Цнянская вуліца (Мінск)

Вуліца Цня́нская — вуліца ў Савецкім раёне горада Мінска. Ідзе ад вул. Кульман, перасякае завулак Я. Коласа і 2-ю вуліцу Шостая Лінія і заканчваецца скрыжаваннем з вуліцай Багдана Хмяльніцкага.

Вуліца Цнянская Мінск
Агульная інфармацыя
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Гістарычны раён	Камароўка
Працягласць	860 м
Найбліжэйшыя станцыі метро	Плошча Якуба Коласа
Ранейшыя назвы	Турэцкая, Усходняя, 3-я лінія
Паштовы індэкс	220013, 220100
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікрараён па вул. Цнянскай уяўляе сабой масіў у асноўным пяціпавярховых жылых дамоў з рэдкімі выключэннямі будынкаў большай паверхавасці^[1]. У прыватнасці, на вуліцы Цнянскай стаяць тры цагляныя дзевяціпавярховыя дамы 1968—1971 гадоў пабудовы з дэкаратыўнымі рашоткамі на дахах^[1][2]. Грамадскі транспарт па вуліцы не ходзіць.

Гісторыя

На пачатку XX стагоддзя сучасная вуліца Цнянская была часткай Кітайскай^[3] альбо паводле іншых вытокаў — Турэцкай вуліцы^[4][5]. У 1934 годзе падчас «чысткі» старадаўніх назваў, звязаных з нацыянальнымі меншасцямі, вуліца была перайменавана ва Усходнюю^[4][5]. У 1979 годзе частка Усходняй вуліцы, размешчаная на поўдзень ад вуліцы Сурганава, атрымала назву Цнянская^[4].

Невялікі фрагмент сучаснай вуліцы Цнянскай пэўны час насіў назву Трэцяя лінія^[6][7].

Карты

Дарога на Цну на карце Мінска 1911 года.

Вуліцы Цнянская, Турэцкая і Трэцяя лінія на карце Мінска 1918 года.

Вуліцы Цнянская, Усходняя і Трэцяя лінія на карце Мінска 1934 года.

Забудова

Архітэктура вуліцы складаецца пераважна з дамоў, пабудаваных у канцы 1960-х — пачатку 1970-х гадоў^[8].

На сваім пачатку Цнянская вуліца аддзяляецца ад вуліцы Кульман, па ціху аддаляецца ад яе і затым паварочвае ў бок вуліцы Сурганава. Першыя дамы па Цнянскай уяўляюць сабой 5-павярховыя хрушчоўкі, далей ідзе невялікая пустка і за паваротам пачынаецца асноўная частка вуліцы. Па адзін бок яе знаходзіцца дзіцячы садок, стадыён і некалькі ўстаноў, па іншы — жылая забудова. Яна складаецца з трох цагляных 9-павярховых дамоў, паміж якімі знаходзіцца шэраг 5-павярховікаў.

Дзевяціпавярховыя дамы былі пабудаваны ў 1968—71 гадах^[8]. Яны мелі абліцоўку ў выглядзе неглазураванай керамічнай пліткі чырвонага колеру, дах быў упрыгожаны дэкаратыўнымі рашоткамі — перголамі. Архітэктарамі праекту былі Т. Ф. Дворына-Кляноўская і Л. У. Архангельская. У 2017—18 гадах у гэтых дамах быў праведзены капітальны рэмонт, у выніку чаго абліцоўка і дэкаратыўныя элементы былі страчаны^[9].

У дварах Цнянскай вуліцы захаваліся старыя савецкія нумараваныя гаражы. Комплекс на Цнянскай 12 уяўляе сабой спалучэнне адміністратыўнага будынка і інтэрната. Самым старым домам вуліцы з’яўляецца дом № 16. Ён уяўляе сабой 2-павярховы будынак часткова ашаляваны дошкамі. Пабудаваны ў пачатку 1930-х гадоў.

Аб’екты

На рагу вуліц Кульман і Цнянскай размешчаны Мемарыяльны знак падпольшчыкам.

У культуры

М. Чаргінец згадвае вуліцу ў адным са сваіх міліцэйскіх дэтэктываў: «Хто ведаў старую Цнянскую вуліцу, той пэўна памятае, што яна была нешырокай…»^[10]