Інгмар Бергман

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Бергман.

Э́рнст І́нгмар Бе́ргман (шведск.: Ernst Ingmar Bergman [ˈɪŋmar ˈbærjman]^ⓘ; 14 ліпеня 1918 — 30 ліпеня 2007) — знакаміты шведскі рэжысёр тэатра і кіно, сцэнарыст, пісьменнік.

Інгмар Бергман
шведск.: Ingmar Bergman
Імя пры нараджэнні	Эрнст Інгмар Бергман
Дата нараджэння	14 ліпеня 1918(1918-07-14)[1][2][…]
Месца нараджэння	Упсала[d], Швецыя[3]
Дата смерці	30 ліпеня 2007(2007-07-30)[4][5][…] (89 гадоў)
Месца смерці	Fårö parish[d], камуна Готланд, лен Готланд, Швецыя[3]
Месца пахавання	Fårö begravningsplats[d]
Грамадзянства	Швецыя
Бацька	Erik Bergman[d]
Маці	Karin Bergman[d]
Жонка	Else Fisher[d][6], Ellen Bergman[d][6], Gun Bergman[d][6], Käbi Laretei[d][6][7] і Ingrid von Rosen[d][6][7]
Дзеці	Lena Bergman[d], Eva Bergman[d], Jan Bergman[d], Anna Bergman[d], Mats Bergman[d], Maria von Rosen[d], Daniel Bergman[d] і Linn Ullmann[d]
Адукацыя	Стакгольмскі ўніверсітэт Palmgrenska samskolan[d]
Прафесія	кінарэжысёр сцэнарыст
Кар’ера	1944—2005
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды	«Залаты мядзведзь» Берлінскага кінафестывалю (1957)
IMDb	ID 0000005
ingmarbergman.se
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Стакгольмскі ўніверсітэт, дзе вывучаў літаратуру і гісторыю мастацтваў. З 1942 года працаваў у тэатры, ставіў п'есы У. Шэкспіра, Г. Ібсена, А. Стрындберга, А. Чэхава, сучасных драматургаў. Але сусветную вядомасць набыў у кіно.

Прафесійна працаваць у кіно Бергман пачаў у 1941 годзе, рэдагаваў сцэнары. Аднак неўзабаве ён напісаў уласны сцэнар пад назваю «Цкаванне», які быў экранізаваны ў 1944 годзе. Далей бадай для ўсіх сваіх карцін сцэнары пісаў сам Бергман.

У 1946 годзе пачаў здымаць і ўласныя фільмы. Сусветнае прызнанне прынеслі яго рэжысёрскія працы 1950-х — 1960-х гадоў — «Сунічная паляна», «Сёмая пячатка», «Усмешкі летняй ночы», «Камунія», «Маўчанне», «Персона». Пачынаючы з фільма «Дзявочая крыніца», нязменным аператарам Бергмана робіцца Свэн Нюквіст. Дагэтуль шмат якія карціны Бергмана былі знятыя аператарам Гунарам Фішэрам.

Рэжысёр працягваў актыўна працаваць у кіно ў наступныя дзесяцігоддзі. У 1970-я — 1980-я гады на экраны выйшлі «Шэпты і крыкі», «Сцэны з сямейнага жыцця» з некалькіх серый, «Восеньская саната», «З жыцця марыянетак», грандыёзныя «Фані і Аляксандр» ды іншыя.

Творчасць у кіно

Асноўныя тэмы творчасці Інгмара Бергмана — крызіс рэлігіі і традыцыйнай сям’і, крызіс асобы; пошукі праўдзівых стасункаў паміж людзьмі. Робячы стаўку на буйны план твараў, што перадаюць складаную гаму пачуццяў, Бергман з дапамогаю сваіх акцёраў выяўляе найскладанейшыя перажыванні экзістэнцыянальнай сустрэчы чалавека з праўдай пра свет усярэдзіне і вакол сябе.

Бергман быў вядомы тым, што шматразова працаваў з аднымі і тымі ж акцёрамі. Сярод Бергманавых акцёраў, якіх рэжысёр зняў у 10 і больш фільмах, можна адзначыць Гунара Б'ёрнстранда, Эланда Юзэфсана, Макса фон Сюдава, Бібі Андэрсан, Харыет Андэрсан, Ліў Ульман ды інш.

