Срэбны кодэкс

Codex Argenteus (па-беларуску: «Срэбная кніга») — рукапіс VI стагодзьдзя, які зьмяшчаў выкананы ў IV стагодзьдзі біскупам Вульфілам пераклад Бібліі на гоцкую мову. З 336 арыгінальных аркушаў захаваліся 188, уключаючы шпаерскі фрагмэнт, выяўлены ў 1970 року. Частка рукапісу знаходзіцца ў сталай экспазыцыі бібліятэкі Carolina Rediviva ва Ўпсале (Швэцыя)^[1].

Старонка са «Срэбнага кодэксу»

Мінуўшчына

У той пэрыяд, калі Вульфіла працаваў над перакладам Бібліі, плямёны, якія мы лічым гоцкімі, былі намінальнымі арыянамі, то бок датычна асобы і прыроды Хрыста яны прытрымліваліся вучэньня Арыя. Верагодна, «Срэбная Біблія» была напісаная для остгоцкага караля Тэадорыка Вялікага альбо пры ягоным двары ў Равэне, альбо ў даліне ракі По, альбо ў Брэшыі. Гэта была ўражвальная кніга, напісаная залатым і срэбным атрамантам на высокаякасным тонкім пурпурным(en) вэліну з дэкаратыўна ўмацаванымі каштоўнымі камянямі. Па сьмерці Тэадорыка ў 526 Срэбная Біблія не згадваецца ў інвэнтарох ці кніжных сьпісах цягам тысячагодзьдзя.

У XVI стагодзьдзі частка «Codex Argenteus» (187 з 336 арыгінальных пэргамэнтных аркушаў) былі выяўленыя ў былым бэнэдыктынскім вэрдэнскім кляштары (каля Эсэну ў Райнляндзе), адным з найбагацейшых у Сьвятой Рымскай імпэрыі. Яна была перавезеная ў бібліятэку імпэратара Рудольфа II ў Празе^[2]. Пасьля бітвы пад Прагай 1648 року кодэкс як вайсковы трафэй трапіў у Стакгольм, у бібліятэку каралевы Крыстыны. Пасьля ейнага навяртаньня ў каталіцтва і адмаўленьня ад стальцу кніга ў 1654 была перавезеная ў Нідэрлянды разам з уласнасьцю ейнага былога бібліятэкара Ісаака Восіюса. У 1660-я граф Магнус Габрыель дэ ля Гарды выкупіў яе для Упсальскага ўнівэрсытэту, у бібліятэцы якога кодэкс захоўваецца і цяпер.

Пра тое, куды зьнік кодэкс між VI і XVI стагодзьдзямі, а таксама пра лёс рэшты рукапісу, нічога невядома. Апошні, 336-ы аркуш быў выяўлены ў кастрычніку 1970 року ў Шпаеры (Нямеччына), падчас рэстаўрацыі капліцы Афры Аўгсбурскай.

Зьмест

• Дабравесьце паводле Мацьвея: Мц. 5:15-48; 6:1-32; 7:12-29; 8:1-34; 9:1-38; 10:1,23-42; 11:1-25; 26:70-75; 27:1-19,42-66.
• Дабравесьце паводле Яна: 5:45-47; 6:1-71; 7:1-53; 8:12-59; 9:1-41; 10:1-42; 11:1-47; 12:1-49; 13:11-38; 14:1-31; 15:1-27; 16:1-33; 27:1-26; 28:1-40; 29:1-13.
• Дабравесьце паводле Лукаша 1:1-80; 2:2-52; 3:1-38; 4:1-44; 5:1-39; 6:1-49; 7:1-50; 8:1-56; 9:1-62; 10:1-30; 14:9-35; 15:1-32; 16:1-24; 17:3-37; 18:1-43; 19:1-48; 20:1-47.
• Дабравесьце паводле Марка: 1:1-45; 2:1-28; 3:1-35; 4:1-41; 5:1-5; 5-43; 6:1-56; 7:1-37; 8:1-38; 9:1-50; 10:1-52; 11:1-33; 12:1-38; 13:16-29; 14:4-72; 15:1-47; 16:1-12 (+ 16:13-20).

Глядзіце таксама

• Гоцкая Біблія
• Codex Carolinus