Іван Шчырскі

Іва́н Шчы́рскі, у манастве з 1689 — Інакенцій (каля 1650—1714) — гравёр па медзі эпохі барока, які належаў да школы А. Тарасевіча, царкоўны і культурны дзеяч.

Іван Шчырскі
Дата нараджэння	каля 1650
Месца нараджэння	Чарнігаў, Чарнігаўскае ваяводства, Малапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Дата смерці	1714
Грамадзянства	Гетманшчына
Род дзейнасці	гравёр па медзі, мастак, манах, мастак-гравёр, графік, ілюстратар, рэстаўратар, праваслаўны манах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паходзіў, верагодна, з Чарнігава. Адукацыю атрымаў у Чарнігаўскага калегіума, дзе выкладаў у 1707—1709 гадах. У 1680—1683 гадах Шчырскі працаваў у Вільні, з 1683 года ў Чарнігаве і з 1689 года — у Кіева-Пячэрскай лаўры, не парываючы з Чарнігавам.

У 1690-х гг. Шчырскі заснаваў Любецка-Антоніеўскі скiт-манастыр і стаў яго ігуменам. Пры падтрымцы І. Мазепы ў 1711 годзе збудаваў царкву Св. Ануфрыя ў Любечы каля Чарнігава, дзе і памёр.

Тэзіс Шчырскага, прысвечаны рэктару Кіеўскай акадэміі П. Калачынскаму

Жывучы ў манастыры, Шчырскі працаваў для друкарняў Кіева і Чарнігава. З мастацкай спадчыны віленскага перыяду вядомыя: тытульны аркуш панегірыка ў гонар Я. Агінскага (1680), гравюра-медзярыт Іаана Златавуста і эмблема-нацюрморт (1682).

Да найлепшых прац Шчырскага адносяць 8 медзярытаў да чарнігаўскага выдання панегірыка Л. Кржановіча ў гонар епіскапа Лазара Барановіча («Redivivus phoenix», 1683) і тры медзярыты да падручніка рыторыкі («Ilias oratoria», 1698) таго ж аўтара. Найвядомейшы тэзіс Шчырскага, выкананы ў традыцыях іканастаса, прысвечаны рэктару Кіеўскай акадэміі П. Калачынскаму (1697—1702), у цэнтры якога паказана група студэнтаў на чале з рэктарам, на фоне будынка Акадэміі. Узорам барочнай кампазіцыі Шчырскага з’яўляецца тэзіс І. Абідоўскага ў гонар Азоўскай кампаніі (1688—1691) з сімвалічнымі і алегарычнымі постацямі, эмблемамі, дэкаратыўнымі рамкамі і інш.

7 вялікіх медзярытаў Шчырскага ўпрыгожваюць панегірык С. Яворскага, прысвечаны І. Мазепу «Echo głosu wołającego na puszczy» (польска-лацінскі друк Кіева-Пячэрскай лаўры, 1689). Форта і тры медзярыты Шчырскага аздабляюць панегірык І. Арноўскага ў гонар палкоўніка Г. Дзянец-Захаржэўскага «Bogaty Wiridarz» (1705). З таго ж года паходзяць 2 гравюры Шчырскага ў брашуры «Зерцало от писанія божественнаго…» з гербамі І. Мазепы і І. Максімавіча. І. Мазепу Шчырскі ўшаноўваў вялікафарматнай гравюрай Св. Ануфрыя.

Шчырскі працаваў пераважна ў панегірычнай графіцы ў тэхніцы медзярыту, якую ўпершыню выкарыстаў у кірылічным выданні твора Л. Барановіча «Благодать и истина …» (1683). Афортам і дрэварытам карыстаўся вельмі рэдка. Для кніг выконваў галоўным чынам тытульныя форты, франтыспісы, нешматлікія ілюстрацыі, дэкаратыўныя арнаментальныя рамкі, канцоўкі. Яго вялікая мастацкая спадчына толькі часткова ідэнтыфікаваная.