Зборная Швейцарыі па футболе

Зборная Швейцарыі па футболе (ням.: Schweizer Fussballnationalmannschaft, фр.: L’équipe de Suisse de football, італ.: Nazionale di calcio della Svizzera, нефармальная мянушка Nati) прадстаўляе Швейцарыю на міжнародных матчах і турнірах па футболе з 1905 года. Кіруецца і кантралюецца Швейцарскай футбольнай асацыяцыяй, якая з’яўляецца адным з 55 членаў УЕФА (Саюз еўрапейскіх футбольных асацыяцый) і ўваходзіць у ФІФА.

Швейцарыя
Мянушкі	Nati (скарачэнне ад National Team — Нацыянальная каманда)
Канфедэрацыя	УЕФА (Еўропа)
Федэрацыя	Швейцарская футбольная асацыяцыя
Галоўны трэнер	Мурат Якін[d][1]
Капітан	Граніт Джака[d]
Найбольшая колькасць гульняў	Хайнц Герман (118)
Найлепшы бамбардзір	Аляксандр Фрай (42)
Хатні стадыён	Санкт-Якаб Парк
Код ФІФА	SUI
Асноўная форма Рэзервовая форма
Рэйтынг ФІФА
Дзеючы	6 (7 чэрвеня 2018)
Найвышэйшы	3 (жнівень 1993)
Найніжэйшы	83 (снежань 1998)
Рэйтынг Эла
Дзеючы	14 (12 чэрвеня 2018)
Найвышэйшы	9 (5 чэрвеня 1924)
Найніжэйшы	62 (кастрычнік 1979)
Першая гульня
Францыя 1:0 Швейцарыя  (Парыж, Францыя; 12 лютага 1905)
Самая буйная перамога
Швейцарыя 9:0 Літва  (Парыж, Францыя; 25 мая 1924)
Самае буйное паражэнне
Швейцарыя 0:9 Англія (аматары) (Базель, Швейцарыя; 20 мая, 1909)  Венгрыя 9:0 Швейцарыя  (Будапешт, Венгрыя; 29 кастрычніка, 1911)
Чэмпіянат свету
Колькасць удзелаў	11 (Упершыню 1934)
Найлепшы вынік	Чвэрцьфінал (1934, 1938, 1954)
Чэмпіянат Еўропы
Колькасць удзелаў	5 (Упершыню 1996)
Найлепшы вынік	Чвэрцьфінал (2020)

Спартыўныя ўзнагароды
Алімпійскія гульні
Серабро	Парыж 1924	мужчыны

Свой першы міжнародны матч зборная Швейцарыі згуляла ў 1905 годзе супраць зборнай Францыі і прайграла ў ім з лікам 0:1. Найвышэйшым поспехам у яе гісторыі было заваёва сярэбраных медалёў на Алімпіядзе 1924 года ў Парыжы і перамога ў юніёрскім (да 17 гадоў) чэмпіянаце свету 2002 года. У перыяд 1930—1960-х гадоў у станаўленні зборнай і ў швейцарскім футболе ў цэлым вызначальную ролю гуляў аўстрыйскі трэнер Карл Рапан, які вынайшаў тактычную схему verrou (правобраз будучага катэнача) і кіраваў зборнай падчас фінальных розыгрышаў трох сусветных чэмпіянатаў (1934, 1938 і 1954; апошні праходзіў у самой Швейцарыі). У 1960-х гадах у гісторыі зборнай Швейцарыі пачаўся перыяд няўдач, які працягваўся амаль 30 гадоў. Толькі ў пачатку 1990-х гадоў англійскаму трэнеру Рою Ходжсану атрымалася вярнуць Швейцарыю ў эліту сусветнага футбола, вывеўшы яе ў фінальную частку чэмпіянату свету 1994 года і чэмпіянату Еўропы 1996 года. Пад кіраўніцтвам Якаба Куна, папярэдніка Хітцфельда, каманда дасягала фінальнай стадыі чэмпіянату Еўропы 2004 года і чэмпіянату свету 2006 года; на гэтым сусветным першынстве яна змагла выйсці з групы і ў 1/8 фіналу прайграла зборнай Украіны па выніках серыі пасляматчавых пенальці (0:0 у асноўны і дадатковы час). Швейцарыя выбыла са спаборніцтваў, не прапусціўшы ні ў адным матчы ніводнага мяча ў асноўны час, што ў гісторыі чэмпіянатаў свету здараецца не так часта.

