Кольдынг

Кольдынг (дацк.: Kolding) — дацкі марскі порт у Кольдынг-фіёрдзе, рэгіён Паўднёвая Данія, камуна Кольдынг. Сёмы па велічыні горад Даніі (57540 жыхароў станам на 2012 г.)^[1] і член «Саюза Балтыйскіх гарадоў». Акрамя таго, Кольдынг — найважнейшы вузлавы пункт балтыйскай навігацыі.

Горад Кольдынг дацк.: Kolding Герб Краіна  Данія Рэгіён Паўднёвая Данія Камуна Кольдынг Каардынаты 55°29′25″ пн. ш. 9°28′35″ у. д.HGЯO Кіраўнік Knud Erik Langhoff[d] Заснаваны 1231 Першая згадка 1231 Насельніцтва 58 021 чалавек (2014) Часавы пояс UTC+1 Тэлефонны код 7 Паштовыя індэксы 6000 Афіцыйны сайт kolding.dk Кольдынг на карце Даніі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Як і большасць фіёрдавых гарадоў у Ютландыі і Шлезвігу, Кольдынг узнік у 12 стагоддзі як месца гандлю з абароненым праходам да мора. Калі герцагства Шлезвіг у 13 ст. аддзялілася ад Даніі, Кольдынг набыў дадатковае значэнне як памежны пункт. Пазней пры каралі Эрыку V была пабудавана вежа Кольдынгхюс.

Хоць Кольдынг часта наведваўся дацкімі каралямі — не толькі ў эпоху «вандроўных каралеўстваў», гэта значыць да заснавання сталіцы ў Капенгагене ў 16 ст., але і значна пазней, горад знаходзіўся ў цені суседніх гарадоў, такіх, як Хадэрслеў, Фрэдэрысія (засн. у 17 ст.).

Пасля перадзелу межаў у 1864 г., які замацаваў аддзяленне герцагства Шлезвіг ад Даніі, значэнне горада вырасла. Ён стаў важным транспартным вузлом.

Будаўніцтва мастоў цераз Малы Бельт дало дадатковы эканамічны штуршок як Кольдынгу, так і двум суседнім гарадам — Велье і Фрэдэрысіі. Гэтыя тры гарады атрымалі назву «Кольдынгскі трохвугольнік» і мелі амаль такое ж эканамічнае значэнне ў Даніі, як Капенгаген.

Кольдынг меў статус горада з 13 стагоддзя па 1970 г., калі ён быў аб'яднаны з прылеглымі камунамі ў адну камуну Кольдынг, якая ў 2007 г. была яшчэ больш павялічана.

Эканоміка і транспарт

Горад — цэнтр металургічнай і тэкстыльнай прамысловасці. У Новы час многія міжнародныя фірмы ў Даніі абгрунтоўваліся ў Кольдынгу. Разам з гарадамі Фрэдэрысія і Велье ён утварае важны вузел шашэйных і чыгунак заходняй Даніі. Тут перасякаюцца еўрапейскія трасы E 45 і E 20, а таксама чыгуначныя галіны, якія вядуць у Эсб’ерг, Фленсбург-Гамбург, Фрэдэрысія-Велье-Орхус і Одэнсэ-Капенгаген. Порт не такі значны як Фрэдэрысія, але таксама адыгрывае сваю эканамічную ролю.

Насельніцтва

Год Колькасць 2015 58 757 2025 63 645 [2]

Гарады-пабрацімы

•  Anjo^[d], Японія (1997)^[3][4]
•  Huéscar^[d], Іспанія (1982)^[3][4]
•  Nanortalik^[d], Грэнландыя (2007)^[3]
•  Wuqing District^[d], Кітай^[5][4]
•  Драмен, Нарвегія (1946)^[3][4]
•  Дэльменгорст, Германія (16 мая 1979)^[3][4][…]
•  Куялек, Грэнландыя (2007)^[5][4]
•  Лапеэнранта, Фінляндыя (1947)^[3][4][…]
•  Панявеж, Літва (17 жніўня 2000)^[3][6][…]
•  Панявежскае гарадское самакіраванне^[d], Літва (17 жніўня 2000)
•  Піза, Італія (2007)^[3]
•  Сомбатхей, Венгрыя (1991)^[3][4]
•  Стыкісхаўльмюр^[d], Ісландыя (1979)^[3][4]
•  камуна Эрэбу, Швецыя (1946)^[3][4]

Славутасці

Замак Кольдынгхюс

• Замак Кольдынгхюс, пабудаваны ў 13 стагоддзі, у 1808 г. згарэў, да 1990 рэканструяваны і мадэрнізаваны, у ім знаходзіцца музей гісторыі і культуры; знаходзіцца на ўзвышшы над горадам.
• Музей мастацтваў Трапхальт.
• Кірха Св. Мікалая, першапачаткова раннегатычная, пазней значна перабудавана.
• асобныя прыватныя дамы XVII стагоддзя; гістарычная сетка вуліц часткова захавалася, аднак гістарычныя дамы часта перамяжоўваюцца з сучаснымі.
• батанічны сад з Домам камелій.

Спорт

У горадзе добра развіты гандбол. У горадзе існуе спартыўнае аб'яднанне Kolding IF, і мужчынская і жаночая частка якога прадстаўлены ў вышэйшай лізе Даніі.