Новая Луплянка

Но́вая Лупля́нка (па-польску: Szymki, на мясцовай беларускай гаворцы: Лу́плянка Но́ва^[2]) — вёска ў Беластоцкім павеце Падляскага ваяводзтва Польшчы. Знаходзіцца ў гміне Міхалова.

Новая Луплянка
польск. Nowa Łuplanka
Дата заснаваньня:	16 ст.
Былая назва:	Лупляна
Мясцовая назва:	Луплянка Нова
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Беластоцкі
Гміна:	Міхалова
Насельніцтва:	39 чал. (2013)[1]
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	(+48) 85
Паштовы індэкс:	16-050
Нумарны знак:	BIA
Геаграфічныя каардынаты:	52°59′53.000″ пн. ш. 23°50′25.000″ у. д.
Новая Луплянка на мапе Польшчы Новая Луплянка

Насельніцтва

Жыхары вёскі каталікі (парафія Перамяненьня Панскага ў Ялаўцы^[3]), пераважна польскай нацыянальнай ідэнтыфікацыі і праваслаўныя (прыход Узьнясеньня Крыжа Гасподняга ў Ялаўцы) зь беларускай нацыянальнай ідэтыфікацяй.

Гісторыя

Луплянка была заснаваная на мяжы 15 і 16 стагодзьдзяў у мяжах Ялаўскай пушчы. Першымі яе жыхарамі былі асочнікі Рыгор Матус, Антон Барада ды Яська Салавей. У час валочнай памеры вёска была перанесеная ў новае месца, на ўсход ад балатністага хрудка, на якім першапачаткова знаходзілася. У 1623 г. пражывалі тут 33 сем'і, якія працавалі на 55 валоках зямлі. У час вайны 1655 - 1660 Луплянка была зьнішчаная швэдзкімі вайскамі, а жыхары ў большай частцы забітыя. Пасьля вайны ацалелыя луплянкаўцы адбудавалі вёску, а ў гонар загіблых пабудавалі капліцу. Празь некалькі гадоў капліца сталася праваслаўнай царквой, у якой маліліся жыхары акалічных вёскаў, якія не рынялі ўніі. У 1701 г. пражывала тут толькі 11 сем'яў, якія працавалі на 6 ды 1/6 валоках зямлі. У час Вялікай Паўночнай вайны Луплянка была ізноў зьнішчаная. Некал'кі сем'яў асочнікаў спрабавала пасьля адбудаваць спаленую праваслаўную капліцу, але ялаўскі стараста не пагадзіўся на гэта і капліца была адбудаваная ў недаступным балотным месцы ў тайне побач зь вёскай Бахуры. Пасьля 1795 г., калі было ліквідаванае ялаўскае стараства, Луплянка стала цэнтрам новастворанай юшкоўскай воласьці. У 1857 г. пражывала тут 452 жыхароў, але ў выніку эпідэміі тыфу і халеры ў 1869 г. колькасьць жыхароў зьнізілася да 260. У 1869 г. землі вёскі былі падзеляныя паміж мужыкоў і гэта паспрыяла разьвіцью - у 1910 г. пражывалі тут ужо 992 чалавекі. У 1915 г. 138 на 140 ўсіх луплянскіх сем'яў выехала ў бежанства ў Расею^[4]. У міжваенны пэрыяд Новая Луплянка (упершыню Луплянка была падзеленая на Новую і Старую Луплянку) прыналежала да гміны Ялаўка Ваўкавыскага павету(be) Беластоцкага ваяводзтва. Паводле польскага перапісу насельніцтва 1921 г. пражывала тут 72 жыхароў (9 каталікоў і 63 праваслаўных, усе пагалоўна запісаныя былі палякамі)^[5]. Пасьля Другой сусьветнай вайны Новая Луплянка была далучаная да гміны Міхалова. У 1950 г. у Новай Луплянцы пражывала 295 чалавек і з таго маменту колькасьць насельніцтва сістэматычна спадае^[4].