Улюбёныя фільмы Бергмана^[8]

• «Свінцовыя часы»
• «Дырыжор»
• «Андрэй Рублёў»
• «Варанячы квартал»
• «Дарога»
• «Расёман»
• «Бульвар Сансет»
• «Набярэжная туманаў»
• «Жарсці Жанны д’Арк»
• «Цырк»
• «Вазак»

Тэатральныя пастаноўкі

Пасля навучання (1938-1943) Інгмар Бергман займаў пасаду штатнага рэжысёра (а таксама сумешчаныя пасады кіраўніка, 1-га рэжысёра, дырэктара, мастацкага кіраўніка, мастацкага дарадцы) у тэатрах розных гарадоў: Хельсінборга (1943-1946), Гётэборга (1946-1950), Мальмё (1952-1959), Стакгольма (1961-1976), Мюнхена (1977-1984) і зноў Стакгольма (1984-2007)^[9].

Іншыя тэатры і спектаклі

Інгмар Бергман быў запрошаным (часовым, госцевым) рэжысёрам спектакляў у паўтара дзясятках іншых тэатраў у Стакгольме і Норчы пінгу (Швецыя, 1938-2002), Осла (Нарвегія, 1967), Лондане (Вялікабрытанія, 1970), Капенгагене (Данія, 1973), Зальцбургу (ФРГ, 1983), а таксама ставіў спектаклі для радыё і тэлебачання (ТБ-тэатр Шведскага тэлебачання, 1957-2003), паставіў дзве оперы, аперэту, браў удзел у стварэнні балета.

Інгмар Бергман паставіў сам або браў удзел у стварэнні прыкладна 170 тэатральных спектакляў.

Выбраная фільмаграфія

• 1946: Дождж над нашым каханнем (Det regnar på vår kärlek)
• 1952: Жанчыны чакаюць (Kvinnors väntan)
• 1953: Лета з Монікай (Sommaren Med Monika)
• 1953: Вечар блазнаў (Gycklarnas afton)
• 1956: Сёмая пячатка (Det Sjunde Inseglet)
• 1957: Сунічная паляна (Smultronstället)
• 1958: На валаску ад жыцця (На краі жыцця/Nära livet)
• 1958: Твар (Ansiktet)
• 1960: Дзявочая крыніца (Jungfrukällan)
• 1961: Праз цьмянае шкло (Såsom i en spegel)
• 1963: Маўчанне (Tystnaden)
• 1964: Пра ўсіх гэтых жанчын (För att inte tala om alla dessa kvinnor)
• 1964: Персона (Persona)
• 1964: Захапленне Анны (En Passion)
• 1972: Шэпт і крыкі (Viskningar Och Rop)
• 1973: Сцэны з сямейнага жыцця (Scener ur ett äktenskap)
• 1975: Чароўная флейта (Trollflöjten)
• 1976: Тварам да твару (Ansikte Mot Ansikte)
• 1978: Восеньская саната (Höstsonaten)
• 1980: З жыцця марыянетак (Aus dem Leben der Marionetten)
• 1982: Фанні і Аляксандр (Fanny Och Alexander)
• 1984: Пасля рэпетыцыі (Efter repetitionen)
• 2003: Сарабанда (Saraband)

Узнагароды

Бергман (слева) і Віктар Шострам падчас здымак фільма «Сунічная паляна» (1957 год).

