Марэнавыя

Марэнавыя^[1] (Rubiaceae) — сямейства двухдольных раслін парадку Гарычкакветныя (Gentianales), якое ўключае больш за 600 родаў і 10 000 відаў.

Марэнавыя
Іпекакуана (Carapichea ipecacuanha)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Гарычкакветныя Сямейства:  Марэнавыя
Міжнародная навуковая назва
Rubiaceae Juss. (1789), nom. cons.
Тыпавы род
Rubia L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   34784 NCBI   24966 EOL   4202 GRIN   f:975 IPNI   30032120-2 FW   55784

Віды марэнавых багатыя алкалоідамі (кафеін, хінін, эмецін).

Сінонімы

Aparinaceae Hoffmanns. & Link Asperulaceae Cham. ex Spenn. Cinchonaceae Batsch Coffeaceae Batsch Cynocrambaceae Meisn., nom. illeg. Dialypetalanthaceae Rizzini & Occhioni, nom. cons. Galiaceae Lindl.

Gardeniaceae Dumort. Henriqueziaceae Bremek. Lippayaceae Meisn. Lygodisodeaceae JBartl. Naucleaceae Wernham Operculariaceae Juss. ex Perleb Theligonaceae Dumort., nom. cons.

Экалогія і распаўсюджанне

Прадстаўнікі сямейства сустракаюцца ў асноўным у трапічных краінах, але некаторыя растуць ва ўмераных і халодных абласцях.

Сістэматыка

Сямейства Марэнавыя — адно з пяці найбуйнейшых сямействаў раслін. Да 2009 года ў сямейства ўключаецца ад 611 да 618 родаў і каля 13 500 відаў^[2]. У сямействе вылучаюць тры падсямействы Rubioideae, Cinchonoideae і Ixoroideae і звыш 43 трыб. Раней Elmar Robbrecht і Jean-François Manen прапаноўвалі пашырыць падсямейства Cinchonoideae за кошт уключэння ў яго падсямейства Ixoroideae і родаў Coptosapelta, Luculia^[3].

Род Psychotria, які налічвае больш 1900 відаў^[4], з’яўляецца буйнейшым у сямействе і трэцім сярод пакрытанасенных раслін, саступаюым родам Astragalus сямейства Бабовыя (Fabaceae) і Bulbophyllum сямейства Архідныя (Orchidaceae). Пры гэтым яшчэ 29 родаў налічваюць больш 100 відаў. З другога боку, 211 родаў гэтага сямейства з’яўляюцца манатыпнымі і разам яны складаюць больш трэці ўсіх родаў сямейства, але яны ўключаюць менш аднаго працэнта ўсіх відаў.

Падсямействы і трыбы

Сучасная сістэматыка ўключае тры падсямействы Rubioideae, Cinchonoideae і Ixoroideae і 43 трыбы, пры гэтым трыба Coptosapelteae і род Luculia не ўключаецца ні ў адно з падсямействаў^[2].

basal Rubiaceae (59 sp.) Coptosapelteae Bremek. ex S.P.Darwin Luculieae Rydin & B.Bremer

Cinchonoideae Raf. Chiococceae Benth. & Hook.f. Cinchoneae DC. Guettardeae DC. Hamelieae A.Rich. ex DC. Hymenodictyeae Razafim. & B.Bremer Hillieae Bremek. ex S.P.Darwin Isertieae A.Rich. ex DC. Naucleeae DC. ex Miq. Rondeletieae DC. ex Miq. Strumpfieae Delprete & T.J.Motley

Ixoroideae Raf. Airospermeae Kainul. & B.Bremer Alberteae Hook.f. Aleisanthieae Mouly, J.Florence & B.Bremer Augusteae Kainul. & B.Bremer Bertiereae Bridson Coffeeae DC. Condamineeae Hook.f. Cordiereae A.Rich. ex DC. emend. Mouly Cremasporeae Bremek. ex S.P.Darwin Crossopterygeae F.White ex Bridson Gardenieae A.Rich. ex DC. Greeneeae Mouly, J.Florence & B.Bremer Henriquezieae Benth. & Hook.f. Ixoreae Benth. & Hook.f. Jackieae Korth. Mussaendeae Hook.f. Octotropideae Bedd. Pavetteae A.Rich. ex Dumort. Posoquerieae Delprete Retiniphylleae Hook.f. Sabiceeae Bremek. Scyphiphoreae Kainul. & B.Bremer Sherbournieae Mouly & B.Bremer Sipaneeae Bremek. Steenisieae Kainul. & B.Bremer Trailliaedoxeae Kainul. & B.Bremer Vanguerieae A.Rich. ex Dumort.