Улетку 2008 года Швейцарыя (разам з Аўстрыяй) прымала чэмпіянат Еўропы 2008. У хатнім чэмпіянаце швейцарцы занялі апошняе месца ў групе, здолеўшы, аднак, перамагчы зборную Партугаліі.

Футбалісты

Цяперашні склад

Наступныя 23 футбалісты былі выкліканыя на ўдзел у асноўнай стадыі чэмпіянату свету 2018 года.

Статыстыка прыведзена станам на 8 чэрвеня 2018 года пасля матчу супраць Японіі.

#	Паз	Футбаліст	Дата нараджэння	Матчы	Галы	Клуб
1	Бр	Ян Зомер	17 снежня 1988 (36 гадоў)	35	0	Барусія Мёнхенгладбах
12	Бр	Івон Мвога	6 чэрвеня 1994 (31 год)	0	0	РБ Лейпцыг
21	Бр	Раман Бюркі	14 лістапада 1990 (34 гады)	9	0	Барусія Дортмунд
2	Аб	Штэфан Ліхтштайнер (капітан)	16 студзеня 1984 (41 год)	100	8	Арсенал
3	Аб	Франсуа Мубанджэ	21 чэрвеня 1990 (35 гадоў)	18	0	Тулуза
4	Аб	Ніка Эльведзі	30 верасня 1996 (29 гадоў)	6	0	Барусія Мёнхенгладбах
5	Аб	Мануэль Аканджы	19 ліпеня 1995 (30 гадоў)	7	0	Барусія Дортмунд
6	Аб	Міхаэль Ланг	8 лютага 1991 (34 гады)	24	2	Базель
13	Аб	Рыкарда Радрыгес	25 жніўня 1992 (33 гады)	53	5	Мілан
20	Аб	Яан Джуру	18 студзеня 1987 (38 гадоў)	74	2	Антальяспор
22	Аб	Фабіян Шэр	20 снежня 1991 (33 гады)	39	7	Дэпартыва Ла-Карунья
8	ПА	Рэма Фройлер	15 красавіка 1992 (33 гады)	10	0	Аталанта
10	ПА	Граніт Джака	27 верасня 1992 (33 гады)	62	9	Арсенал
11	ПА	Валон Бехрамі	19 красавіка 1985 (40 гадоў)	79	2	Удзінезэ
14	ПА	Стывен Цубер	17 жніўня 1991 (34 гады)	12	3	Гофенгайм
15	ПА	Блерым Джэмайлі	12 красавіка 1986 (39 гадоў)	65	9	Балоння
16	ПА	Жэлсан Фернандыш	2 верасня 1986 (39 гадоў)	67	2	Айнтрахт Франкфурт
17	ПА	Дэніс Закарыя	20 лістапада 1996 (28 гадоў)	10	0	Барусія Мёнхенгладбах
23	ПА	Джэрдан Шакіры	10 кастрычніка 1991 (33 гады)	70	20	Сток Сіці
7	Нап	Брэль Эмбало	14 лютага 1997 (28 гадоў)	25	3	Шальке 04
9	Нап	Харыс Сяферавіч	22 лютага 1992 (33 гады)	51	12	Бенфіка
18	Нап	Марыа Гаўранавіч	24 лістапада 1989 (35 гадоў)	14	5	Дынама Заграб
19	Нап	Ёсіп Дрміч	8 жніўня 1992 (33 гады)	29	9	Барусія Мёнхенгладбах

