Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Трокі)

Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі (літ.: Trakų Švč. Mergelės Marijos Apsilankymo bazilika) — рымска-каталіцкі храм у горадзе Трокі (Літва). Помнік архітэктуры готыкі і сталага або «сармацкага» барока. У касцёле захоўваецца абраз Маці Божай Троцкай.

Каталіцкі храм
Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі
літ.: Trakų Švč. Mergelės Marijos Apsilankymo bazilika
54°38′34,30″ пн. ш. 24°56′04″ у. д.HGЯO
Краіна	Літва
Горад	Трокі
Канфесія	Рымска-каталіцкая царква
Благачынне	Троцкі дэканат[d]
Архітэктурны стыль	готыка і «сармацкае» барока
Заснавальнік	Вітаўт Вялікі
Дата заснавання	1409
Будаўніцтва	1409—1718 гады
Рэліквіі і святыні	абраз Маці Божай Троцкай
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі.

Гісторыя

Касцёл заснаваны Вітаўтам Вялікім у 1409 годзе. У 1655 годзе храм быў значна пашкоджаны. У 1700 годзе дабудавана капліца Ромераў, якія валодалі маёнткамі ў вахоліцах Трокаў^[1]. У 1718 годзе будынак зноў асвечаны пасля перабудовы ў стылі барока.

Архітэктура

Бакавы фасад касцёла

Інтэр’ер касцёла

Адзін з найбольш ранніх каталіцкіх храмаў у Вялікім княстве Літоўскім, Троцкі касцёл мае рысы будаўнічага прымітыву: моцна перакошаны план асноўнага аб’ёму і апсіды.

Касцёл мае простую трохнефавую залавую структуру асноўнага аб’ёму, пяцігранную апсіду прэзбітэрыя і невялікую рызніцу з правага боку ад апсіды. Чатырохгранныя вежы на галоўным фасадзе маюць пазнейшае паходжанне. Па сваёй структуры блізкі да касцёлаў у Кедайняі і Меркінесе.

Капліца Ромераў

Капліца Ромераў. А. Ромер

Капліца аформлена ў стылі класіцызму. Сцены расчлянёныя парнымі пілястрамі, іх капітэлі ўпрыгожаны гронкамі вінаграду. У сярэдзіне XIX стагоддзя капліцу абнавіў Казімір Ельскі (1782—1867), прафесар скульптуры Віленскага ўніверсітэта. У капліцы створаны алтар Укрыжавання, выкананы ў строгіх формах, з выразным распяццем сярэдзіны XVIII ст. Паводле праектаў Ельскага, былі створаны класіцыстычныя надмагіллі Міхала (1778—1853), прэзідэнта Вільні, і ягонай жонкі Рахілі дэ Раес (1783—1855), пахаваных у сутарэннях капліцы, упрыгожаныя скульптурнымі выявамі памерлых і алегарычнымі кампазіцыямі. Пра пахаваных тут іншых членаў сям’і Ромераў, у тым ліку мастакоў Эдварда Яна (1806—1878) і ягонага сына Альфрэда Ізідара (1832—1897), нагадваюць мемарыяльныя дошкі, убудаваныя ў сцены капліцы^[2].

Зноскі

1. Kościół Witolda w Trokach
2. RÖMERIŲ KOPLYČIA (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 жніўня 2022. Праверана 28 красавіка 2020.