Брестская газета

«Брестская газета» (бел.: Брэсцкая газета) — былая беларуская недзяржаўная газета, якая выдавалася з 18 лістапада 2002 года^[5] па 30 снежня 2020 года^[6]. Распаўсюджвалася ў Брэсце і Брэсцкай вобласці. Друкавалася пераважна на рускай мове.

«Брестская газета»
Арыгінальная назва	руск.: Брестская газета руск.: Brestskaâ gazeta[1]
Тып	24-палосны штотыднёвік
Фармат	А3
Выдавец	Таварыства з абмежаванай адказнасцю «Брестская газета»
Краіна	Беларусь[1]
Галоўны рэдактар	Віктар Марчук
Заснавана	18 лістапада 2002 г.
Спыненне публікацый	30 снежня 2020 г.
Палітычная прыналежнасць	незалежная[2][3][4]
Мова	руская, беларуская
Галоўны офіс	Брэст, вул. Куйбышава, д. 13, п. 8а, 224016
Тыраж	5230 (снежань 2020)
ISSN	1819-9461
Вэб-сайт	b-g.by
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уваходзіла ў склад Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмедыі».

Гісторыя

Першы нумар «Брестской газеты» выйшаў на 12 старонках. Максімальны аб’ём за час выхаду газеты — 40 старонак^[7]. Дзень выхаду — чацвер.

У кастрычніку 2013 года «Брестская газета» абнавіла дызайн: змяніліся вёрстка, шрыфты, лагатып^[8].

У 2015 годзе рэдакцыя была вымушана скараціць тыраж газеты ў сувязі з эканамічным крызісам у Беларусі^[9].

У чэрвені 2019 года чыноўнікі адмовілі журналісту «Брестской газеты» ва ўваходзе ў новы будынак Брэсцкага абласнога суда на тэматычную прэс-канферэнцыю з нагоды яго адкрыцця з-за «адсутнасці акрэдытацыі»^[10]. Газета актыўна асвятляла пратэсты супраць будаўніцтва акумулятарнага завода пад Брэстам^[11].

Палітычны крызіс 2020-х гадоў

Асноўны артыкул: Палітычны крызіс у Беларусі (2020-я)

Журналістаў, якія супрацоўнічаюць з рэдакцыяй, неаднаразова затрымлівалі і судзілі падчас працы на акцыях пратэсту ў Брэсце^{[12][13][14][15][16]}. У кастрычніку 2020 года выданне далучылася да сумеснай заявы Беларускай асацыяцыі журналістаў і рэдакцый незалежных СМІ з нагоды ціску на партал «TUT.BY» і абмежавання доступу да незалежных сайтаў^[2][3]. Газета заняла актыўную грамадзянскую пазіцыю супраць гвалту пры асвятленні пратэстаў, распачала кампанію падпіскі на сябе палітычных зняволеных, друкавала іх адказы на свае лісты за краты^[6].

У канцы лістапада ад Брэсцкай абласной друкарні прыйшоў ліст з паведамленнем, што час друку газеты пераносіцца з раніцы на тры гадзіны дня^[6]. У рэдакцыі склалася ўражанне, што супадзенне па часе, якое вяло да нязручнасці ў чытачоў, якія прывыклі купляць газету, пачынаючы з 11 гадзін раніцы, невыпадкова: паводле дамовы з «Белпоштай» якраз у 15 гадзін нумар павінен быў трапляць на ўчастак па апрацоўцы друкаванай прадукцыі для далейшай дастаўкі падпісчыкам, што стала фізічна немагчымым^[6]. На наступны дзень пасля гэтага ліста Брэсцкая абласная друкарня, у якой газета друкавалася ўсе 18 гадоў, без усякай прычыны і зусім адмовілася друкаваць выданне з 2021 года; факс пра гэта падпісаў Вячаслаў Шахлевіч, дырэктар друкарні^[17].

З нагоды «ціску на папулярнае незалежнае рэгіянальнае выданне» Аб’яднаныя Масмедыі звярнуліся да Шахлевіча, Брэсцкага гар- і аблвыканкамаў, Міністэрства інфармацыі з мэтай паспрыяць перагляду рашэння^[18]. На думку старшыні Беларускай асацыяцыі журналістаў Андрэя Бастунца, сітуацыя з «Брестской газетой» пацвярджае ціск уладаў на рэгіянальную прэсу, бо «тое, што гэта адбываецца на ўзроўні гаспадарчых суб’ектаў, нікога не павінна падманваць»^[11].

У канцы 2020 года галоўнаму рэдатару Віктару Марчуку і іншым журналістам пракуратура Брэста вынесла афіцыйнае папярэджанне за «распаўсюд недакладнай інфармацыі», але азнаёміцца са зместам дакумента не дала, верагодна заўвага была вынесена з-за відэазвароту супраць гвалту^[19].

Каб пазбегнуць штрафных санкцый у сувязі з негарантаванай дастаўкай тыражу, у выніку было вырашана адмовіцца ад паслуг «Белпошты» па падпісцы на першае паўгоддзе 2021 года^[20][21]. 19 студзеня 2021 года стала вядома, што «Брестская газета» часова прыпыняе свой выпуск па прычыне таго, што ўсе беларускія друкарні адмовіліся друкаваць газету^[22][23].