Выступы на турнірах

Чэмпіянат свету

Чэмпіянат свету										Найлепшы бамбардзір (галы)	Галоўны трэнер		Кваліфікацыя
Год	Стадыя	М	ЗМ	В	Н	П	ЗГ	ПГ					ЗМ	В	Н	П	ЗГ	ПГ
1930	Не прымала ўдзел
1934	Чвэрцьфінал	7-е / 16	2	1	0	1	5	5		Леапольд Кільхальц (3)	Хейнрых Мюлер		2	0	2	0	4	4
1938	Чвэрцьфінал	7-е / 15	3	1	1	1	5	5		Андрэ Абеглен (3)	Карл Рапан		1	1	0	0	2	1
1950	Групавы раўнд (топ-13)	6-е / 13	3	1	1	1	4	6		Жак Фатон (2)	Франка Андрэолі		2	2	0	0	8	4
1954	Чвэрцьфінал	8-е / 16	4	2	0	2	11	11		Ёзэф Хюгі (6)	Карл Рапан		Гаспадыня чэмпіянату
1958	Не прайшла кваліфікацыю												4	0	1	3	6	11
1962	Групавы раўнд (топ-16)	16-е / 16	3	0	0	3	2	8		2 гульцы (1): Рольф Вутрых Хайнц Шнайтэр	Карл Рапан		5	4	0	1	11	10
1966	Групавы раўнд (топ-16)	16-е / 16	3	0	0	3	1	9		Рэнэ-П’ер Квэнтэн (1)	Альфрэда Фоні		6	4	1	1	7	3
1970	Не прайшла кваліфікацыю												6	2	1	3	5	8
1974	Не прайшла кваліфікацыю												6	2	2	2	2	4
1978	Не прайшла кваліфікацыю												4	1	0	3	3	5
1982	Не прайшла кваліфікацыю												8	2	3	3	9	12
1986	Не прайшла кваліфікацыю												8	2	4	2	5	10
1990	Не прайшла кваліфікацыю												8	2	1	5	10	14
1994	1/8 фіналу	16-е / 24	4	1	1	2	5	7		Адрыян Кнуп (2)	Рой Ходжсан		10	6	3	1	23	6
1998	Не прайшла кваліфікацыю												8	3	1	4	11	12
2002	Не прайшла кваліфікацыю												10	4	2	4	18	12
2006	1/8 фіналу	10-е / 32	4	2	2	0	4	0		Аляксандр Фрай (2)	Якаб Кун		12	5	6	1	22	11
2010	Групавы раўнд (топ-32)	19-е / 32	3	1	1	1	1	1		Жэлсан Фернандэш (1)	Отмар Хітцфельд		10	6	3	1	18	8
2014	1/8 фіналу	11-е / 32	4	2	0	2	7	7		Джэрдан Шакіры (3)	Отмар Хітцфельд		10	7	3	0	17	6
2018	1/8 фіналу	14-е / 32	4	1	2	1	5	5		5 гульцоў (1): Граніт Джака Блерым Джэмайлі Ёсіп Дрміч Стывен Цубер Джэрдан Шакіры	Уладзімір Петкавіч		12	10	1	1	24	7
2022
2026
Усяго	Чвэрцьфінал (3)	11/21	37	12	8	17	50	64		Ёзэф Хюгі (6)			132	63	34	35	205	148

Чэмпіянат Еўропы

Чэмпіянат Еўропы										Найлепшы бамбардзір (галы)	Галоўны трэнер		Кваліфікацыя
Год	Стадыя	М	ЗМ	В	Н	П	ЗГ	ПГ					ЗМ	В	Н	П	ЗГ	ПГ
1960	Не прымала ўдзел
1964	Не прайшла кваліфікацыю												2	0	1	1	2	4
1968	Не прайшла кваліфікацыю												6	2	1	3	17	13
1972	Не прайшла кваліфікацыю												6	4	1	1	12	5
1976	Не прайшла кваліфікацыю												6	1	1	4	5	10
1980	Не прайшла кваліфікацыю												8	2	0	6	7	18
1984	Не прайшла кваліфікацыю												6	2	2	2	7	9
1988	Не прайшла кваліфікацыю												8	1	5	2	9	9
1992	Не прайшла кваліфікацыю												8	4	2	2	19	7
1996	Групавы раўнд (топ-16)	13-е / 16	3	0	1	2	1	4		Кубілай Туркільмаз (1)	Артур Жоржы		8	5	2	1	15	7
2000	Не прайшла кваліфікацыю												8	4	2	2	9	5
2004	Групавы раўнд (топ-16)	15-е / 16	3	0	1	2	1	6		Ёхан Фанлантэн (1)	Якаб Кун		8	4	3	1	15	11
2008	Групавы раўнд (топ-16)	11-е / 16	3	1	0	2	3	3		Хакан Якін (3)	Якаб Кун		Гаспадыня чэмпіянату
2012	Не прайшла кваліфікацыю												8	3	2	3	12	10
2016	1/8 фіналу	11-е / 24	4	1	3	0	3	2		3 гульцы (1): Адмір Мехмедзі Джэрдан Шакіры Фабіян Шэр	Уладзімір Петкавіч		10	7	0	3	24	8
2020	Чвэрцьфінал	7-е / 24	5	1	3	1	8	9		2 гульцы (3): Харыс Сеферавіч Джэрдан Шакіры	Уладзімір Петкавіч		8	5	2	1	19	6
Усяго	Чвэрцьфінал (1)	5/16	18	3	8	7	16	24		Джэрдан Шакіры (4)			100	44	24	32	172	122