Жалезніца (род раслін)

Жале́зніца^[1] (Sideritis) — род кветкавых раслін сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae).

Жалезніца
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Ясноткакветныя Сямейства:  Ясноткавыя Падсямейства:  Ясноткавыя Род:  Жалезніца
Міжнародная навуковая назва
Sideritis L., 1753
Сінонімы
Stachys L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   32756 NCBI   155231 EOL   70847 IPNI   21227-1

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Жалезніца.

Батанічнае апісанне

Жалезніца горная (Sideritis montana). Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Аднагадовыя і шматгадовыя травяністыя расліны і паўкусты^[1]. Сцябло прамастойнае або ўзыходнае ў ніжняй частцы, апушанае. Лісце простае, супраціўнае, на кароткіх чаранках ці амаль сядзячае.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліны роду распаўсюджаны у Міжземнамор’і, трапічных і ўмераных абласцях Паўночнага паўшар’я. На тэрыторыі Беларусі сустракаецца заносны від жалезніца горная (Sideritis montana), адзначаная ў Полацку^[1].

Звычайна растуць на камяністых участках, чыгуначных насыпах. Цвітуць у чэрвені—верасні.

Лекавыя і меданосныя расліны. Атрутныя для коней^[1].

Віды

Род налічвае больш за 60 відаў (189^[2]). Некаторыя з іх:

• Sideritis calduchii Cirujano & al.
• Sideritis lanata L.
• Sideritis montana L. — Жалезніца горная
• Sideritis romana L.
• Sideritis syriaca L.
• Sideritis vuralii H.Duman & Baser

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
2. Sideritis (англ.) // The Plant List