Год	Вынік	Узнагароды	Намінацыя	Получатель
Оскар
1960	Намінант	Оскар	Найлепшы арыгінальны сцэнар	Сунічная паляна
1961	Лаўрэат	Оскар	Найлепшы замежны фільм	Дзявоцкая крыніца
1962	Лаўрэат	Оскар	Найлепшы замежны фільм	Праз цьмянае шкло
1963	Намінант	Оскар	Найлепшы арыгінальны сцэнар	Праз цьмянае шкло
1971		Irving G. Thalberg Memorial Award		Інгмар Бергман
1974	Намінант	Оскар	Найлепшы фільм	Шэпты і крыкі
			Найлепшая рэжысура
			Найлепшы арыгінальны сцэнар
1977	Намінант	Оскар	Найлепшая рэжысура	Тварам да твару
1979	Намінант	Оскар	Найлепшы арыгінальны сцэнар	Восеньская саната
1984	Лаўрэат	Оскар	Найлепшы замежны фільм	Фанні і Аляксандр
1984	Намінант	Оскар	Найлепшая рэжысура	Фанні і Аляксандр
			Найлепшы арыгінальны сцэнар
Argentinean Film Critics Association Awards
2005	Лаўрэат	Special Condor		Сарабанда
BAFTA
1960	Намінант	BAFTA Film Award	Найлепшы фільм	Твар
1976	Лаўрэат	BAFTA TV Award	Best Foreign Programme	Чароўная флейта
1984	Намінант	BAFTA Film Award	Найлепшы фільм не на англійскай мове	Фанні і Аляксандр
Берлінскі кінафестываль
1958	Лаўрэат	Залаты мядзведзь		Сунічная паляна
1962	Лаўрэат	OCIC Award		Праз цьмянае шкло
	Намінант	Залаты мядзведзь
Бодыль
1957	Лаўрэат	Bodil	Найлепшы еўрапейскі фільм	Усмешкі летняй ночы
1959	Лаўрэат	Bodil	Найлепшы еўрапейскі фільм	Сунічная паляна
1974	Лаўрэат	Bodil	Найлепшы еўрапейскі фільм	Шэпты і крыкі
1979	Лаўрэат	Bodil	Найлепшы еўрапейскі фільм	Восеньская саната
Camerimage
1998	Лаўрэат	Special Award	Найлепшы дуэт усіх часоў:Рэжысёр - Аператар	Інгмар Бергман, Свен Нюквіст
Канскі кінафестываль
1956	Лаўрэат	Award	Best Poetic Humor	Усмешкі летняй ночы
	Намінант	Залатая пальмавая галіна
1957	Лаўрэат	Адмысловы прыз журы		Сёмая пячатка
	Намінант	Залатая пальмавая галіна
1958	Лаўрэат	Найлепшая рэжысура		Каля жыцця
	Намінант	Залатая пальмавая галіна
1960	Лаўрэат	Special Mention		Дзявоцкая крыніца
	Намінант	Залатая пальмавая галіна
1973	Лаўрэат	Technical Grand Prize		Шэпты і крыкі
1997	Лаўрэат	Palm of the Palms		Інгмар Бергман
1998	Лаўрэат	Prize of the Ecumenical Jury	Special award for his whole works	Інгмар Бергман
Cinema Writers Circle Awards
1962	Лаўрэат	CEC Award	Best Foreign Director (Mejor Director Extranjero)	Сёмы друк
Сезар
1976	Намінант	Сезар	Найлепшы замежны фільм	Чароўная флейта
1979	Намінант	Сезар	Найлепшы замежны фільм	Восеньская саната
1984	Лаўрэат	Сезар	Найлепшы замежны фільм	Фанні і Аляксандр
2005	Намінант	Сезар	Best European Union Film (Meilleur film de l'Union Européenne)	Сарабанда
David di Donatello Awards
1974	Лаўрэат	Давыд	Best Director - Foreign Film (Migliore Regista Straniero)	Шэпты і крыкі
1984	Лаўрэат	Давыд	Best Director - Foreign Film (Migliore Regista Straniero)	Фанні і Аляксандр
			Best Foreign Film (Miglior Film Straniero)
			Best Screenplay - Foreign Film (Migliore Sceneggiatura Straniero)
1986	Лаўрэат	Прыз Лукіна Вісконці		Інгмар Бергман