19 сакавіка 2021 года галоўнаму рэдактару Віктару Марчуку пракуратура вынесла папярэджанне за заклік да несанкцыянаваных масавых мерапрыемстваў, але дзе і калі было здзейснена правапарушэнне яе супрацоўнікі сказаць не змаглі^[24].

8 ліпеня 2021 года ў рэдакцыі прайшоў ператрус, які быў часткай маштабнага пагрому незалежных беларускіх медыя^[25][26]. Падставы для ператрусу былі невядомыя, праз два дні рэдакцыя паведаміла, што ў супрацоўнікаў забралі ўсю тэхніку^[27].

Ленінскі раённы суд Брэста ў лістападзе 2021 года дадаў у спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў сайт газеты, а ў красавіку 2022 года – яе Telegram-канал^[28].

У 2023 годзе КДБ аб’явіў газету экстрэмісцкім фарміраваннем^[29].

«Брестская газета» ў сеціве

З 2009 года ў «Брестской газеты» ёсць свой сайт, на якім спачатку з’яўлялася інфармацыя, якая змяшчалася і ў друкаванай версіі. Змест сайта абнаўляўся адзін раз на тыдзень.

У 2017 годзе дызайн сайта абнавіўся. Змянілася падача інфармацыі, навіны сталі публікавацца штодня. Таксама на сайце ёсць аўтарскія матэрыялы, якія не друкуюцца ў газеце, відэазапісы, фотарэпартажы, апытанкі^[30].

З 2011 года «Брестская газета» пачала весці анлайн-трансляцыі. Упершыню 6 ліпеня карэспандэнты перадавалі ў прамым эфіры, што адбывалася на маўклівай акцыі пратэсту ў Брэсце^[31].

Аўтары ў штаце

• Віктар Марчук, дырэктар — галоўны рэдактар
• Людміла Селех, намеснік галоўнага рэдактара
• Марыя Маляўка, карэспандэнт
• Ірына Шаціла, карэспандэнт
• Віялета Гайдамакіна, карэспандэнт
• Крысціна Галавійчук, карэспандэнт
• Вікторыя Палякова, карэспандэнт
• Эдуард Аліфярук, карэспандэнт

Ацэнкі

На думку выкладчыка факультэта журналістыкі БДУ Данііла Шаўрова, газета выгадна адрозніваецца высокай доляй аналітычных матэрыялаў на фоне іншых выданняў Брэстчыны. Такія артыкулы маюць розны геаграфічны фокус, і рэспубліканскі, і рэгіянальны, што робіць іх патэнцыйна цікавымі для любой аўдыторыі. Станоўча ацэнены калонкі галоўнага рэдактара Віктара Марчука, прыводзяцца ў прыклад артыкулы шэрагу іншых аўтараў газеты^[32].

Юрыст і палітычны вязень Максім Знак у лісце да рэдакцыі ў студзені 2021 года напісаў, што ён ганарыцца калектывам газеты, «які быў побач у самых ізаляваных прасторах» і «не змяніў сабе, бо газета, напэўна, магла б нешта выдаваць, што друкавалі б, але наўрад ці б чыталі»^[33].

Узнагароды

• Дыплом Брэсцкага аблвыканкама «За канструктыўны падыход да асвятлення розных сфер жыццядзейнасці рэгіёна» (2010)^[34].
• Прэмія старшыні Брэсцкага аблвыканкама «За актыўную журналісцкую пазіцыю» журналісткі Жанны Сідарук (2011)^[35], якая перадала яе сям’і актывіста Івана Стасюка, затрыманага напярэдадні акцыі «Рэвалюцыя праз сацыяльныя сеткі» і арыштаванага на 10 сутак за дробнае хуліганства і непадпарадкаванне супрацоўнікам міліцыі^[36].
• Дыплом за першае месца ў намінацыі «Найлепшае журналісцкае раследаванне і зваротная сувязь з чытачамі» конкурсу «Найлепшая рэгіянальная газета года 2013», арганізаванага Асацыяцыяй выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмедыі»^[37].
• Дыплом трэцяй ступені ў намінацыі «Найлепшы аналітычны матэрыял» конкурсу «Найлепшая рэгіянальная газета 2015», арганізаванага Асацыяцыяй выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмедыі»^[38].
• Перамога ў намінацыях «Найлепшая рэгіянальная газета года», «Найлепшае журналісцкае расследаванне» (Людміла Селех і Ала Вёрстава), «Найлепшая сацыяльная акцыя года» конкурсу «Найлепшая рэгіянальная газета 2018», арганізаванага Асацыяцыяй выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмедыі»^[39].
• Перамога ў намінацыях «Найлепшае журналісцкае расследаванне і зваротная сувязь з чытачамі» (Крысціна Галавійчук за серыю матэрыялаў пра галадаючых братоў), «Адукацыя і культура» (Ірына Шаціла, «За свой счёт закупил антисептики»), «Беларуская мова» (Марыя Маляўка, за серыю матэрыялаў «Мова перамен») конкурсу «Найлепшае рэгіянальнае медыя» Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы «Аб’яднаныя Масмедыі» ў 2020 годзе^[40][41].