Янаў (Падляскае ваяводзтва)

Янаў (польск. Janów) — вёска ў Польшчы, на рацэ Кумялцы. Цэнтар сельскай гміны Сакольскага павету Падляскага ваяводзтва. Знаходзіцца за 21 км на на захад ад Саколкі, за 39 км на поўнач ад Беластоку.

Янаў лац. Janaŭ
польск. Janów
Агульны выгляд
Герб Янава
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Сакольскі
Гміна:	Янаў
Насельніцтва:	854 чал.
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Паштовы індэкс:	16-130
Нумарны знак:	BSK
Геаграфічныя каардынаты:	53°28′0.1″ пн. ш. 23°13′0.1″ у. д.
Янаў на мапе Польшчы Янаў
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Янаў — даўняе мястэчка гістарычнай Гарадзеншчыны (частка Троччыны), на этнічнай тэрыторыі беларусаў.

Гісторыя

Стары касьцёл, каля 1900 г.

Вялікае Княства Літоўскае

Перад 1715 годам Янаў стаў мястэчкам. У гэты час ён знаходзіўся ў валоданьні Сапегаў і ўваходзіў у склад Гарадзенскага павету Троцкага ваяводзтва.

У 1724 годзе Тэадора Сапега з роду Солтанаў збудавала ў Янаве драўляны касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Янаў апынуўся ў складзе Прусіі, у Беластоцкім дэпартамэнце. У 1807 годзе згодна з Тыльзіцкай мірнай дамовай паміж Расеяй і Францыяй мястэчка апынулася ў Беластоцкай вобласьці Расейскай імпэрыі.

У 1860-я гады ў Янаве было 109 будынкаў (зь іх 9 мураваных), дзеяў касьцёл, працавалі 2 прамысловыя прадпрыемствы. У канцы XIX ст. — 321 будынак (21 мураваны). 20 кастрычніка 1868 году зьявіўся праект мескага гербу: у зялёным полі залаты серп, на краях тарчы чатыры залатыя трылісьнікі^[1].

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Янаў занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Янаў абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР^[2]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Янаў апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Гарадзенскім павеце Беластоцкага ваяводзтва.

З пачаткам Другой сусьветнай вайны 15 верасьня 1939 году Янаў акупавалі войскі Трэцяга Райху, але праз тыдзень вёску перадалі СССР згодна з пактам Молатава-Рыбэнтропа. У лістападзе 1939 году Янаў увайшоў у склад БССР, у Беластоцкую вобласьць. З чэрвеня 1941 да верасьня 1944 году вёска зноў знаходзілася пад нямецкай акупацыяй. 16 жніўня 1945 году ўлады СССР перадалі Янаў Польскай Народнай Рэспубліцы.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: ~1890 год — 1534 чал., зь іх 528 каталікоў, 3 праваслаўныя, 997 юдэяў і 3 мусульманіны^[3]
• XX стагодзьдзе: 1921 год — 1509 чал.

Турыстычная інфармацыя

Касьцёл

Славутасьці

• Касьцёл Сьвятога Юрыя (1899—1904)
• Могілкі: каталіцкія, юдэйскія