Rubioideae Verdc. Anthospermeae Cham. & Schltdl. ex DC. Argostemmateae Bremek. ex Verdc. Colletoecemateae Rydin & B.Bremer Coussareeae Hook.f. Craterispermeae Verdc. Cyanoneuroneae Razafim. & B.Bremer Danaideae B.Bremer & Manen Dunnieae Rydin & B.Bremer Gaertnereae Bremek. ex S.P.Darwin Knoxieae Hook.f. Lasiantheae B.Bremer & Manen Mitchelleae Razafim. & B.Bremer & Manen Morindeae Miq. Ophiorrhizeae Bremek. ex Verdc. Paederieae DC. Palicoureeae Robbr. & Manen Perameae Bremek. ex S.P.Darwin Prismatomerideae Y.Z.Ruan Psychotrieae Cham. & Schltdl. Putorieae Rubieae Baill. Schizocoleeae Rydin & B.Bremer Schradereae Bremek. Spermacoceae Cham. & Schltdl. ex DC. Theligoneae Wunderlich ex S.P.Darwin Urophylleae Bremek. ex Verdc.

Роды

Асноўны артыкул: Роды сямейства Марэнавыя

Сямейства ўключае ў сябе больш 600 родаў^[5], некаторыя з іх^[6]:

• Alberta E.Mey.
• Alibertia A.Rich. ex DC.
• Asperula L. — Дзярачка
• Callipeltis Stev.
• Carapichea Aubl.
• Cinchona L. — Хіннае дрэва
• Coffea L. — Кафейнае дрэва
• Crucianella
• Cruciata
• Emmenopterys Oliv.
• Gaillonia A.Rich.
• Galium L. — Маруна
• Gardenia J.Ellis — Гардэнія
• Microphysa Schrenk.
• Mitchella L.
• Mitragyna Korth.
• Morelia A.Rich. ex DC., амонім роду паўзуноў Morelia Gray
• Morinda L.
• Pavetta L.
• Phuopsis (Griseb.) Benth. & Hook.f.
• Pinckneya Michx.
• Psychotria L.
• Randia L.
• Remijia DC.
• Rubia L.
• Serissa Comm.
• Sherardia L. — Шэрардыя
• Valantia L.
• Vangueria Juss.

• 
  Alberta magna
• 
  Mitragyna diversifolia. Батанічная ілюстрацыя з кнігі Франсіска Мануэля Бланка «Flora de Filipinas», 1880—1883
• 
  Ophiorrhiza mungos
• 
  Pentas lanceolata

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 147. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Davis, Aaron P.; Rafaël Govaerts, Diane M. Bridson, Markus Ruhsam, Justin Moat, Neil A. Brummitt A global assessment of distribution, diversity, endemism, and taxonomic effort in the Rubiaceae(англ.) // Annals of the Missouri Botanical Garden : journal. — Missouri Botanical Garden Press, 2009. — Т. 96. — № 1. — С. 68—78. — DOI:10.3417/2006205
3. Robbrecht, Elmar; Jean-François Manen The major evolutionary lineages of the coffee family (Rubiaceae, angiosperms). Combined analysis (nDNA and cpDNA) to infer the position of Coptosapelta and Luculia, and supertree construction based on rbcL, rps16, trnL-trnF and atpB-rbcL data. A new classification in two subfamilies, Cinchonoideae and Rubioideae(англ.) // Systematics and Geography of Plants : journal. — 2006. — Т. 76. — С. 85—145.(недаступная спасылка)
4. The Plant List: род Psychotria
5. The Plant List: склад сямейства Rubiaceae.
6. Паводле GRIN, гл. спасылку ў картцы расліны.