Леапольд Стаф

Леапольд Генрык Стаф (польск.: Leopold Henryk Staff; 14 лістапада 1878(1878-11-14)^[1], Львоў, Цыслейтанія^[2] — 31 мая 1957(1957-05-31)^[2][3][…], Скаржыска-Каменна, Свентакшыскае ваяводства^[2]) — польскі паэт, драматург, перакладчык.

Леапольд Стаф
Leopold Staff
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	14 лістапада 1878(1878-11-14)[1]
Месца нараджэння	Львоў, Львоўскі павет[d], Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя[2]
Дата смерці	31 мая 1957(1957-05-31)[2][3][…] (78 гадоў)
Месца смерці	Скаржыска-Каменна, Скаржыскі павет, Свентакшыскае ваяводства, Польшча[2]
Пахаванне	Старыя Павонзкі
Грамадзянства	Польшча
Альма-матар	Львоўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Івана Франко
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, драматург, перакладчык
Кірунак	сімвалізм
Жанр	класіцызм[d], дэкадэнцтва і парнасцы[d]
Мова твораў	польская
Дэбют	«Сны пра магутнасць», 1901
Грамадская дзейнасць
Член у	Young Poland[d] Скамандэр (паэтычная суполка) Polish Academy of Literature[d] Прафесійны саюз польскіх літаратараў[d]
Узнагароды
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

Пасля заканчэння гімназіі вучыўся ў Львоўскім універсітэце (1897—1901). Удзельнічаў у дзейнасці паэтычнага кружка «Планетніцы». Здзейсніў некалькі паездак у Італію, год правёў у Парыжы (1902—1903). Супрацоўнічаў з газетамі і часопісамі. У 1909—1914 рэдагаваў кніжную серыю «Symposion» выдавецтва «Księgarnia Biblioteki Polskiej B. Połonieckiego», у якой выходзілі выбраныя сачыненні вялікіх пісьменнікаў і філосафаў. Гады Першай сусветнай вайны правёў у Харкаве (1915—1918). З 1918 жыў у Варшаве. Быў сурэдактарам часопіса «Nowy Przegląd Literatury i Sztuki» (1920—1921). Друкаваўся ў газетах «Tygodnik Ilustrowany» (1918—1923), «Kurier Warszawski» (1922—1927), «Gazeta Polska» (1931—1939), «Sygnały» (1933—1939). Быў віцэ-старшынёй Таварыства польскіх пісьменнікаў і журналістаў (1924), затым старшынёй (1924—1931). З 1920 член кіравання прафесійнага Саюза польскіх пісьменнікаў, член Польскай акадэміі літаратуры (з 1933) і яе віцэ-старшыня (1934—1939).

Падчас акупацыі Польшчы жыў у Варшаве, выкладаў у падпольным універсітэце. Пасля прыгнечання Варшаўскага паўстання жыў у Паўлавіцах і Кракаве. У 1949 вярнуўся ў Варшаву.

Надмагілле на варшаўскіх могілках Павонзкі

Лаўрэат Дзяржаўнай літаратурнай прэміі (1927, 1951); атрымліваў узнагароды Львова (1929), Лодзі (1931), Варшавы (1938). З 1931 ганаровы член польскага ПЭН-Клуба; лаўрэат узнагароды ПЭН-клуба (за перакладчыцкую дзейнасць; 1948). Доктар honoris causa Варшаўскага ўніверсітэта (1939), Ягелонскага ўніверсітэта (1949).

Творчасць

Аўтар зборнікаў «Сны аб моцы» (Sny o potędze, 1901), «Дзень душы» (Dzień duszy, 1903), «Птушкам нябесным» (Ptakom niebieskim, 1905), «Усмешкі гадзін» (Uśmiechy godzin, 1910), грамадзянскай лірыкі «Вясёлка слёз і крыві» (Tęcza łez i krwi, 1918), рэлігійнай лірыкі «Вушка іголкі» (Ucho igielne, 1927), зборнікаў «Высокія дрэвы» (Wysokie drzewa, 1932), «Колер мёду» (Barwa miodu, 1936), «Мёртвае надвор’е» (Martwa pogoda, 1946), «Вербалоз» (Wiklina, 1954), «Дзевяць музаў» (Dziewięć muz, выд. пасмяротна ў 1958).

Перакладчык з антычных, а таксама з французскай, італьянскай, нямецкай і ангельскай моваў. Перакладчыцкую спадчыну Леапольда Стафа складаюць лацінамоўныя фрашкі Яна Каханоўскага «Кніга псалмоў» (Księga psalmów), французскія творы Зыгмунта Красінскага, творы антычных аўтараў (Эпікура, Дэмакрыта, Геракліта), пісьменнікаў эпох Сярэднявечча і Рэнесансу (Леанарда да Вінчы, Мікеланджэла), а таксама творы Дэні Дзідро, Ёгана Вольфганга Гётэ, Фрыдрыха Ніцшэ, Томаса Мана, Габрыэле Д’Анунцыё, Рамэна Ралана, Кнута Гамсуна, Сельмы Лагерлёф і іншых.

Беларускія пераклады

Вершы Леапольда Стафа на беларускую мову пераклалі Ірына Багдановіч, Алег Мінкін, Уладзімір Мархель^[4], Ганна Міхальчук.

• Высокія дрэвы: Вершы / Пер. з польскай А. Мінкіна. — Мн. : Маст. літ., 1994. — 127 с. — (Паэзія народаў свету).