Башарат Талаганаўна Мірбабаева

Башарат Талаганаўна Мірбабаева (узб.: Bashorat Toʻlaganovna Mirboboyeva; 5 снежня 1916 — 20 сакавіка 2010) — машыніст паравоза ва Узбекскай ССР. Акрамя таго, што яна была першай жанчынай ва Узбекскай ССР, якая вадзіла цягнік, яна таксама была першай узбекскай жанчынай, якая скокнула з парашутам з самалёта.

Башарат Талаганаўна Мірбабаева
Род дзейнасці	Машыніст лакаматыва
Дата нараджэння	5 снежня 1916(1916-12-05)
Месца нараджэння	Алматы, Верненскі павет[d], Сямірэчанская вобласць, Туркестанскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	20 сакавіка 2010(2010-03-20) (93 гады)
Месца смерці	Ташкент, Узбекістан
Грамадзянства	СССР  Узбекістан
Узнагароды і прэміі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Мірбабаева.

Ранні перыяд жыцця

Нарадзілася ў Алматы 5 снежня 1916 года. Мала што вядома пра яе маладосць і нават пра тое, калі яна пераехала ва Узбекскую ССР да таго, як стала знакамітай. У сярэдзіне 1930-х гадоў яна наведвала мясцовы аэраклуб, працуючы радысткай на чыгунцы ў Ташкенце. У аэраклубе яе інструктарам быў Абдусамат Тайметаў  (руск.), першы ўзбекскі лётчык. У жніўні 1935 года яна стала першай узбекскай жанчынай, якая скокнула з парашутам з самалёта^[1][2][3].

Чыгуначная кар’ера

У 1937 годзе скончыла навучанне на памочніка машыніста паравоза. Перш чым вучыцца на вядучага машыніста лакаматыва, Лазар Кагановіч заклікаў жанчын навучацца кіраванню паравозамі, таму яна трэніравалася разам з 26 іншымі жанчынамі-чыгуначнікамі ў Цэнтральнай Азіі, якія прайшлі навучанне на машыністаў чыгункі^[4][5]. У 1939 годзе яна ўпершыню кіравала паравозам у якасці вядучага машыніста^[6]. Неўзабаве пасля гэтага яна стварыла жаночую лакаматыўную брыгаду для падтрымкі ваенных дзеянняў падчас Другой сусветнай вайны^[7].Падчас вайны яна вазіла пастаўкі грузаў з Узбекскай ССР на перадавую. Аднойчы, 21 снежня 1941 года, яна вяла паравоз з дэлегацыяй для наведвання ўзбекскіх воінаў на перадавой, у якую ўваходзіў старшыня Узбекскай ССР Юлдаш Ахунбабаеў  (руск.). 11 красавіка 1943 года яна прадстаўляла ўзбекскіх жанчын на злёце маці і жонак франтавікоў. Усяго за дзень да заканчэння вайны яе муж быў забіты^[8]. Пасля вайны яна працягнула працаваць машыністам чыгункі і перайшла на кіраванне цеплавоза. У 1951 годзе яе фатаграфія, зробленая ў ташкенцкім чыгуначным дэпо, стала вокладкай папулярнага часопіса «Огонёк»^[8].

Далейшае жыццё

Першапачаткова пасля сыходу з машыніста лакаматываў яна займалася патрыятычным выхаваннем моладзі. Пасля распаду Савецкага Саюза засталася ў невядомасці і адзначалася ва Узбекістане толькі пасля эпохі Карымава. Яна памерла ў Ташкенце ў сакавіку 2010 года^[8][9].

Зноскі

1. https://books.google.co.uz/books?id=AsszAQAAIAAJ&redir_esc=y Комсомол-- моя судьба: рассказы, очерки, репортажи, стихи
2. Сила стали в… хрупкости https://tbgazeta.by/sila-stali-v-hrupkosti/ Архівавана 8 лістапада 2023.
3. День мира: … события вторника 27 сентября 1960 года https://books.google.co.uz/books?id=UQNxAAAAIAAJ&redir_esc=y
4. На паравоз https://smena-online.ru/sites/default/files/01_-_1939.pdf
5. Politizdat. 1961 https://books.google.com/books?id=HnU7AAAAMAAJ
6. Vgudok (in Russian). 2020-09-23. Retrieved 2022-11-08. https://vgudok.com/light/vogue-s-ogonkom-shlyut-namyoki-rzhd-glyancevyy-zhurnal-pomestil-na-oblozhku-zhenshchinu
7. Kovalev, Yuri (1969).https://books.google.com/books?id=JYAzAQAAIAAJ
8. Vatanparvar. No. 18 (2873). 1 May 2020. p. 7. http://press.natlib.uz/ru/editions/39145 Архівавана 5 лістапада 2022.
9. Tokhtakhodjaeva, Marfua (2000) https://books.google.com/books?id=ILWzAAAAIAAJ