Ілукстэ

Ілукстэ (лат.: Ilūkste), традыцыйная беларуская назва Ілукшта — горад у Латвіі. З’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Ілуксцкага краю. Плошча 9 км². Насельніцтва 2809 чал. (2012). Размешчаны на р. Ілукшта.

Ілукстэ Герб Краіна  Латвія Каардынаты 55°58′41″ пн. ш. 26°17′48″ у. д.HGЯO Заснаваны 1917 Плошча 8,69 км² (1 студзеня 2025)[1] 8,53 км² (1 студзеня 2025)[1] Вышыня цэнтра 100 м Водныя аб’екты Ilūkste[d] Насельніцтва ▼2 082 чал. (1 студзеня 2024)[2] Паштовыя індэксы LV-5447 Афіцыйны сайт ilukste.lv Ілукстэ на карце Латвіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Ілукшта вядома з 1550 года, горад у Курляндскім і Земгальскім герцагстве^[3].

Паезуіцкі касцёл у пачатку XX стагоддзя

Уласнасць графаў Зібергаў. У канцы XVI стагоддзя існаваў лютэранскі збор, пасля перароблены на касцёл. Значную частку насельніцтва горада складалі католікі і ўніяты^[3].

Зібергі фундавалі езуіцкую рэзідэнцыю (1681, 1690, 1702), якая адчынілася ў 1690. У канцы XVII — першай палове XVIII ст. пабудаваны комплекс езуіцкіх будынкаў з драўляным касцёлам (асвячоны ў 1690), у 1748 годзе ён згарэў. У 1754—1758 і 1761—1769 пабудаваны мураваны касцёл (архітэктар Т. Жаброўскі). З 1691 дзейнічала езуіцкая школа, у 1761—73 — калегіум; існавалі канвікт, тэатр з уласнай залай, музычная бурса, бібліятэка^[3].

Пасля забароны ордэна езуітаў іх касцёл і калегіум у 1787 перайшлі да ордэна місіянераў. У сярэдзіне XVIII ст. ваявода інфлянцкі Юзафат Зіберг пачаў будаваць мураваны замак (будоўля не скончана)^[3].

Ілукшта ў пачатку XX стагоддзя

Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе, калі Інфлянцкае княства адышло да Расійскай імперыі, Ілукшта стала месцам збору сойміка інфлянцкай шляхты-эгзулянтаў («цэнтрам» Інфлянцкага княства) і шляхты Курляндскага княства, што ўзаконіў у 1791 Чатырохгадовы сойм 1788—1792 гадоў. Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе ў складзе Расійскай імперыі^[3].

Насельніцтва

Год Колькасць 1897 3 652 [4] 1920 457 [4] 1959 2 680 [4] 1970 3 145 [4] 1979 3 131 [4] 1989 3 340 [4] 1991 3 300 [4] 2000 2 983 [4] Год Колькасць 2001 2 957 [4] 2002 2 979 [4] 2003 2 985 [4] 2004 2 940 [4] 2005 2 910 [4] 2006 2 933 [4] 2007 2 929 [4] 2008 2 901 [4] Год Колькасць 2009 2 850 [4] 2010 2 829 [4] 2011 2 792 [4] 2012 2 538 [4] 2013 2 537 [4] 2014 2 458 [4] 2015 2 459 [4] 2016 2 381 [5] Год Колькасць 2017 2 365 [6] 2019 2 253 [7] 2020 2 216 [8] 2021 2 169 [9] 2022 2 119 [10] 2023 2 171 [11] 2024 2 082 [2]

Зноскі

1. Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumā — Central Statistical Bureau of Latvia. Праверана 7 студзеня 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a>
2. Iedzīvotāju skaits pēc tautības reģionos, pilsētās, novados, pagastos, apkaimēs un blīvi apdzīvotās teritorijās gada sākumā (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) — Central Statistical Bureau of Latvia. Праверана 19 чэрвеня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a>
3. Ілукшта на сайце Электронная энцыклапедыя «Вялікае Княства Літоўскае»
4. http://pop-stat.mashke.org/latvia-cities.htm
5. Office of Citizenship and Migration Affairs — 1990.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23012016'></a>
6. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 11 верасня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566450'></a>
7. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 2 чэрвеня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566450'></a>
8. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 19 лютага 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566450'></a>
9. Central Statistical Bureau of Latvia Праверана 15 чэрвеня 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566450'></a>
10. Pilsētu (blīvi apdzīvotu) un lauku (reti apdzīvotu) teritoriju iedzīvotāju skaits reģionos, pilsētās, novados un pagastos (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) – Teritoriālā vienība, Laika periods un Rādītāji — Central Statistical Bureau of Latvia. Праверана 22 снежня 2022.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a>
11. Iedzīvotāju skaits pēc tautības reģionos, pilsētās, novados, pagastos, apkaimēs un blīvi apdzīvotās teritorijās gada sākumā (pēc administratīvi teritoriālās reformas 2021. gadā) 2021 - 2022 — Central Statistical Bureau of Latvia. Праверана 2 кастрычніка 2023.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q39420022'></a>