Directors Guild of America
1984	Намінант	DGA Award	Outstanding Directorial Achievement in Motion Pictures	Фанні і Аляксандр
1990	Lifetime Achievement Award			Інгмар Бергман
Еўрапейская кінапрэмія
1988	Life Achievement Award			Інгмар Бергман
French Syndicate of Cinema Critics
1984	Лаўрэат	Critics Award	Best Foreign Film	Фанні і Аляксандр
Giffoni Film Festival
1983	Лаўрэат	Nocciola d'Oro		Інгмар Бергман
Залаты глобус
1984	Намінант[10]	Залаты глобус	За найлепшую рэжысёрскую працу	Фанні і Аляксандр
Залаты жук
1964	Лаўрэат	Залаты жук	Найлепшая рэжысура	Маўчанне
1983	Лаўрэат	Залаты жук	Найлепшая рэжысура	Фанні і Аляксандр
1993	Лаўрэат	Залаты жук	Найлепшы сцэнар	Den Goda viljan
Italian National Syndicate of Film Journalists
1960	Лаўрэат	Silver Ribbon	Best Director - Foreign Film (Regista del Miglior Film Straniero)	Сунічная паляна
1961	Лаўрэат	Silver Ribbon	Best Director - Foreign Film (Regista del Miglior Film Straniero)	Сёмая аячатка
1974	Лаўрэат	Silver Ribbon	Best Director - Foreign Film (Regista del Miglior Film Straniero)	Шэпты і крыкі
1979	Лаўрэат	Silver Ribbon	Best Director - Foreign Film (Regista del Miglior Film Straniero)	Восеньская саната
1984	Лаўрэат	Silver Ribbon	Best Director - Foreign Film (Regista del Miglior Film Straniero)	Фанні і Аляксандр
Jussi Awards
1975	Лаўрэат	Jussi	Best Foreign Director	Шэпты і крыкі
Kansas City Film Critics Circle Awards
1975	Лаўрэат	Jussi	Best Foreign Director	Шэпты і крыкі
Kinema Junpo Awards
1962	Лаўрэат	Kinema Junpo Award	Best Foreign Language Film	Дзявоцкая крыніца
			Best Foreign Film Language Director
Mar del Plata Film Festival
1959	Лаўрэат	Найлепшы фільм		Сунічная паляна
Нацыянальны савет кінакрытыкаў ЗША
1959	Лаўрэат	Special Citation		Інгмар Бергман
1973	Лаўрэат	NBR Award	Найлепшая рэжысура	Шэпты і крыкі
1978	Лаўрэат	NBR Award	Найлепшая рэжысура	Восеньская саната
Нацыянальнае таварыства кінакрытыкаў ЗША
1968	Лаўрэат	NSFC Award	Найлепшая рэжысура	Персона
1969	Лаўрэат	NSFC Award	Найлепшая рэжысура	Сорам
1971	Лаўрэат	NSFC Award	Найлепшая рэжысура	Запал
1973	Лаўрэат	NSFC Award	Best Screenplay	Шэпты і крыкі
1975	Лаўрэат	NSFC Award	Best Screenplay	Сцэны са шлюбнага жыцця
		Special Award		Чароўная флейта
New York Film Critics Circle Awards
1973	Лаўрэат	NYFCC Award	Найлепшая рэжысура	Шэпты і крыкі
			Best Screenplay
1974	Лаўрэат	NYFCC Award	Best Screenplay	Сцэны са шлюбнага жыцця
1983	Лаўрэат	NYFCC Award	Найлепшая рэжысура	Фанні і Аляксандр
Сан Жордзі
2006	Лаўрэат	Special Award		Сарабанда
Венецыянскі кінафестываль
1948	Намінант	Залаты леў		Музыка ў цемры
1958	Лаўрэат	Italian Film Critics Award	Parallel Sections	Сунічная паляна
1959	Намінант	Залаты леў		Твар
	Лаўрэат	Special Jury Prize
1971	Лаўрэат	Career Golden Lion		Інгмар Бергман
1983	Лаўрэат	FIPRESCI Prize		Фанні і Аляксандр
Год	Вынік	Узнагарода	Намінацыя	Лаўрэат

