Тор (зэнітны ракетны комплекс)

«Тор» — расейскі зэнітны ракетны комплекс, распрацаваны ў 1983 годзе.

«Тор»
Баявая машына «Тор-М2К» на шасі «МЗКЦ-6922» (2023 год, Астравец)
Тып	зэнітны ракетны комплекс
Краіна паходжаньня	Расея
Гісторыя выкарыстаньня
Пэрыяд выкарыстаньня	ад 19 сакавіка 1986 (39 гадоў таму)
Выкарыстаньне	16 краінаў, у тым ліку Беларусь, Вэнэсуэла, Грэцыя, Іран, Кітай, Расея, Украіна
Войны	Вайна ў Паўднёвай Асэтыі (2008), Грамадзянская вайна ў Сырыі, Другая Карабаская вайна, Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну (з 2022)
Гісторыя вытворчасьці
Канструктар	Веньямін Яфрэмаў
Дата стварэньня	1983 год
Вытворца	«Алмаз-Антэй»[1]
Кошт адзінкі	60 млн даляраў (2020 год)
Вытворчасьць	ад 1986 году
Адзінак створана	380 (2022 год)
Мадыфікацыі	«Тор-М1», «Тор-М2», «Кінжал»
Характарыстыкі («Тор-М2К»)
Вага	18 тонаў (цягач)/ 165 кг (ракета)
Даўжыня	9,5 м[2]
Даўжыня	289 см (ракета)
Шырыня	3 м
Вышыня	2,3 м
Дыямэтар	23 см (ракета)
Экіпаж	3
Асноўнае ўзбраеньне	кіраваная ракета 9М338
Рухавік	8-цыліндравы, V-падобны 309 кіляват (420 к.с.)[3]
Магутнасьць/вага	14 к.с./т
Ёмістасьць загрузкі	12 тонаў
Трансьмісія	аўтаматычная[4]
Падвеска	3-восевая, незалежная
Размах крылаў	65 см
Ёмістасьць баку	200+530 літраў
Практычная далёкасьць	1000 км (цягач)/12 км (ракета)
Вышыня палёту	10 км
Хуткасьць	85 км/гадз (цягач)/ 700 м/с (ракета)
Сыстэма стырнавога кіраваньня	гідраўлічны ўзмацняльнік, зьлева
Плятформа запуску	шасі «МЗКЦ-6922»

Супрацьракетную выведку для ЗРК дапамага забясьпечыць радыёлякацыйная станцыя «Праціўнік»^[5]. «Тор-М2» мог паражаць мэты на вышыні да 10 км і далечыні да 12 км. Кожная пускавая машына мела па 16 кіраваных ракетаў з інтэрвалам між пускамі да 2-х сэкундаў^[6]. «Іжэўскі электрамэханічны завод» (Удмуртыя) у складзе канцэрну «Алмаз-Антэй» вырабляў бартавую апаратуру ракеты і баявую машыну ЗРК.

«Тор-М2» прызначаўся для абароны сухаземных войскаў падчас руху, а таксама кіраўнічых і вайсковых будынкаў. Адначасна апрацоўваў да 48 мэтаў, зь якіх суправаджаў да 10 паводле ступені пагрозы. Батарэя з 4-х баявых машынаў прызначалася для адначасовага паражэньня да 16 мэтаў з хуткасьцю палёту да 700 м/сэк^[7]. Пры гэтым мяжа паражэньня пачыналася зь 10 м ад паверхні на адлегласьці ад 1 км^[8].

Дзяржавы-карыстальніцы ЗРК «Тор» (сінім, 2015 год)

Беларусь

У 2007 годзе «Менскі завод колавых цягачоў» спраектаваў і вырабіў досьледны ўзор корпуснага шасі «МЗКЦ-6922» для мантажу ЗРК «Тор»^[9]. У 2011 годзе 120-я зэнітная ракетная брыгада ў Баранавічах атрымала на ўзбраеньне першую батарэю «Тор-М2»^[10]. У 2012 годзе Ўзброеныя сілы Беларусі атрымалі на ўзбраеньне 2-і ЗРК «Тор». У жніўні 2013 году на сумесных вучэньнях «Баявая садружнасьць» у расейскім Ашулуку (Астраханская вобласьць) беларускія вайскоўцы паразілі з ЗРК «Тор» тры з чатырох мэтаў^[11].

10 сьнежня 2013 году ў Беларусь прыбыла 3-я батарэя ЗРК «Тор-М2», якую накіравалі ў Баранавічы (Берасьцейская вобласьць) для ўтварэньня дывізіёну^[12]. Трэцяя батарэя ЗРК паступіла на ўзбраеньне 120-й зэнітнай ракетнай брыгады Заходняга апэратыўна-тактычнага камандаваньня Вайскова-паветраных сілаў і войскаў супрацьпаветранай абароны Беларусі^[10].

У лютым 2014 году правялі баявыя пускі з ЗРК на палігоне ў Гомельскай вобласьці^[13]. Да красавіка ўтварылі дывізіён з трох батарэяў ЗРК «Тор-М2»^[14]. На сьнежань 2016 году закупілі 4-ю батарэю ЗРК^[15].

1 чэрвеня 2018 году на поўнач ад Астраўца адчынілі вайсковае мястэчка 1146-га зэнітнага ракетнага палка, які меў на ўзбраеньні «Тор-М2». Кожны ЗРК мог адначасна зьнішчыць да 8 мэтаў. 1146-ы полк прызначаўся для прыкрыцьця Беларускай АЭС, якую было відаць з вайсковага мястэчка^[16]. 23 сьнежня 2022 году ў Беларусь прыбыла партыя ЗРК «Тор-М2К»^[17].