Аляксандр Уладзіміравіч Паладзін

Аляксандр Уладзіміравіч Пала́дзін (10 верасня 1885, Масква — 6 снежня 1972) — савецкі біяхімік, заснавальнік украінскай навуковай школы біяхімікаў. Акадэмік АН БССР (1933), АН УССР (1929), АН СССР (1942), АМН СССР (1944), доктар біялагічных навук (1926), прафесар (1922). Замежны член Польскай акадэміі навук (1950), ганаровы акадэмік Венгерскай акадэміі навук (1953), Балгарскай АН (1956), Румынскай АН (1957). Герой Сацыялістычнай Працы (1955). Заслужаны дзеяч навукі УССР (1935).

Аляксандр Уладзіміравіч Паладзін
Дата нараджэння	29 жніўня (10 верасня) 1885
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	6 снежня 1972(1972-12-06) (87 гадоў)
Месца смерці	Кіеў, УССР, СССР
Месца пахавання	Байкавыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Бацька	Уладзімір Іванавіч Паладзін
Род дзейнасці	хімік, палітык, біяхімік
Навуковая сфера	біяхімія
Месца працы	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі Харкаўскі нацыянальны ўніверсітэт імя В. Н. Каразіна Інстытут біяхіміі імя А. У. Паладзіна НАН Украіны
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт Санкт-Пецярбургскага ўніверсітэта[d] Гайдэльбергскі ўніверсітэт Харкаўскі нацыянальны аграрны ўніверсітэт імя В. В. Дакучаева
Партыя	КПСС
Член у	Акадэмія навук СССР Нацыянальная акадэмія навук Украіны Польская акадэмія навук
Узнагароды
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт (1909). З 1909 выкладаў у ВНУ Санкт-Пецярбурга. У 1916—1923 — прафесар Харкаўскага інстытута сельскай гаспадаркі і лесаводства, адначасова ў 1921—1931 — прафесар, загадчык кафедры Харкаўскага медыцынскага інстытута. У 1925—1970 — дырэктар Украінскага біяхімічнага інстытута (з 1931 — Інстытут біяхіміі АН УССР), адначасова ў 1934—1954 — прафесар, загадчык кафедры Кіеўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. З 1934 — неадменны сакратар Прэзідыўма, з 1939 — першы віцэ-прэзідэнт, у 1946—1962 — прэзідэнт Акадэміі навук УССР.

У 1947—1958 — дэпутат Вярхоўнага Савета СССР.

Науковая дзейнасць

Навуковыя працы прысвечаны пытанням біяхіміі вітамінаў, абмену рэчываў, параўнальнай біяхіміі нервовай тканкі і галаўнога мозгу пры розных функцыянальных станах. Працы па біяхіміі цяглічнай дзейнасці ляглі ў аснову сучасных уяўленняў функцыянальнай біяхіміі аб працэсах стомы, адпачынку і трэніроўкі цягліц. Сінтэзаваў аналаг вітаміну К — вікасол.

У 1926—1972 — галоўны рэдактар «Украінскага біяхімічнага часопіса».

Асноўныя працы

• Учебник физиологической химии. 1924
• Основы питания. 3-е изд. М., 1927.
• Учебник биологической химии. 1938.
• Химическая природа витаминов. 3-е изд. Киев, 1941.
• Биохимия головного мозга. М., 1955.
• Биохимия нервной системы. Киев, 1958.
• Вопросы биохимии нервной системы. Киев, 1965.
• Белки головного мозга и их обмен. Киев, 1972 (у суаўт.).
• Избранные труды. Киев, 1975.

Узнагароды

Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1941, 1945), ордэн Чырвонай Зоркі (1944), ордэн Леніна (1944, 1945, 1948, 1955, 1965), ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1971), Ленінская прэмія (1929), медалі.

Ушанаванне памяці

У 1973 Інстытуту біяхіміі АН УССР прысвоена імя А. У. Паладзіна. З 1973 НАН Украіны прысуджаецца прэмія імя А. У. Паладзіна за выбітныя навуковыя працы ў галіне біяхіміі і малекулярнай біялогіі.

Літаратура

• Национальная академия наук Беларуси: персональный состав, 1928—2018. — Минск: Беларуская навука, 2018. — 614 с. ISBN 978-985-08-2360-1. — С. 218—219.
• Паладзін Аляксандр Уладзіміравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — С. 533. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
• Палладин Александр Владимирович // Т. 19. Отоми — Пластырь. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — С. 121. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)