейскія войскі 4 сакавіка забілі траіх няўзброеных мірных грамадзянаў Украіны, якія дастаўлялі корм для сабак у прытулак для сабак.[15] Па словах жыхароў Бучы, пры ўезьдзе ў горад па вуліцах праехалі расейскія танкі й ваенная тэхніка, хаатычна страляючы ў вокны дамоў.
У справаздачы, апублікаванай The Kуіv Іndependent, таксама былі фота й інфармацыя аб адным мужчыне й дзьвюх ці трох голых жанчынах пад коўдрай, целы якіх расейскія салдаты спрабавалі спаліць на абочыне дарогі, перш чым уцячы.[3][12]
CNN,[16] BBC і Bild[17] апублікавалі відэадакумэнты шматлікіх трупаў мірных жыхароў, якія ляжалі на вуліцах і падворках Бучы, некаторыя зь іх са зьвязанымі рукамі ці нагамі. Зьверствы ў Бучы, у тым ліку, прынамсі, адзін выпадак расстрэлу без пакараньня, таксама задакумэнтаваў незалежная праваабарончая група Human Rіghts Watch.[18]
Remove ads
Наступствы
Украінская паліцыя пачала расьсьледаваньне па фактах падзеяў у Бучы, шырокая тэрыторыя разглядаецца як месца злачынства.[19] У той час як адны сьцьвярджалі, што мірныя жыхары былі забітыя артылерыйскімі абстрэламі, іншыя ўказвалі на тое, што загінулых знайшлі са зьвязанымі за сьпіной рукамі. Мэр Бучы паведаміў, што расейскія вайскоўцы расстралялі мірных жыхароў у патыліцу. Прафэсар Унівэрсытэту нацыянальнай абароны ў Вашынгтоне Дэвід ДэРош у размове з Al Jazeera аб гэтай падзеі й іншыя ўказалі, што наўмыснае забойства мірных жыхароў, як у гэтым выпадку, лічыцца ваенным злачынствам.[13][14]
Мэр Кіева Віталь Клічко ў інтэрвію Bild заявіў, што «якое здарылася ў Бучы й іншых прыгарадах Кіева можна назваць толькі генацыдам», і абвінаваціў прэзыдэнта Расеі Ўладзімера Пуціна ў ваенных злачынствах.[20]
Тэлеґрам-канал Мінабароны Расеі разьмясьціў паведамленьне, у якім адмаўляецца, што расейскія войскі атакавалі мірных жыхароў падчас бою. У заяве сьцьвярджалася, што расейскія вайскоўцы не маглі добра прыкрыць разьню, і што брацкая магіла ў горадзе насамрэч запоўненая ахвярамі ўкраінскіх авіяўдараў. Міністэрства прааналізавала відэазапіс, на якім бачныя целы загінулых мірных жыхароў у Бучы, і заявіла, што трупы, зьнятыя на відэа, рухаюцца. Гэтае зацьвярджэньне было расьсьледавана маскоўскім дэпартамэнтам ВВС, які прыйшоў да высновы, што няма доказаў таго, што відэа інсьценавана.[21]
14 красавіка 2022 году пракурор Міжнароднага крымінальнага суду Карым Хан заявіў: «учора і сёньня ў Бучы і Барадзянцы мы бачылі месцы злачынстваў, бачылі разбурэньні, бачылі мяхі зь целамі забітых». У ходзе расьсьледаваньня яго дружына сьледчых вывучыла месцы злачынстваў, учыненых расейскімі акупантамі супраць мірнага насельніцтва. Пракурор Хан таксама падкрэсьліў: «Мы бачым, што гэтыя злачынствы ня фэйк, яны рэальныя, і сытуацыя робіцца горш. Калі будуць падставы, мы дойдзем да суду ў рамках Рымскага статуту па прыкладзе Нюрнбэрскага трыбуналу». Сярод іншага, пракурор дадаў, што распачаў справу аб ваенных злачынствах расейскіх акупантаў ва Ўкраіне 2 сакавіка пасьля звароту ўрадаў 43-х краінаў. Пры гэтым, паводле словаў Карыма Хана, ён асабіста накіраваў тры звароты ў Расею, кожны зь якіх застаўся без адказу[22]. 17 красавіка 2022 году начальнік паліцыі Кіеўскай вобласьці паведаміў пра накіраваньне на эксгумацыю звыш 420 целаў месьцічаў Бучы, забітых расейскімі акупантамі. Пры гэтым, мэр Бучы Анатоль Федарук заявіў: «Мы ў Бучы падлічылі, што кожны 5-ы з тых, хто застаўся ў горадзе пад акупантамі, загінуў. І я асабіста, як і тысячы маіх суграмадзян, адчуваю нянавісьць да тых, хто катаваў і забіваў мірных жыхароў. Асабліва цяжкія злачынствы — гэта групавыя згвалтаваньні і забойствы дзяцей. Яны таксама былі і ў Бучы, і ў Ворзелі». Раней мэр Федарук казаў, што пад акупацыяй засталося каля 4000 з 36 000 месьцічаў[23].
