Генадзь Мажэйка

Генадзь Мікалаевіч Мажэйка (нар. 11 траўня 1982, Менск, БССР, СССР) — беларускі журналіст «КП у Беларусі(be)», палітычны вязень рэжыму Лукашэнкі. 1 кастрычніка 2021 году быў арыштаваны ў сувязі з прафэсійнай дзейнасьцю, беларускія й расейскія журналісты й праваабаронцы заклікалі вызваліць яго.

Генадзь Мажэйка
Дата нараджэньня	11 траўня 1982(1982-05-11) (43 гады)
Месца нараджэньня	Менск, БССР, СССР
Месца вучобы	Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт інфарматыкі і радыёэлектронікі (2004)
Занятак	журналіст
Месца працы	Камсамольская праўда ў Беларусі[d]

Біяграфія

Нарадзіўся 11 траўня 1982 году ў Менску. У 2004 годзе скончыў Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт інфарматыкі і радыёэлектронікі. З 2009 году працаваў у газэце «Комсомольская правда в Белоруссии(be)», беларускай вэрсіі газэты «Комсомольская правда». У 2011 годзе заняў другое месца ў фотаконкурсу «Belarus Press Photo».^[1][2][1] Пісаў на тэмы, зьвязаныя з транспартам, тэхналёгіямі, гісторыяю, арміяю й вайсковаю тэхнікаю^[1][3][4].

У жніўні 2020 году Мажэйка асьвятляў падзеі першых дзён масавых пратэстаў. У ноч з 11 на 12 жніўня 2020 году па заданьні рэдакцыі працаваў у мікрараёну Серабранка(be) ў складзе групы з чатырох журналістаў «КП у Беларусі». Нягледзячы на наяўнасьць камізэлькі з надпісам «Прэса» й белай каскі, быў лёгка зьбіты невядомымі сілавікамі рэжыму Лукашэнкі. Пазьней ён успамінаў: «Увесь наш „дыялёг“ суправаджаўся крыкамі й пагрозамі, штурхлямі дубінкамі па нагам, па рукам. Больш усяго дасталася нашаму кіроўцы. Ён адвярнуўся, каб адкрыць багажнік, нахіліўся, а яго пачалі біць па рукам і нагам».^[5]

28 верасня 2021 году ў кватэры на захадзе Менску адбылася перастрэлка(be) паміж супрацоўнікамі спэцпадразьдзяленьня КДБ «Альфа(be)» ў цывільным і менчуком Андрэем Зельцарам, у выніку якой загінулі Зельцар і адзін з супрацоўнікаў КДБ. Мажэйка апэратыўна падрыхтаваў заметку для сайту «КП у Беларусі», якая была апублікавана а 22 гадзіне. У працэсе напісаньня матэрыялу ён узяў камэнтар у аднаклясьніцы Зельцара, якая ахарактарызавала яго станоўча^[6]. Ранкам 29 верасьня сайт выданьня быў заблякаваны Міністэрствам інфармацыі Беларусі без папярэдняга апавяшчэньня, і верагоднаю прычынаю блякіроўкі называўся артыкул Мажэйкі.^[6][7] Таксама сайт выданьня стаў недасяжны з-за мяжы.^[8] Пасьля беларуская рэдакцыя «Камсамольскай праўды» адрэдагавала нататку, а затым і зусім выдаліла яе.^[7][8].

30 верасьня 2021 году Мажэйка знаходзіўся ў Маскве, адкуль званіў маці. 1 кастрычніка ў яго кватэры ў Менску адбыўся ператрус, а вечарам стала вядома, што Мажэйка знаходзіцца ў цэнтры ізаляцыі правапарушальнікаў на Акрэсьціна ў Менску. Праваабарончы цэнтар «Вясна», які першым паведаміў пра арышт Мажэйкі, заявіў, што яго затрымалі ў Маскве. Пастаянная камісія па правах чалавека ў інфармацыйнай сфэры Рады па правах чалавека пры Прэзыдэнце Расейскай Фэдэрацыі(ru) заклікала вызваліць Мажэйку^[9]. 4 кастрычніка 2021 году прэс-сакратар прэзыдэнта Расеі Дзьмітры Пяскоў(be) пракамэнтаваў затрыманьне, заявіў, што ня можа адобрываць арышт журналіста за яго прафэсійную дзейнасьць^[10]. 4 кастрычніка 2021 году Саюз журналістаў Расеі(uk) заклікаў вызваліць Мажэйку^[9].

6 кастрычніка 2021 году сумеснаю заяваю шасьці арганізацыяў, сярод якіх Вясна, Беларускі Хэльсынскі камітэт, Беларускі ПЕН-цэнтар, Мажэйка быў прызнаны палітычным вязьнем^[11][12]. 11 кастрычніка стала вядома, што Мажэйку прад’явілі абвінавачаньні па двух артыкулам КК РБ за распальваньне сацыяльнай варожасьці (арт. 130) і абразу прадстаўніка ўлады (арт. 369).^[12]

23 сакавіка 2023 году Генадзя Мажэйку асудзілі да трох гадоў пазбаўленьня волі^[13].