Палац Тызэнгаўзаў (Горадня)

Пала́ц Тызэнга́ўзаў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Горадні. Знаходзіўся на Гарадніцкім пляцы і быў кампазыцыйным цэнтрам Гарадніцы. Твор архітэктуры барока і клясыцызму.

Помнік грамадзянскай архітэктуры
Палац Тызэнгаўзаў
Палац Тызэнгаўзаў
Краіна	Беларусь
Места	Горадня
Каардынаты	53°41′05″ пн. ш. 23°50′04″ у. д.
Архітэктурны стыль	барока
Аўтар праекту	Іаган Мёзер[d] і Джузэпэ Сака
Палац Тызэнгаўзаў на мапе Беларусі Палац Тызэнгаўзаў
Палац Тызэнгаўзаў на Вікісховішчы

Утвараў адзіны ансамбль з будынкам каралеўскага манэжу (тэатру). На паўночны ўсход ад палаца прафэсар Жан Эмануэль Жылібэр старыў Гарадзенскі батанічны сад.

Гісторыя

Аэрафотаздымак, 1915—1918 гг.

Вялікае Княства Літоўскае

Будаваньне палаца вялося ў 1760—1770-я гады, яго архітэктарамі былі Ёган Георг Мёзэр і Джузэпэ Сака. У аздабленьні інтэр’ераў бралі ўдзел мастакі П. Гежыдовіч і А. Грушэцкі. Выкарыстоўваўся як палац старосты гарадзенскага Антонія Тызэнгаўза.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Горадня апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, палацам стаў валодаць генэрал Якаў Сіверс, потым князь Рэпнін. У пачатку XIX ст. у палацы разьмясьцілася рэзыдэнцыя губэрнатара^[1].

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе палац згарэў.

Архітэктура

Помнік архітэктуры барока і клясыцызму. 1-павярховы П-падобны ў пляне мураваны будынак, накрыты высокім вальмавым дахам зь невялікамі мансардамі ў цэнтры бакавых крылаў, завяршаўся авальным у пляне бэльвэдэрам з купалам і скульптурнай выявай Цэрэры над галоўным уваходам. Галоўным фасадам выходзіў на пляц і ўтвараў трапэцападобны курданёр. Аздабленьне фасадаў мела элемэнты стылю ракако (руставаныя падвоныя лапаткі, гірлянды, картушы, абрамленьні прастакутных і аркавых аконных праёмаў), у калярыстычным разьвязку — спалучэньне зялёнага колеру сьценаў, белых ляпных дэталяў, чырвонай дахоўкі.

Плян мяшаны: у цэнтральнай частцы анфілядны, у крылах калідорны. Парадныя залі аздабляліся пляфонамі з размалёўкай і мармуровымі разнымі камінамі з карскага мармуру^[2].

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  пач. XIX ст.
• 
  пач. XIX ст.
• 
  XIX ст.
• 
  XIX ст.

• 
  1827 г.
• 
  1837 г.
• 
  Н. Орда, 2 чэрвеня 1861 г.
• 
  1894 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  1900 г.
• 
  1908 г.
• 
  да 1915 г.
• 
  да 1915 г.

• 
  да 1915 г.
• 
  1915 г.
• 
  верасень 1915 г.
• 
  1915—1918 гг.