Дзяніс Уладзіміравіч Дук

Дзяні́с Уладзі́міравіч Дук (нар. 29 мая 1977(1977-05-29), Наваполацк, Віцебская вобласць) — беларускі гісторык, археолаг, педагог, доктар гістарычных навук, прафесар.

Дзяніс Уладзіміравіч Дук
Дата нараджэння	29 мая 1977(1977-05-29) (48 гадоў)
Месца нараджэння	Наваполацк, Віцебская вобласць, Беларуская ССР, СССР
Грамадзянства	Беларусь
Род дзейнасці	гісторык, археолаг, функцыянер
Навуковая сфера	гісторыя і археалогія
Месца працы	МДУ імя А. А. Куляшова Цэнтральная выбарчая камісія Беларусі
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Альма-матар	гісторыка-філалагічны факультэт ПДУ (1999)
Навуковы кіраўнік	Георгій Васілевіч Штыхаў
Прэміі	прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2014)
Узнагароды	Ганаровая грамата Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь (2011)
Цытаты ў Вікіцытатніку

Спецыяліст па гісторыі і археалогіі Полацка і Полацкай зямлі ў IX–XVIII ст. Рэктар Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Аркадзя Куляшова (з 2017 па 2025), член Цэнтральнай выбарчай камісіі Рэспублікі Беларусь (з 2021). Рэктар Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь (з 2025).

Біяграфія

Нарадзіўся 29 мая 1977 года ў Наваполацку.

У 1999 годзе скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Гісторыя» і застаўся працаваць ва ўніверсітэце на кафедры гісторыі і сацыялогіі.

Навучаўся ў аспірантуры Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Там жа ў 2004 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Матэрыяльная культура насельніцтва Полацка XVI—XVIII стст.: па выніках археалагічнага вывучэння».

У 2005—2013 гадах — загадчык кафедры айчыннай і ўсеагульнай гісторыі Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта.

У 2011 годзе ў Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Полацк IX—XVIII стст.: узнікненне, фарміраванне і развіццё».

З 2013 года — прарэктар па вучэбнай рабоце Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта.

28 верасня 2017 года Аляксандр Лукашэнка даў згоду на прызначэнне Дука рэктарам Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Аркадзя Куляшова.

З 2021 года — член Цэнтральнай выбарчай камісіі Рэспублікі Беларусь^[1]. У сакавіку 2023 года Дук і іншыя сябры беларускага ЦВК патрапілі ў санкцыйны спіс ЗША^[2].

13 кастрычніка 2025 года прызначаны рэктарам Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь.^[3]

Аўтар больш за 100 навуковых і навукова-метадычных публікацый, 2 вучэбных дапаможнікаў і 3 манаграфій. Кіруе падрыхтоўкай аспірантаў.

Навуковыя інтарэсы

Ажыццяўляе археалагічнае даследаванне Полацка і тэрыторыі былой Полацкай зямлі. Правёў раскопкі на старажытным селішчы ў Асвеі Верхнядзвінскага раёна, гарадзішчы каля вёскі Глаты Расонскага раёна, могільніках каля вёсак Туржэц і Гарадзішча Полацкага раёна; даследаваў пахавальны склеп Павалішыных у вёсцы Янкавічы Расонскага раёна. Ініцыятар зацверджанай Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь пастаянна дзеючай археалагічнай экспедыцыі ў Полацку (2008—2015 гг.). У выніку ягоных археалагічных даследаванняў былі адкрыты і ўнесены ў спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь унікальныя у еўрапейскім маштабе помнікі археалогіі Полацка — старажытныя пасады.

Палітычныя погляды

У лістападзе 2022 года выступіў на прапагандысцкім тэлеканале рэжыму Лукашэнкі Беларусь 4. Падтрымаў прапанову пазбаўляць грамадзянства палітычных уцекачоў і дэмакратычную апазіцыю ў эміграцыі, назваўшы іх «беглымі»^[4].

Узнагароды

• 2007 г. — стыпендыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь;
• 2008 г. — прэмія Віцебскага абласнога выканаўчага камітэта;
• 2011 г. — ганаровая грамата Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь;
• 2014 г. — прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі;
• 2017 г. — медаль Францыска Скарыны^[5];
• 31 сакавіка 2022 — падзяка Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

Бібліяграфія

• Дук, Д. У. Археалагічныя комплексы пасадаў Полацка IX—XVIII стст. (па выніках раскопак 2004—2012 гг.) / Д. У. Дук. — Наваполацк: ПДУ, 2014. — 254 с.
• Дук, Д. У. Полацк і палачане (IX—XVIII стст.) / Д. У. Дук. — Наваполацк: ПДУ, 2010. — 180 с.
• Дук, Д. У. Археалогія : вучэб.-метад. комплекс для студэнтаў спец. 1-21 03 01 «Гісторыя» / Д. У. Дук. — Наваполацк: ПДУ, 2009. — 156 с.
• Дук Д. У. Полацк XVI—XVIII стагоддзяў: нарысы тапаграфіі, гісторыі матэрыяльнай культуры і арганізацыі жыццёвай прасторы насельніцтва беларускага горада / Д. У. Дук. — Наваполацк: ПДУ, 2007. — 268 с.
• Дук Д. У. Гісторыя Полацка: па матэрыялах археалагічных даследаванняў. Вучэбна-метадычны комплекс для студ. спец. 1-21 03 01-01 01 «Гісторыя Беларусі», 1-02 01 02-04 «Гісторыя. Англійская мова». — Наваполацк: УА «ПДУ», 2006. — 112 с.