Кіла (захворванне раслін)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Кіла.

Кіла — захворванне капусты і іншых крыжакветных, якое выклікаецца відам пратыстаў плазмадыяфорай капуснай (Plasmodiophora brassicae)^[1][2].

Кіла на каранях квяцістай капусты  (руск.)

Кіла на каранях рапсу

Кіла — адно з найбольш распаўсюджаных і небяспечных захворванняў культурных і дзікіх крыжакветных раслін^[3]. Паражае каранёвую сістэму капусты, радыскі, рэдзькі, гарчыцы, а таксама стрэлак звычайных, торбачніку, свірэпы і інш^[4] На каранях утвараюцца нарасты рознай велічыні, дыяметрам да 10 см, якія складаюцца з гіпертрафаванай тканкі расліны^[2][1]. Пасля яны пачынаюць гнісці і разбурацца; акрамя таго, памяншаецца колькасць каранёвых валасінак. У выніку каранёвая сістэма развіваецца слаба, расліна не можа паглынаць ваду ў дастатковай колькасці, яго рост запавольваецца^[3]. Разам з тым вонкава яна часта выглядае здаровай, і выявіць хваробу можна толькі пры аглядзе каранёў^[4].

Кіла часцей узнікае ва ўмовах кіслай глебы і высокай вільготнасці^[3][5]. Спелыя плазмодыі ўзбуджальніка распадаюцца на споры і прарастаюць у рухомыя амёбоіды, якія затым пранікаюць у карані раслін. Споры здольныя захоўвацца ў глебе ад чатырох да сямі гадоў^[3]. Разносяцца дажджавымі чарвякамі, насякомымі, токам вады, прыладамі апрацоўкі глебы і г. д.^[4]

Хвароба шырока распаўсюджаная і наносіць вялікі ўрон. Меры барацьбы — выкарыстанне ўстойлівых сартоў, абеззаражанне глебы і вапнаванне кіслых глеб, севазварот, папярэдняе высяванне індыкатарных раслін для праверкі грунту на інфекцыю, апрацоўка каранёў расады хімічнымі сродкамі, выбракоўванне паражаных раслін на стадыі расады, знішчэнне пустазелля і раслінных рэшткаў^[2][5][3][4].

Зноскі

1. Мазин В. В.. Кила (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2021. Праверана 3 лістапада 2020.
2. Словарь-справочник фитопатолога 1959.
3. Вянгеляускайте 1989.
4. Ахатов 2002.
5. Сельскохозяйственный энциклопедический словарь 1989.