Гаўрыла Адрыянавіч Ціхаў

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Ціхаў.

Гаўрыла Адрыянавіч Ціхаў (1 мая 1875, Смалявічы — 25 студзеня 1960, Алма-Ата) — астраном. Доктар фізіка-матэматычных навук (1934), прафесар (1949). Член-карэспандэнт АН СССР (1927). Акадэмік АН КазССР (1946). Ганаровы член АН БССР (1959), ганаровы член Амерыканскага астранамічнага таварыства (1946).

Гаўрыла Адрыянавіч Ціхаў
Дата нараджэння	19 красавіка (1 мая) 1875
Месца нараджэння	Смалявічы, Беларусь[1] або Казахстан[2]
Дата смерці	25 студзеня 1960(1960-01-25)[1] (84 гады)
Месца смерці	Алматы, Алмацінская вобласць, Казахская ССР, СССР[1]
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	астраном, астролаг, astrobotanist
Навуковая сфера	астраномія
Месца працы	Пулкаўская абсерваторыя
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук
Навуковае званне	прафесар, член-карэспандэнт АН СССР
Альма-матар	Маскоўскі ўніверсітэт, Парыжскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	В. К. Цэсарскі, А. А. Белапольскі
Вядомыя вучні	В. Г. Тэйфель
Член у	Акадэмія навук СССР Нацыянальная акадэмія навук Казахстана
Узнагароды
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Г. А. Ціхаў нарадзіўся ў Смалявічах^[3] Мінскай губерні ў сям’і чыгуначніка. У гімназію паступіў на станцыі Зайцава Севастопальскай чыгункі. У 1893 г. быў прыняты на фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта, які скончыў у 1897 годзе. У час вучобы ва ўніверсітэце, назбіраўшы грошай, набыў тэлескоп і ў 1894 годзе пабудаваў у Смалявічах прыватную абсерваторыю. Скончыў Парыжскі ўніверсітэт. У 1901 годзе Г. А. Ціхаў вярнуўся ў Маскву, у 1902 годзе абараніў дысертацыю на званне магістра. У 1906—1941 гг. працаваў у Пулкаўскай абсерваторыі. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны пераехаў у Алма-Ату, куды была эвакуіравана Пулкаўская абсерваторыя, і застаўся там да канца жыцця. З 1947 г. працаваў загадчыкам сектара астрабатанікі Акадэміі навук Казахскай ССР.

Навуковая дзейнасць

Г. А. Ціхаў займаўся даследаваннямі ў галіне астраметрыі і спектрафотаметрыі, вывучэннем спектрафотаметрычных уласцівасцей паверхні Марса і расліннасці Зямлі. Яму належыць шэраг прац па атмасфернай оптыцы і аэрафотаздымцы. Распрацаваў методыку фотаметрычных назіранняў, метад падоўжнага спектрографа для вызначэння колеру зорак і інш. Аўтар шэрагу астранамічных прылад і больш за 230 навуковых прац. Сярод апублікаваных:

• Основные труды. Т. 1—5. Алма-Ата: Изд-во АН Казахской ССР, 1954—1960.
• Шестьдесят лет у телескопа. — М.: Детгиз, 1959.

Узнагароды і прэміі

• Ордэн Леніна (1953)
• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1945)
• Прэмія імя Вільдэ Парыжскай акадэміі навук (1909)
• Прэмія Рускага астранамічнага таварыства (1909)
• Медаль Французскага астранамічнага таварыства (1912)
• медалі

Памяць

Імем Г. А. Ціхава названыя кратэры на Марсе і Месяцы, малая планета № 2251, знойдзеная 19 верасня 1977 г. Крымскай астрафізічнай абсерваторыяй.

Зноскі

1. Тихов Гавриил Адрианович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
2. Národní autority České republiky Праверана 12 кастрычніка 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
3. Станцыя Вітгенштэйнская