Антон Цайлінгер

Антон Цайлінгер (ням.: Anton Zeilinger; нар. 20 мая 1945, Рыд, Аўстрыя) — аўстрыйскі фізік, вядомы сваімі піянерскімі працамі ў галіне квантавай інфармацыі. Упершыню ажыццявіў квантавую тэлепартацыю з выкарыстаннем фатонаў. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (2022). Замежны член НАН Беларусі (2014).

Антон Цайлінгер
ням.: Anton Zeilinger
Род дзейнасці	фізік, квантавы фізік, выкладчык універсітэта, пісьменнік-дакументаліст
Дата нараджэння	20 мая 1945(1945-05-20)[1][2] (80 гадоў)
Месца нараджэння	Рыд-ім-Інкрайс[d], акруга Рыд-Ін[d], Верхняя Аўстрыя, Аўстрыя[3]
Грамадзянства	Аўстрыя
Месца працы	Венскі тэхнічны ўніверсітэт[4] Масачусецкі тэхналагічны інстытут[4] Мюнхенскі тэхнічны ўніверсітэт[4] Універсітэт Інсбрука[4] Венскі ўніверсітэт[4] Аўстрыйская акадэмія навук[4]
Альма-матар	Венскі ўніверсітэт (1971)[5]
Член у	Леапальдзіна Аўстрыйская акадэмія навук Французская акадэмія навук BBAW[d] Еўрапейская акадэмія навук і мастацтваў[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Сербская акадэмія навук і мастацтваў Еўрапейская акадэмія[6] Каталіцкае акадэмічнае брацтва Марка-Данубія[d] Вучонае таварыства Славакіі[d][7] Турынская акадэмія навук[d][8]
Узнагароды і прэміі	залаты знак «За заслугі перад горадам Венай»[d] медаль Ісаака Ньютана[d] (2008) Міжнародная прэмія караля Фейсала ў галіне навукі[d] (2005) медаль Вільгельма Экснера[d] (2005) прэмія Вольфа па фізіцы (2010) ганаровы доктар Берлінскага ўніверсітэта імя Гумбальта[d] (2005) медаль Лорэнца Окена[d] (2004) лекцыя імя Вольфганга Паўля[d] (2007) ганаровы доктар Гданьскага ўніверсітэта[d] член Амерыканскага фізічнага таварыства[d] Навуковая прэмія горада Вены[d] (2000) медаль таварыства «Уранія»[d] (2013) прэмія кардынала Ініцэра[d] doctor honoris causa of the University of Innsbruck[d] (2022) Clarivate Citation Laureate[d] (2011) Johannes Kepler Award[d] член Амерыканскай асацыяцыі садзейнічання развіццю навукі[d] (2012) ганаровы грамадзянін Вены[d] (2024)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

З 2006 года з’яўляецца віцэ-старшынёй рады папячыцеляў Аўстрыйскага інстытута навукі і тэхналогій (Institute of Science and Technology Austria), пачатак якому паклаў.

Асноўныя працы

• Experimental quantum teleportation // Nature. 1997. Vol. 390, N 6660 (у суаўт.).
• Quantum Information: An Introduction to Basic Theoretical Concepts and Experiments. Springer, 2001 (у суаўт.).
• Физика квантовой информации. М., 2002 (у суаўт.).
• Einsteins Schleier: Die neue Welt der Quantenphysik. München, 2003.
• Einsteins Spuk: Teleportation und weitere Mysterien der Quantenphysik. München, 2005.
• Dance of the Photons: From Einstein to Quantum Teleportation. N. Y., 2010.

Спасылкі

• Антон Цайлінгер у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
• Профіль А. Цайлінгера на сайце НАН Беларусі

Зноскі

1. Anton Zeilinger // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164'></a>
2. Anton Zeilinger // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #124557414 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
4. https://www.oeaw.ac.at/fileadmin/Institute/IQOQI-Vienna/IMG/team/zeilinger-group/CV_Anton_Zeilinger.pdf
5. https://ubdata.univie.ac.at/AC03294891
6. www.ae-info.org

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213897'></a>
7. Prof. Dr. Anton Zeilinger Праверана 10 верасня 2022.
8. www.accademiadellescienze.it Праверана 5 мая 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659'></a>