Літаратурныя творы

На беларускую мову Бергманавы творы пакуль што не перакладалі.

Поўная бібліяграфія І. Бергмана прыведзена на сайце Фонду Інгмара Бергмана^[11] і налічвае недзе 140 публікацый.

Дакументальная фільмаграфія

• Ингмар Бергман снимает фильм / Ingmar Bergman gor en film / Ingmar Bergman Makes a Movie (Вильгот Шёман / Vilgot Sjöman) 1963, Швеция. Документальный. Продолжительности 5 серий: 00:39:26 + 00:29:43 + 00:30:01 + 00:25:00 + 00:22:59.
• Документ Форё 1969 / Fårödokument / Faro document (Ингмар Бергман / Ingmar Bergman) 1970, Швеция. Документальный. Продолжительность: 00:55:42.
• Документ Форё 1979 /Fårödokument / Farodokument 1979 (Ингмар Бергман / Ingmar Bergman) 1980, Швеция. Документальный. Продолжительность: 01:39:46.
• Лицо Карин / Karins ansikte / Karin's Face (Ингмар Бергман / Ingmar Bergman) 1984, Швеция. Документальный, короткометражный. Продолжительность: 00:13:38.
• Фанни и Александр. Хроника создания фильма / Dokument Fanny och Alexander (Ингмар Бергман / Ingmar Bergman) 1986, Швеция. Документальный. Продолжительность: 01:49:51.
• Ингмар Бергман: О жизни и работе (ТВ) / Ingmar Bergman On Life And Work / Ingmar Bergman: Om liv och arbete (Йорн Доннер / Jörn Donner) 1998, Швеция. Документальный. Продолжительность: 01:30:40.
• О "Сарабанде" / Behind Saraband (Ингмар Бергман / Ingmar Bergman) 2003, Швеция. Документальный. Продолжительность: 00:45:00.
• Ингмар Бергман и Эрланд Йозефсон. Интервью шведского телевидения / Ingmar Bergman: reflection on life, death and love. 2004, Швеция. Документальный. Продолжительность: 00:53:00.
• Бергман и кино / Bergman and the Cinema (Мари Нирерёд / Marie Nyrerod) 2004, Швеция. Документальный. Продолжительность: 00:58:20.
• Бергман и театр / Bergman and the Theatre (Мари Нирерёд / Marie Nyrerod) 2004, Швеция. Документальный. Продолжительность: 00:57:00.
• Бергман и остров Форё / Bergman and Faro island (Мари Нирерёд / Marie Nyreröd) 2004, Швеция. Документальный. Продолжительность: 00:57:25.
• Остров Бергмана: Бергман и кино, Бергман и театр, Бергман и Форё / Bergman Island: Bergman och filmen, Bergman och teatern, Bergman och Fårö (Мари Нирерёд / Marie Nyreröd) 2004, Швеция, Документальный. Продолжительность: 01:23:27. /Сокращенное объединение предыдущих 3х фильмов/
• Бергман 101 / Bergman 101 (Питер Коуи / Peter Cowie) 2009, США. Документальный. Продолжительность: 00:35:23.
• Лив и Ингмар / Liv & Ingmar (Дхирадж Аколкар / Dheeraj Akolkar) 2012, Швеция, Великобритания, Норвегия. Документальный. Продолжительность: 01:29:00.
• Bergmans video. A documentary about Ingmar's collection (Alejandro González Iñárritu, Tomas Alfredson) 2012, Швеция, Великобритания, Норвегия. Документальный. 6 серий по 45 мин.
• Вторжение к Бергману / Trespassing Bergman (Jane Magnusson, Hynek Pallas / Джейн Магнуссон, Хюнек Паллас ) 2013, Швеция. Документальный. Продолжительность: 01:47:00. /Компиляция 6 серий Bergmans video/

Выстаўкі

• 2012, «Ингмар Бергман. Image Maker»,^[12] Мультимедиа Арт Музей, Москва
• 2012, «Ингмар Бергман: Человек, который задавал сложные вопросы»,^[13] Мультимедиа Арт Музей, Москва
• 2013, «Лив Ульман и Ингмар Бергман»,^[14] Центр фотографии имени братьев Люмьер, Москва

Ушанаванне

6 красавіка 2011 года Банк Швецыі паведаміў пра планы выпуску ў 2014—2015 годзе новай серыі грашовых знакаў. На аверсе купюры вартасцю 200 шведскіх крон меркавалася размяшчэнне партрэту Інгмара Бергмана^[15][16].

У кастрычніку 2015 года ў Швецыі з'явіліся банкноты з выявай Інгмара Бергмана. На купюрах вартасцю 200 крон намаляваны сам рэжысёр і кадр з яго шэдэўра «Сёмая пячатка».

У гонар рэжысёра назвалі астэроід (10378) Інгмарбергман.