Песьня будаўніцтву (верш)

«Песьня будаўніцтву» — верш Янкі Купалы, напісаны 22 лістапада 1931 году. Упершыню надрукаваны ў газэце «Звязда» 25 лістапада 1931 году. Верш даў назву зборніку вершаў Я. Купалы, які быў выдадзены ў 1936 годзе.^[1]

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Песьня будаўніцтву (неадназначнасьць).

Песьня будаўніцтву
Жанр:	верш
Аўтар:	Янка Купала
Мова арыгіналу:	беларуская
Год напісаньня:	22 лістапада 1931
Публікацыя:	25 лістапада 1931
Асобнае выданьне:	зборнік «Песьня будаўніцтву» (1936)
Электронная вэрсія

Апісаньне

«Прыйдзе новы — а мудры — гісторык, А ён прыйдзе — ужо ён ідзе — І сказ дзіўны, праўдзівы ад зорак І да зорак аб нашых прасторах, Аб падзеях, людзях павядзе...»

Я. Купала «Песьня будаўніцтву»

Янка Купала ў 1930-я гады падвяргаўся моцнаму ціску з боку партыйных і дзяржаўных органаў з прычыны неадпаведнасьці вершаў духу новай эпохі. У адказ на ціск ён вымушаны пісаць творы ў духу сацыялістычнага рэалізму. Верш «Песьня будаўніцтву» зь іх ліку. Разам з тым, калі абстрагавацца ад рэвалюцыйнай лексыкі, якая выкарыстана ў творы («варожыя клясы», «бальшавіцкая праўда», «цьвёрдая рука пралетараў»), верш набывае больш глыбокае гучаньне. У вершы аўтар выказвае спадзяваньне на праўдзівае, аб’ектыўнае асэнсаваньне мінуўшчыны і сучасных для Янкі Купалы падзеяў.^[2]

Ладу высокага прамаўленьня верша адпавядае строга вытрыманы вершаваны памер (анапэст), строфіка (пяцірадкоўі з аднатыпнай рыфмоўкай «абааб») і ўся кампазыцыя твору, акаймаванага страфічным кальцом. Публіцыстычная прыўзьнятасьць вершу ствараецца слоўнай экспрэсыяй і ўстойлівай шматразовай градацыяй. Уласьцівыя твору сынтаксічныя паўторы, гукавыя збліжэньні, унутраная кантраснасьць, пераносы ствараюць эмацыянальна-паэтычную атмасфэру для выказаваньня думкі аб шчасьлівым лёсе разьняволенага народу і вялізарным уздыме Радзімы на новым гістарычным этапе. Твор успрымаецца як своеасаблівы лірычны эпас пройдзенага, перажытага і дасягнутага народам.^[1]

Пераклады і мастацкія ўвасабленьні

На ангельскую мову верш пераклаў Ўолтэр Мэй, на армянскую — Г. Камуні, на карэйскую, на летувіскую — А. Вэнцлава, на малдаўскую — П. Дарые, на расейскую — С. Абрадовіч, С. Батвіньнік, А. Карчагін, А. Чывіліхін, на румынскую — С. Дэлчу, на таджыцкую — М. Фархат, на туркмэнскую — А. Ніязаў, на ўкраінскую — М. Бажан, на чуваскую — А. Алга.^[1]

На музыку верш паклаў Сяргей Картэс (араторыя-паэма «Памяці паэта»).^[1]