Remove ads
Міжнародная рэакцыя
Дзяржавы
Вялікабрытанія — Элізабэт Трас, міністар замежных справаў Злучанага Каралеўства заявіла, што яна «жахана зьверствамі ў Бучы й іншых гарадах Украіны» і што «справаздачы аб нападах расейскіх войскаў на нявінных грамадзянскіх агідныя». Яна таксама паведаміла, што вінаватыя будуць прыцягнуты да адказнасьці.[24]
Эстонія — Прэм’ер-міністар Эстоніі Кая Калас заявіла, што здымкі з Бучы нагадваюць аб масавых забойствах, учыненых Савецкім Зьвязам і нацыстоўскай Нямеччынай. Неабходна сабраць падрабязнасьці й прыцягнуць зламысьнікаў у суд. «Гэта ня поле бою, а месца злачынства», — дадала яна.[25]
Ізраіль — Амбасадар Ізраіля ва Ўкраіне назваў гэта вайсковым злачынствам.
Італія — Прэм’ер-міністар Італіі Марыё Драґі заявіў, што кадры з Бучы цудоўныя й што «расейская ўлада павінна панесьці адказнасьць за тое, што адбылося». Ён таксама выказаў поўную салідэрнасьць з Украінай і яе грамадзянамі.[26]
Малдова — Прэзыдэнт Малдовы Мая Санду назвала гэтую падзею «злачынствамі супраць чалавечнасьці» і абвясьціла 4 красавіка 2022 году днём нацыянальнай жалобы ў памяць аб усіх украінцах, загінулых у расейска-ўкраінскай вайне.[27]
Нідэрлянды — Прэм’ер-міністар Нідэрляндаў Марк Рутэ напісаў, што ён шакаваны паведамленьнямі аб жахлівых злачынствах у раёнах, зь якіх адступіла Расейская Фэдэрацыя. Ён дадаў, што гэта павінна быць «расьсьледавана» і што Нідэрлянды й іх партнэры не супакояцца, пакуль вінаватыя ваенныя злачынцы не будуць прыцягнуты да адказнасьці.[28][29]-
Нямеччына — Віцэ-канцьлер Нямеччыны Робэрт Габек назваў падзеі ў Бучы «страшным ваенным злачынствам». Міністар замежных справаў Нямеччыны Анналена Бурбок абвясьціла аб новых антырасейскіх санкцыях пасьля паведамленьняў аб масавых забойствах у Бучы.[30] 
Расея — Расея адмаўляе, што яе сілы нападалі на мірных жыхароў.[3]
Украіна — Украіна ацэньвае сытуацыю як забойства нявінных мірных жыхароў і ваеннае злачынства. Адзначаецца, што ўсе загінулыя былі ў цывільным і без зброі. Украінскі ўрад заявіў, што зьбірае доказы ваенных злачынстваў, куды таксама ўключыць доказы разьні ў Бучы.[24] Міністар замежных справаў Украіны Дзьмітры Кулеба заявіў, што Бучанская разьня была наўмыснай, расейцы імкнуцца зьнішчыць як мага больш украінцаў. У прыватнасьці, міністар патрабуе эмбарга на нафту, газ, вугаль; зачыненьне ўсіх партоў для расейскіх судоў і прадуктаў, адключэньне ўсіх расейскіх банкаў ад SWІFT.[31]
Францыя — Міністэрства замежных справаў Францыі асудзіла жорсткія забойствы расейскімі акупантамі мірных жыхароў Бучы й заклікалі ўзмацніць эканамічны ціск на Расею.[32]
Арганізацыі
- Эўрапейскі Зьвяз
- Прэзыдэнт Рады ЭЗ Шарль Мішэль заявіў, што ён «шакаваны фота зьверстваў расейскай арміі ў Кіеве» і паабяцаў, што ЭЗ дапаможа Ўкраіне і праваабарончым групам сабраць доказы для выкарыстаньня ў міжнародных судах.[33]
- Прэзыдэнт Эўракамісыі Ўрсула фон дэр Ляен: «Жахаецца паведамленьнямі аб неапісальных жахах у раёнах, зь якіх выходзіць Расея. Тэрмінова патрабуецца незалежнае расьсьледаваньне. Вінаватыя ў ваенных злачынствах будуць прыцягнуты да адказнасьці».
- Рабэрта Мэцола, прэзыдэнт Эўрапарлямэнту: «Ашаломленая зьверствамі расейскага войска ў Бучы й іншых вызваленых раёнах. Гэта халодная рэальнасьць ваенных злачынстваў Пуціна. Сьвет павінен быць у курсе таго, што адбываецца. Неабходна ўвесьці больш жорсткія санкцыі. Вінаватыя й іх камандзіры павінныя быць прыцягнутыя да адказнасьці».
- Жазэп Барэль, Вярхоўны прадстаўнік Эўрапэйскага Зьвяза па замежных справах і палітыцы бясьпекі: «Вітаю Ўкраіну з вызваленьнем большай частцы Кіеўскай вобласьці. Шакаваны навінамі аб зьверствах, учыненых расейскімі войскамі. ЭЗ дапамагае Ўкраіне ў дакумэнтаваньні ваенных злачынстваў. Усе справы павінны разглядацца, а менавіта — Міжнародны суд. ЭЗ і надалей будзе падтрымліваць Украіну. Слава Ўкраіне!»
Remove ads
Глядзіце таксама
Крыніцы
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads